Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 5-12 έως 11-12
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 5-12 έως 11-12
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 5 Δεκεμβρίου
Νωρίς το βράδυ, η Σελήνη απέχει λιγότερο από 4 μοίρες από τον πλανήτη Άρη.
Αυτή είναι μια καλή εβδομάδα για να στοχεύσετε τον νάνο πλανήτη Δήμητρα (Ceres), το μεγαλύτερο αντικείμενο στη ζώνη των αστεροειδών ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Βρίσκεται ανάμεσα στα αστέρια του βόρειου Κήτους, περίπου 45 μοίρες ψηλά στο νότιο ουρανό νωρίς το βράδυ. Για να τον βρείτε, πρώτα εντοπίστε το μεγέθους 3,6 θήτα του Κήτους και μετά το μεγέθους 5,6 αστέρι 42 του Κήτους. Με μέγεθος 8, η Δήμητρα βρίσκεται 3° ανατολικά του 42 του Κήτους όλη την εβδομάδα.
Τρίτη, 6 Δεκεμβρίου
Η λαμπρή Αφροδίτη περνάει 0,8° νότια του 9ου μεγέθους σφαιρωτού σμήνους M75 αυτό το βράδυ. Χρησιμοποιήστε ένα μεγάλο ζευγάρι κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο χαμηλής μεγέθυνσης για να δείτε τη σύνοδο αυτή. Τα δύο αντικείμενα βρίσκονται στον ανατολικό Τοξότη.
Νωρίς το βράδυ, η Σελήνη, ο Άρης, και η Αφροδίτη σχηματίζουν μια μακριά διαγώνια γραμμή στα νοτιοδυτικά.
Τετάρτη, 7 Δεκεμβρίου
Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 11:04 μμ.
Σε γεωγραφικό πλάτος 40° βόρειο ο Ήλιος δύει σήμερα νωρίτερα από κάθε άλλη ημέρα του έτους. Η αυριανή δύση θα είναι 2 δευτερόλεπτα αργότερα, και όταν θα έχουμε το χειμερινό ηλιοστάσιο, το αστέρι μας θα δύει 3-4 λεπτά αργότερα απ’ ότι σήμερα.
Πέμπτη, 8 Δεκεμβρίου
Αν και η βροχή διαττόντων Διδυμίδες φτάνει στο απόγειό της το βράδυ της 13ης Δεκεμβρίου, αύριο το πρωί θα μπορέσετε να την παρατηρήσετε καλύτερα, επειδή το φεγγάρι δεν θα είναι τόσο λαμπρό όσο στις 13 Δεκεμβρίου. Η Σελήνη θα μειώσει τον αριθμό των μετεώρων που θα μπορούσαμε να δούμε πριν από την αυγή. Αυτή είναι μια από τις λίγες «βροχές» που προσφέρει πολλά μετέωρα πριν από τα μεσάνυχτα. Αυτά φαίνεται να εκπόρεύονται από τον αστερισμό των Διδύμων, που ανεβαίνει ψηλά αργά το βράδυ. Σε ιδανικές συνθήκες, οι παρατηρητές μπορούν να δουν μέχρι ένα μετέωρο το λεπτό.
Παρασκευή, 9 Δεκεμβρίου
Ο NGC7331, σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό του Πήγασου, 45 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, εκπέμπει ακτίνες Χ και ραδιοκύματα και μοιάζει πολύ με τον δικό μας Γαλαξία ως προς τη δομή του. Αποτελεί αντικείμενο μελέτης για τους αστρονόμους, ως προς την δομή και την δυναμική του γαλαξιακού του δίσκου. Στην ακόλουθη φωτογραφία, του Θόδωρου Γιαουρτσή, διακρίνονται, επίσης, πολλοί γαλαξίες 13ου και 14ου μεγέθους.
