Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 3-4 έως 9-4

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 3-4 έως 9-4
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

ΔΥΟ κομήτες είναι τώρα ορατοί με ένα ζευγάρι κιάλια! Ο πρώτος είναι ο κομήτης 41Ρ / Tuttle-Giacobini-Kresak, ή “Τ-G-Κ” που συμπεριφέρεται όπως αναμενόταν. Είναι ορατός με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια και μεγάλα κιάλια ψηλά στο βόρειο βραδινό ουρανό. Έχει μέγεθος 7 και είναι πιθανό να έχει περίπου μέγεθος 6 όλο τον Απρίλιο. Φαίνεται αρκετά μεγάλος, δεδομένου ότι περνάει σχετικά κοντά στη Γη, με χαμηλή λαμπρότητα επιφάνειας αλλά με ευκρινή πυρήνα. Χρησιμοποιήστε χαμηλής ισχύος κιάλια στις αρχές της εβδομάδας, πριν γίνει το φεγγάρι πολύ λαμπρό, νωρίς το βράδυ.

Ο κομήτης 41P/Tuttle-Giacobini-Kresak  (πράσινη σφαίρα) πέρασε από την «κατσαρόλα» της Μεγάλης Άρκτου στις 24 Μαρτίου. Συγκρίνετε την λαμπρότητα της επιφάνειας του κομήτη με τα αστέρια 2ου και 3ου μεγέθους. Η φωτογραφία είναι του Chris Schur με ένα φακό 50-mm f/3.5 και με έκθεση 105 λεπτών.

 

Ο κομήτης C / 2017 Ε4 Lovejoy είναι η έκπληξη. Ανακαλύφθηκε στις 10 Μαρτίου με μέγεθος 12 και προβλέφτηκε ότι θα φτάσει στο 9ο μέγεθος στα μέσα Απριλίου. Αλλά ήδη έφτασε το 7ο μέγεθος, παρόμοιο με τον κομήτη Τ-G-Κ. Όμως είναι πιο συμπυκνωμένος και έτσι φαίνεται ευκολότερα. Είναι στον Πήγασο, στα ανατολικά, λίγο πριν την αυγή. Θα τον δείτε 2 ώρες πριν την ανατολή του Ηλίου. Η Σελήνη δεν θα σας εμποδίσει μέχρι και το πρωί της 7ης Απριλίου. Θα περάσει κοντά από τον γαλαξία της Ανδρομέδας στις 20-22 Απριλίου. Δείτε τον παρακάτω χάρτη με τις θέσεις του κομήτη για τον μήνα Απρίλιο.

Δευτέρα, 3 Απριλίου

Φωτογραφία: Αντώνης Αγιομαμίτης

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 9:41 μμ. Δύει μετά τις 2 πμ. Βρίσκεται στο νότιο μέρος του αστερισμού των Διδύμων, περίπου 10° με 15° νοτιοδυτικά του Κάστορα και του Πολυδεύκη.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:22 πμ της Τρίτης.

 

Τρίτη , 4 Απριλίου

Τώρα η Σελήνη σχηματίζει μία τεράστια, σχεδόν κατακόρυφη γραμμή με τον Προκύνα και τον Σείριο από κάτω του νωρίς το βράδυ (ο παραπάνω χάρτης είναι για τις 10 μμ).

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:13 μμ.  

Τετάρτη, 5 Απριλίου

Ο Κρόνος ανατέλλει λίγο πριν τις 2 πμ και φτάνει σε ύψος περίπου 25° πάνω από τον νότιο ορίζοντα τη στιγμή που αρχίζει το λυκαυγές. Έχει μέγεθος 0,4 και βρίσκεται στη βορειοδυτική γωνία του Τοξότη, όπου εμφανίζεται σχεδόν ακίνητος σε σχέση με τα αστέρια του υποβάθρου. Ρίξτε μια ματιά στον πλανήτη μέσα από κιάλια και θα δείτε επίσης τα ανοιχτά σμήνη αστέρων M21 και M23, καθώς και το εντυπωσιακό νεφέλωμα της «Λιμνοθάλασσας» (Μ8). Ο Κρόνος έχει διάμετρο 17 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:00 πμ της Πέμπτης. 

 

Πέμπτη, 6 Απριλίου

Η Σελήνη, σε αύξουσα φάση, περνάει από τον αστερισμό του Λέοντα νωρίς το βράδυ, τα επόμενα βράδια.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:51 μμ.

 

Παρασκευή, 7 Απριλίου

Ο Δίας είναι σε αντίθεση, προς την αντίθετη κατεύθυνση από τον Ήλιο, όπως φαίνεται από τη Γη. Ανεβαίνει στα νοτιοανατολικά το βράδυ, με τον μπλε Στάχυ να είναι πιο κάτω. Αυτή είναι η πιο μακρινή αντίθεση του Δία από το 2005. Έχει μέγεθος -2,5 και διάμετρο 44,2 δευτερόλεπτα της μοίρας. Ο Δίας φτάνει σχεδόν τα 50″ στο μέγιστο του κύκλου της αντίθεσής του. Αυτό συνέβη το 2010 και θα γίνει ξανά το 2022.

