ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ...

Μπορείτε να μετρήσετε τα αστέρια που φαίνονται στον ουρανό;

Απάντηση

Είναι αλήθεια ότι σχεδόν όλοι οι άνθρωποι κάποιες καθαρές νύκτες μακριά από τα φώτα των πόλεων προσπαθήσαμε να μετρήσουμε τα αστέρια του ουρανού, αλλά πολύ γρήγορα μπερδευτήκαμε στο μέτρημα και μάλλον κανείς δεν έχει κατορθώσει να ολοκληρώσει αυτή τη μέτρηση.

Αν, όμως, επιμένουμε στην ευχάριστη αυτή ερευνητική προσπάθεια, τότε υπάρχει μια εξαιρετικά απλή και εύκολη μέθοδος. Αρκεί με ένα φύλλο χαρτιού να κατασκευάσουμε έναν χάρτινο κύλινδρο και να μετρήσουμε τα αστέρια που βλέπουμε μέσα από αυτόν. Για να είναι εύκολη η μέτρηση, θα πρέπει να είναι τέτοιες οι διαστάσεις του, ώστε να βλέπουμε μέσα στο οπτικό πεδίο του κυλίνδρου σχετικά λίγα (εύκολα μετρήσιμα) αστέρια.

Έτσι, για παράδειγμα, αν χρησιμοποιήσουμε έναν κύλινδρο με ακτίνα βάσης r=5cm και ύψος h=20cm, τότε όλη η ουράνια σφαίρα θα διαιρεθεί σε

τμήματα ίσου εμβαδού. Για να γίνει αυτό κατανοητό, αρκεί να θυμηθούμε ότι ουράνια σφαίρα ονομάζουμε μια σφαίρα με κέντρο τον εκάστοτε παρατηρητή και με αυθαίρετη αλλά σταθερή ακτίνα, στην εσωτερική επιφάνεια της οποίας θεωρούμε ότι είναι τοποθετημένοι όλοι οι αστέρες, ανεξάρτητα από την απόστασή τους από εμάς.

Φέρνουμε τον κύλινδρο κοντά στο μάτι μας και κοιτάζουμε μέσα από αυτόν μια τυχαία περιοχή του ουρανού. Μετρούμε τα αστέρια που βλέπουμε και επαναλαμβάνουμε τη μέτρηση αρκετές φορές, στοχεύοντας κάθε φορά σε διαφορετική περιοχή της ουράνιας σφαίρας, κατά τρόπο τυχαίο, αλλά φροντίζοντας οι στοχεύσεις να κατανέμονται όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφα από το Ζενίθ έως τον ορίζοντα – δηλαδή να μη στοχεύουμε μονάχα ψηλά ή χαμηλά, αλλά σε διάφορα ύψη. Έχοντας σημειώσει όλες τις μετρήσεις μας, υπολογίζουμε εύκολα τον μέσο όρο (Ν) των μετρήσεών μας.

Τελικά, αν πολλαπλασιάσουμε αυτόν τον μέσο όρο, Ν, με το πηλίκο Π, δηλαδή, στην προκειμένη περίπτωση, με το 64, θα βρούμε πόσα αστέρια θα μπορούσαμε να μετρήσουμε αυτή τη συγκεκριμένη βραδιά σε ολόκληρη την ουράνια σφαίρα με τα δικά μας μάτια.

Επομένως, επειδή πάντα, όταν παρατηρούμε τον ουρανό από την επιφάνεια της Γης, έχουμε θέα ενός ημισφαιρίου, και όχι ολόκληρης της ουράνιας σφαίρας, το αποτέλεσμα που πήραμε με τους παραπάνω υπολογισμούς, πρέπει να διαιρέσουμε δια του 2, ώστε να βρούμε πόσα πραγματικά αστέρια μπορούμε να μετρήσουμε από έναν τόπο.

Σημειώνεται ότι ο αριθμός των αστεριών που μπορούμε να διακρίνουμε και να μετρήσουμε μία νύχτα εξαρτάται από την καθαρότητα της ατμόσφαιρας, από τη φωτορρύπανση, από τον φωτισμό της Σελήνης και από την ικανότητα της όρασής μας.


stoixeia-astronomias-coverΒρείτε 52 τέτοιες ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους στο εξαιρετικά κατατοπιστικό και ευκολοδιάβαστο βιβλίο του γνωστού Αστρονόμου και Καθηγητή στο ΑΠΘ Σταύρου Αυγολούπη “Στοιχεία Αστρονομίας για Μαθητές και Εκπαιδευτικούς”

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί