Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 19-9 έως 25-9

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 19-9 έως 25-9
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 19 Σεπτεμβρίου

Καθώς το καλοκαίρι ετοιμάζεται να δώσει τη θέση του στο φθινόπωρο (στην ισημερία, 22 Σεπτεμβρίου), ο Βέγας ετοιμάζεται να δώσει τη θέση του στον Ντενέμπ ως το φωτεινό αστέρι στο ζενίθ λίγο μετά τις 10 μμ.

Μόλις δύει η Αφροδίτη κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος, ο Άρης γίνεται το πιο λαμπρό σημείο φωτός στον ουρανό. Ο κόκκινος πλανήτης λάμπει με μέγεθος -0,1 και εμφανίζεται περίπου 20° ψηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ. Ο Άρης βρίσκεται ανάμεσα στα αστέρια του νοτιοανατολικού Οφιούχου, αλλά θα περάσει στον Τοξότη μέσα σε μόλις δύο ημέρες. Ένα τηλεσκόπιο θα δείξει ότι ο δίσκος του πλανήτη έχει 9΄΄ διάμετρο.

Τρίτη , 20 Σεπτεμβρίου

Αυτή είναι η εποχή του έτους, όταν, κατά τη διάρκεια της νύχτας, η «κατσαρόλα» της αμυδρής Μικρής Άρκτου είναι σαν να ρίχνει «νερό» μέσα στο μπολ της μεγάλης «κατσαρόλας» της Μεγάλης Άρκτου. Η Μεγάλη «κατσαρόλα» θα το «πετάξει» πίσω τα βράδια της άνοιξης.

Παρά το γεγονός ότι ο Ερμής πέρασε ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη πριν από μόλις οκτώ ημέρες, ο πλανήτης ανεβαίνει ψηλότερα στον ουρανό και φαίνεται πριν από την ανατολή του Ηλίου. Μπορείτε να τον βρείτε 5° πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα 30 λεπτά πριν την ανατολή του Ηλίου. Ο Ερμής λάμπει με μέγεθος 1,7 και θα χρειαστείτε κιάλια για να τον ξεχωρίσετε μέσα  στη λάμψη του λυκαυγούς.  Με τηλεσκόπιο αποκαλύπτεται ο δίσκος του πλανήτη  να έχει διάμετρο 9΄΄ και να δείχνει μια λεπτή φάση ημισελήνου. Ο Ερμής ανεβαίνει ψηλότερα και γίνεται γρήγορα λαμπρός καθώς προχωρά προς την ανώτερη σύνοδό του την επόμενη εβδομάδα. Τότε θα εμφανιστεί σε ύψος 11° μισή ώρα πριν από την ανατολή του Ηλίου και θα λάμπει με μέγεθος -0,5.

Τετάρτη, 21 Σεπτεμβρίου

Καθώς το καλοκαίρι τελειώνει, η «τσαγιέρα» του Τοξότη κινείται δυτικά κατά τη διάρκεια της βραδιάς και γέρνει όλο και περισσότερο. Αναζητήστε την στα αριστερά του Άρη.

M20Το «Τρισχιδές» νεφέλωμα (Μ20) φαίνεται ακόμα, νωρίς το βράδυ. Με τηλεσκόπιο και με φωτογραφική έκθεση μεγάλης διάρκειας ξεχωρίζουν το κόκκινο-γαλάζιο χρώμα του.

Παρά το γεγονός ότι το φθινόπωρο έρχεται αύριο με την ισημερία, το Θερινό Τρίγωνο παραμένει στον ουρανό το βράδυ. Κοιτάξτε ψηλά στα δυτικά αφού πέσει  το σκοτάδι  και τα μάτια σας θα πέσουν στο λαμπρό άστρο Βέγα, στον αστερισμό της Λύρας. Με μέγεθος 0,0, ο Βέγας είναι το πιο λαμπρό μέλος του Τριγώνου. Το αστέρι δεύτερο σε λαμπρότητα είναι ο μεγέθους 0,8 Αλτάιρ, στον Αετό, που βρίσκεται περίπου 35° νοτιοανατολικά του Βέγα. Το πιο αμυδρό μέλος του τριγώνου είναι ο μεγέθους 1,3 Ντενέμπ, στον Κύκνο, που βρίσκεται περίπου 25° ανατολικά-βορειοανατολικά του Βέγα. Για τους παρατηρητές από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ο Ντενέμπ περνά από το ζενίθ περίπου στις 21:30, σχεδόν μία ώρα μετά το τέλος του βραδινού λυκόφωτος