Ο Δίας βρίσκεται ανάμεσα στα αστέρια της Παρθένου, περίπου 7° βορειοδυτικά του πιο λαμπρού αστεριού του συγκεκριμένου αστερισμού, του 1ου μεγέθους Στάχυ, και μόνο στο 0,3° δυτικά του 4ου μεγέθους θήτα (θ) της Παρθένου.

Το πορτραίτο του Δία από το διαστημόπλοιο Cassini.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 5:38 πμ του Σαββάτου. 

 

Σάββατο, 8 Απριλίου

Αν εντοπίσουμε τα δυο λαμπερά αστέρια των Διδύμων, τότε εύκολα θα μπορέσουμε να παρατηρήσουμε το έψιλον των Διδύμων. Ο Μεμπσουτά, με μέγεθος 3,2 είναι ένα λαμπρό αστέρι που έχει έναν 9ου μεγέθους συνοδό. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο φασματικός τύπος του αστεριού είναι G8, άρα πολύ όμοιος με αυτόν του ήλιου μας. Όμως, ο Μεμπσουτά έχει φωτεινότητα 7.600 φορές μεγαλύτερη από του ήλιου. Το αστέρι αυτό ανήκει σε μια σπάνια κατηγορία αστεριών που αποκαλούνται «κίτρινοι υπέρ-γίγαντες», των οποίων οι πυρήνες έχουν διογκωθεί, λόγω της προχωρημένης ηλικίας τους, και έχουν φθάσει να έχουν μέγεθος πλανητών. Δηλαδή, θα μπορούσε ο πλανήτης Αφροδίτη να γυρίζει στην τροχιά της μέσα  στην 4,600 °C φωτόσφαιρα του αστεριού!

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:29 πμ της Κυριακής.     

 

Κυριακή, 9 Απριλίου

Προσπαθήστε να εντοπίσετε το διάσπαρτο ανοιχτό σμήνος NGC 2281 στα δυτικά, στον Ηνίοχο. Με μέγεθος 5,4, το NGC 2281 φαίνεται σαν ένα σύννεφο ομίχλης με κιάλια. Με ένα τηλεσκόπιο με υψηλή μεγέθυνση θα ξεχωρίσετε τα λαμπερά μέλη του σμήνους κοντά στο κέντρο του. Το NGC 2281 είναι περίπου 1.500 έτη φωτός μακριά και 50 εκατομμυρίων ετών. Θα το βρείτε, αν επεκτείνετε την γραμμή από την Αίγα προς το βήτα του Ηνίοχου, μια ίση απόσταση  ανατολικά προς ένα ζευγάρι από αστέρια 5ου μεγέθους. Το NGC 2281 βρίσκεται λιγότερο από μία μοίρα νοτιοανατολικά από το πιο ανατολικό μέλος αυτού του ζευγαριού (58 του Ηνίοχου). Με λιγότερa από 60 αστέρια, τα διπλά αστέρια που είναι μαζεμένα στο κέντρο του σμήνους ξεπερνούν αριθμητικά κατά πολύ τα μονά αστέρια!

Φωτογραφία: Herbert Walter

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:20 μμ.   

 Μία αμυδρή ουρά προεκτείνεται περισσότερο από 1°, όπως φαίνεται στη φωτογραφία αυτή του Gerald Rhemann  στις 30 Μαρτίου. Προσέξτε το σχήμα της κόμης του κομήτη C/2017 E4 τότε που πέρασε πιο κοντά από τη Γη  (0,6 a.u.). Θα βρεθεί πιο κοντά στον Ήλιο (περιήλιο)  στις 23 Απριλίου.

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής (μέγεθος 0) γίνεται πιο αμυδρός καθώς φαίνεται στο σούρουπο χαμηλά στα δυτικά. Κάνει την καλύτερή του εμφάνιση για αυτό το έτος αλλά γρήγορα, αν και για λίγο, θα κρυφτεί από τον Ήλιο.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,2) είναι πολύ χαμηλά πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα. Έχοντας βρεθεί σε κατώτερη σύνοδο στις 25 Μαρτίου, αρχίζει να γεμίζει.

Ο Άρης (μέγεθος +1,5, στον Κριό) είναι το αμυδρό πορτοκαλί «αστέρι» χαμηλά στα δυτικά αργά στο σούρουπο. Έχει μόνο 4 δευτερόλεπτα της μοίρας φαινόμενη διάμετρο.

Ο Δίας (μέγεθος -2,5, στην Παρθένο) ανατέλλει λίγο μετά τις 8 μμ και λάμπει ψηλά στον νότο πριν τις 2 πμ. Βρίσκεται σε αντίθεση στις 7 Μαρτίου. Ο δίσκος του πλανήτη έχει διάμετρο 44″. Ο Στάχυς είναι 7° κάτω απ’ αυτόν.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,4, στον Τοξότη) ανατέλλει στις 2 πμ και φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στον νότο πριν την ανατολή του Ήλιου. Ο πιο κόκκινος Αντάρης (μέγεθος +1) σπινθηρίζει ζωηρά περίπου 19 μοίρες στα δεξιά και πάνω από τον Κρόνο. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 14 Ιουνίου.

Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας κρύβονται στη λάμψη του σούρουπου και του λυκαυγούς, αντίστοιχα.

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί