Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 2-1 έως 8-1
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 2-1 έως 8-1
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 2 Ιανουαρίου
Η ημισέληνος βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και την Αφροδίτη νωρίς στον βραδινό ουρανό. Προσέξτε τη διαφορά λαμπρότητας μεταξύ των δύο πλανητών. Με μέγεθος 0,9, ο Άρης έχει μόνο το 1% της λαμπρότητας της Αφροδίτης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 5:28 πμ της Τρίτης.
Τρίτη , 3 Ιανουαρίου
Η βροχή διαττόντων Τεταρτίδες κορυφώνεται σήμερα το πρωί. Και, με την ημισέληνο να δύει πριν τις 10 μμ, οι παρατηρητές με καθαρό καιρό θα έχουν ιδανικές συνθήκες θέασης. Κάτω από ένα σκοτεινό ουρανό, μπορεί να δει κανείς μέχρι 120 μετέωρα ανά ώρα (δύο ανά λεπτό, κατά μέσο όρο). Τα μετέωρα φαίνεται να ακτινοβολούν από ένα σημείο στο βόρειο τμήμα του αστερισμού του Βοώτη. Αυτή η περιοχή ανεβαίνει ψηλά στα βορειοανατολικά καθώς πλησιάζει το ξημέρωμα, γεγονός που καθιστά τις ώρες μετά τα μεσάνυχτα τις καλύτερες για παρατήρηση.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:05 πμ της Τετάρτης.
Τετάρτη, 4 Ιανουαρίου
Η Γη φτάνει σε περιήλιο, το πλησιέστερο σημείο της στον Ήλιο κατά στην ετήσια τροχιά της, στις 4 μμ. Ήλιος και Γη απέχουν 147.100.000 χιλιόμετρα. Πολλοί άνθρωποι εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν ότι η Γη είναι πιο κοντά στον Ήλιο στην καρδιά του χειμώνα. Φυσικά, το κρύο στο Βόρειο Ημισφαίριο, αυτή την εποχή του έτους, οφείλεται στο ότι ο Ήλιος βρίσκεται χαμηλά στον ουρανό και όχι στην απόστασή του από τη Γη.
Αν και οι κάτοικοι στο βόρειο ημισφαίριο βίωσαν τη μικρότερη ημέρα του έτους πριν από δύο εβδομάδες (κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 21 Δεκεμβρίου), ο Ήλιος συνεχίζει να ανατέλλει ελαφρώς αργότερα κάθε μέρα που περνά. Αυτή η τάση σταματά σήμερα το πρωί, στις 40° βόρειο γεωγραφικό πλάτος. Η αυριανή ανατολή θα φτάσει ένα ή δύο δευτερόλεπτα νωρίτερα από ό,τι σήμερα. Αυτό το σημείο μεταστροφής εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος. Εάν ζείτε βορειότερα, κάτι τέτοιο συνέβη πριν από λίγες μέρες. Όσο πιο κοντά στον ισημερινό, τόσο πιο αργά στο μήνα θα γίνει αυτή η μεταστροφή προς την ολοένα και νωρίτερη ανατολή του Ήλιου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:56 πμ της Πέμπτης.
Πέμπτη, 5 Ιανουαρίου
Πρώτο Τέταρτο της Σελήνης στις 9:48 μμ. Όταν θα έχει βραδιάσει, η Σελήνη είναι στους Ιχθύες και λάμπει στα αριστερά της διαγωνίου που σχηματίζεται από τις δύο γωνίες του Μεγάλου Τετράγωνου του Πήγασου.
Παρασκευή, 6 Ιανουαρίου
Αν και είναι η πιο κρύα εποχή του έτους, εάν βγείτε έξω μετά από τις 10 μμ, θα βρείτε την κατσαρόλα της Μεγάλης Αρκτου να στέκεται με το χερούλι της στα βορειοανατολικά και το σχήμα σαν «δρεπάνι» της κεφαλής του Λέοντα να λάμπει στο ίδιο σχεδόν ύψος στην ανατολή… δύο πολύ πρόωρα σημάδια, προάγγελοι του ουρανού της άνοιξης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:35 πμ του Σαββάτου.