Σάββατο, 10 Δεκεμβρίου
Αφού δύσει ο Ήλιος, αναζητήστε χαμηλά στα νοτιοδυτικά τον Ερμή. Για τους παρατηρητές σε 40° βόρειο γεωγραφικό πλάτος ο πιο εσωτερικός πλανήτης βρίσκεται 7° πάνω από τον ορίζοντα 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα (φαίνεται κάπως ψηλότερα όσο πιο νότια ζείτε). Ένα ζευγάρι κιάλια θα σας βοηθήσει να βρείτε αυτόν τον πλανήτη, που έχει τώρα φαινόμενο μέγεθος -0,5, την ώρα που σβήνει η λάμψη του βραδινού λυκόφωτος. Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί την κορύφωση της βραδινής εμφάνισης του Ερμή, επειδή τώρα ο πλανήτης βρίσκεται στη μέγιστη αποχή του από τον Ήλιο (21°).
Ο Κρόνος περνά πίσω από τον Ήλιο, όπως τον βλέπουμε από τη Γη, μια θέση που οι αστρονόμοι αποκαλούν «σύνοδος με τον Ήλιο», στις 2 μμ. Περιττό να πούμε ότι το έντονο φως του αστεριού μας καθιστά αδύνατη τη θέαση του πλανήτη. Ο Κρόνος θα επιστρέψει στον ουρανό του λυκαυγούς στο τέλος του Δεκεμβρίου.
Κυριακή, 11 Δεκεμβρίου
Ένα μοναχικό λαμπερό αστέρι «κρέμεται» πλέον χαμηλά στον νότο νωρίς το βράδυ. Ο πρώτου μεγέθους Φομαλχώ – που συχνά αποκαλείται «ο Μοναχικός» – ανήκει στον αστερισμό του Νότιου Ιχθύ. Στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ανεβαίνει έως 20° πάνω από τον ορίζοντα. Πόσο μοναχικός είναι ο Φομαλχώ; Το πλησιέστερο 1ου μεγέθους αστέρι σε αυτόν, ο Achernar, στο νότιο άκρο του Ηριδανού, βρίσκεται περίπου 40° μακριά.
Αυτή είναι μια φωτογραφία (WikiMedia Commons) του Φομαλχώ, το αστέρι γύρω από το οποίο περιστρέφονται νέο-ανακαλυφθέντες πλανήτες.
Ο τόσο φωτογραφημένος γαλαξίας της Ανδρομέδας ποζάρει ακόμα μια φορά στο φακό του Αντώνη Φαρμακόπουλου. Η εικόνα που μας χαρίζει είναι μοναδική! Δείτε τις λεπτομέρειες της λήψης εδώ.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής (μέγεθος -0,5) βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα μετά το ηλιοβασίλεμα, 20° με 25° κάτω και στα δεξιά της Αφροδίτης.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,2) είναι ο λαμπρός «Αποσπερίτης» στον νοτιοδυτικό ουρανό κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος και νωρίς το βράδυ.
Ο Άρης (μέγεθος +0,6, στον Αιγόκερο) συνεχίζει να λάμπει στα νότια-νοτιοδυτικά, περίπου 20 μοίρες πάνω και αριστερά της Αφροδίτης. Ο Άρης έχει φαινόμενη διάμετρο μόνο 6 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Δίας (μέγεθος -1,8, στην Παρθένο) λάμπει στα νοτιοανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Το πιο λαμπρό αστέρι της Παρθένου, ο Στάχυς, είναι περίπου 7° ή 8° πιο κάτω από τον πλανήτη.
Η εποχή που ο Δίας κάνει την εμφάνισή του στον πρωινό ουρανό του χειμώνα έχει αρχίσει, όπως φαίνεται στις φωτογραφίες του Christopher Go. Οι όψεις του πλανήτη, με ή χωρίς την ερυθρά κηλίδα, έχουν αλλάξει σε σχέση με πέρυσι. Παρατηρήστε τη μεγάλη λευκή ζώνη νότια από την καφέ νότια ισημερινή ζώνη. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στο βόρειο ημισφαίριο. Επίσης, προσέξτε το μικρό πορτοκαλί οβάλ σχήμα πάνω και στα αριστερά της μεγάλης ερυθράς κηλίδας.
Ο Κρόνος είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
