Είναι η αυγουστιάτικη Πανσέληνος η πιο εντυπωσιακή του έτους;

Απάντηση

Πολλοί διερωτώνται αν έχουμε την πιο εντυπωσιακή Πανσέληνο του χρόνου τον Αύγουστο, όπως γράφουν οι ποιητές, ή τον Ιανουάριο, όπως υποστηρίζουν οι αστρονόμοι και επιβεβαιώνει η λαϊκή ρήση «του Γενάρη το φεγγάρι παραλίγο ήλιο μοιάζει».

Γνωρίζουμε ότι η πιο λαμπρή Πανσέληνος παρατηρείται όταν η τροχιά της είναι ψηλά στον ουρανό, οπότε ελαχιστοποιείται η απορρόφηση του φωτός της από την ατμόσφαιρα της Γης, καθώς διασχίζει μικρότερο ατμοσφαιρικό πάχος. Την πιο υψηλή, όμως, τροχιά του έτους γράφει η Πανσέληνος που είναι πιο κοντά στο χειμερινό ηλιοστάσιο, τότε που ο Ήλιος γράφει την πιο χαμηλή τροχιά του, μια και η Πανσέληνος βρίσκεται πάντα στην αντιδιαμετρική ως προς τον Ήλιο θέση στην ουράνια σφαίρα.

Πιο συγκεκριμένα, στο χειμερινό ηλιοστάσιο (22 Δεκεμβρίου) ο Ήλιος γράφει την πιο χαμηλή ημερήσια τροχιά του μέσα στο έτος, περίπου 23,5 μοίρες κάτω από τον ουράνιο ισημερινό, η Πανσέληνος που εμφανίζεται πιο κοντά στην ημερομηνία αυτή γράφει την πιο υψηλή δυνατή ετήσια τροχιά της, περίπου 28,5 μοίρες (=23,5+5) πάνω από τον ισημερινό, και φαίνεται για περίπου 16 ώρες. Η τροχιά της, δηλαδή, είναι 5 μοίρες πιο ψηλά από την πιο υψηλή τροχιά του Ήλιου, στο θερινό ηλιοστάσιο. Αυτό συμβαίνει, διότι το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης γύρω από τη Γη σχηματίζει με το επίπεδο της τροχιάς της Γης γύρω από τον Ήλιο (επίπεδο εκλειπτικής) γωνία 5 μοιρών.

Το αντίθετο συμβαίνει κοντά στο θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου), που η Πανσέληνος γράφει πολύ χαμηλή τροχιά, περίπου 28,5 μοίρες κάτω από τον ισημερινό, ώστε το τμήμα της τροχιάς της πάνω από τον ορίζοντα διαρκεί περίπου 9 ώρες. Η χαμηλή, όμως, τροχιά σημαίνει μεγάλη απορρόφηση του φωτός από την ατμόσφαιρα της Γης και έτσι η Σελήνη αποκτά το χλωμό κίτρινο χρώμα της, που ταιριάζει με τη μυθολογία που τη συνοδεύει.

Ας μην ξεχνάμε, επιπλέον, ότι το σύστημα Γη-Σελήνη βρίσκεται στην πιο κοντινή του απόσταση από τον Ήλιο (147 εκατομμύρια χιλιόμετρα, περιήλιο της τροχιάς) περίπου στις 5 Ιανουαρίου κάθε χρόνο και στην πιο μακρινή του απόσταση (152 εκατομμύρια χιλιόμετρα, αφήλιο της τροχιάς) περίπου στις 5 Ιουλίου.

Τελικά, όλα αυτά τα στοιχεία απομυθοποιούν την αυγουστιάτική Πανσέληνο. Ενδεχομένως να θεωρείται η πιο εντυπωσιακή του έτους για συναισθηματικούς και ρομαντικούς λόγους, αφού εκ των πραγμάτων συνδέεται με διακοπές, παραλίες, ζεστές νύχτες κάτω από τον έναστρο ουρανό και καλή διάθεση, ενώ η σχετικά χαμηλή τροχιά της βοηθάει να είναι ορατή και μέσα από τα παράθυρα των σπιτιών μας.

Επομένως, η πιο εντυπωσιακή Πανσέληνος του έτους είναι αυτή που συμβαίνει πιο κοντά στο χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή πιο κοντά στις 22 Δεκεμβρίου.

Βρείτε 52 τέτοιες ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους στο εξαιρετικά κατατοπιστικό και ευκολοδιάβαστο βιβλίο του γνωστού Αστρονόμου και Καθηγητή στο ΑΠΘ Σταύρου Αυγολούπη “Στοιχεία Αστρονομίας για Μαθητές και Εκπαιδευτικούς”.