Σάββατο, 7 Ιανουαρίου
Το όνομα Μιρφάκ προέρχεται από τα Αραβικά και αναφέρεται σε έναν αγκώνα , αλλά όχι αυτόν του Περσέα! Αντ’ αυτού η έννοια του ονόματος συνδέεται με τις Πλειάδες. Πιθανώς σήμαινε ότι ο Μιρφάκ είναι δίπλα σε αυτό το σμήνος. Όμως, ο Μιρφάκ είναι από μόνος του μέρος ενός σμήνους αστέρων που ονομάζεται άλφα σμήνος του Περσέα. Στοχεύστε τα κιάλια στον Μιρφάκ και παρατηρήστε το πλήθος από αστέρια 4ου και 5ου μεγέθους που εμφανίζονται στο πεδίο.
Κυριακή, 8 Ιανουαρίου
Παρά το γεγονός ότι ο Ερμής πέρασε ανάμεσα από τον Ήλιο και τη Γη στα τέλη Δεκεμβρίου, έχει ήδη επιστρέψει στον πρωινό ουρανό, πριν από την αυγή. Σήμερα το πρωί μπορείτε να βρείτε τον εσωτερικό πλανήτη 9° πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα 30 λεπτά πριν την ανατολή του Ηλίου. Λάμπει με μέγεθος 0,2, αρκετά λαμπρός για να τον δει κανείς και μέσα από το φως του λυκαυγούς. Αν δεν τον δείτε αμέσως, χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει έναν δίσκο διαμέτρου 8″ που είναι φωτισμένος κατά το 1/3. .
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:13 πμ της Δευτέρας.
Προσπαθήστε να εντοπίσετε τον περιοδικό κομήτη 45/P Honda–Mrkos–Pajdusakova περίπου 1 μοίρα δυτικά από το αστέρι θ του Αιγόκερου στον νοτιοδυτικό ουρανό περίπου 15-30 λεπτά μετά τη δύση του Ήλιου. Η Αφροδίτη βρίσκεται περίπου 5º δυτικά του κομήτη. Δείτε εδώ τον χάρτη με τις θέσεις του κομήτη. Ο κομήτης εντοπίζεται εύκολα με ένα ζευγάρι κιάλια, όχι όμως με γυμνό μάτι. Θα κινηθεί πιο κοντά στον Ήλιο στα μέσα Ιανουαρίου, πράγμα που θα τον κάνει αθέατο. Όμως, ο κομήτης θα επιστρέψει ξανά στον ουρανό τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2017.
Ο κομήτης 45P/Honda–Mrkos–Pajdusakova στις 23 Δεκεμβρίου, 2016. Διακρίνεται μια λεπτή ουρά να προεξέχει στα ανατολικά της κόμης. Φωτογραφία: Jose Chambo (cometografia.es)
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής βρίσκεται μέσα στο φως της ανατολής του Ήλιου κατά το μεγαλύτερο μέρος της εβδομάδας.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,5, στον Υδροχόο) είναι ο λαμπρός «Αποσπερίτης» στον νοτιοδυτικό ουρανό κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος και νωρίς το βράδυ. Ο δίσκος της έχει διάμετρο ίση με 22 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Άρης (μέγεθος +0,9, στον Υδροχόο) συνεχίζει να λάμπει στα νότια-νοτιοδυτικά, περίπου 10 μοίρες πάνω στα αριστερά της Αφροδίτης. Με τηλεσκόπιο, ο Άρης έχει μόνο 6 δευτερόλεπτα της μοίρας φαινόμενη διάμετρο. Ο Φομαλχώ είναι χαμηλότερα.
Ο Δίας (μέγεθος -2, στην Παρθένο) ανατέλλει μετά τις 1 πμ και λάμπει ψηλά στο νότο κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Στάχυς, είναι περίπου 5° πιο κάτω από τον πλανήτη. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του πλανήτη έχει 36”, αρκετά μικρός με βάση τη συνηθισμένη διάμετρό του. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 7 Απριλίου.
Ο Κρόνος (με μέγεθος +0,5, στον Οφιούχο) βγαίνει από το φως της ανατολής του Ήλιου. Ο Αντάρης είναι κοντά στην περιοχή, 13 μοίρες στα δεξιά του Κρόνου και με μέγεθος +1.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθύες) είναι ψηλά στο νότο νωρίς το βράδυ.
Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι πολύ κοντά στον Άρη νωρίς το βράδυ αυτή την εβδομάδα. Με υψηλή μεγέθυνση προσπαθήστε να ξεχωρίσετε τον 8ου μεγέθους δίσκο του, που έχοντας μόνο 2,2“ διάμετρο εμφανίζεται λίγο μεγαλύτερος από τον δίσκο που εμφανίζει ένα αστέρι. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