Πέμπτη, 22 Σεπτεμβρίου

Με τις ημέρες να μικραίνουν όλο και περισσότερο και τα παιδιά να έχουν αρχίσει το σχολείο, δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η βασιλεία του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο έχει σχεδόν τελειώσει. Η θερμότερη εποχή φτάνει επίσημα στη λήξη της στις 5:22 μμ, επίσημη ώρας της φθινοπωρινής ισημερίας. Αυτό σηματοδοτεί τη στιγμή που ο ήλιος διασχίζει τον ουράνιο ισημερινό ταξιδεύοντας νότια. Σήμερα, το αστέρι μας ανατέλλει ακριβώς από την ανατολή και δύει ακριβώς στη δύση. Αν ο Ήλιος ήταν ένα σημείο φωτός και η Γη δεν είχε ατμόσφαιρα, παντού θα είχαμε 12 ώρες ημέρα και 12 ώρες νύχτα.  Όμως, η παρουσία του αέρα και το μετρήσιμο μέγεθος του Ήλιου κάνουν τη σημερινή ημέρα να είναι λίγα λεπτά μεγαλύτερη από 12 ώρες.

 

Παρασκευή, 23 Σεπτεμβρίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 12:57 μμ.

482400main_iss024e013819_fullΟ μηνίσκος  της Σελήνης πάνω από τον ορίζοντα της Γης ξεχωρίζει στη φωτογραφία αυτή που έβγαλε το πλήρωμα Expedition 24 πάνω από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

 

Σάββατο, 24 Σεπτεμβρίου

Ο Αρκτούρος λάμπει στα δυτικά αυτά τα βράδια καθώς το βραδινό λυκόφως σβήνει. Η εξίσου λαμπρή Αίγα μόλις που ανατέλλει από τα βόρειο-βορειοανατολικά, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος σας (όσο πιο βόρεια ζείτε τόσο ψηλότερα θα είναι). Αργά το βράδυ, ο Αρκτούρος και η Αίγα λάμπουν στο ίδιο ύψος. Πότε θα συμβεί αυτό; Αυτό εξαρτάται τόσο από το γεωγραφικό πλάτος και μήκος σας. Είναι και οι δύο μεγέθους 0.

 

Κυριακή, 25 Σεπτεμβρίου

Ο Κρόνος παραμένει ένα πανέμορφο θέαμα στον βραδινό ουρανό όλη την εβδομάδα. Βρίσκεται περίπου 20° ψηλά στα νοτιοδυτικά στο τέλος του λυκόφωτος και δύει μετά τις 10 μμ. Ο πλανήτης βρίσκεται στο νοτιοδυτικό Οφιούχο, μόλις 6° βόρεια του Αντάρη, το λαμπρότερο αστέρι στο γειτονικό Σκορπιό. Ο κιτρινωπός πλανήτης λάμπει με μέγεθος 0,5 και εμφανίζεται σημαντικά πιο λαμπρός από το κοκκινωπό αστέρι. Μέσα από ένα τηλεσκόπιο, ο Κρόνος δείχνει ένα δίσκο με διάμετρο 16΄΄, το σύστημα δακτυλίων του εκτείνεται στα 36΄΄ και έχει κλίση 24° ως προς την ευθεία θέασης.

 

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomers Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.”  Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

LUNARECLIPSEΑν και το φαινόμενο της έκλειψης παρασκιάς της Σελήνης δεν είναι τόσο προβεβλημένο όσο μια ολική έκλειψη της Σελήνης, στις 19 Σεπτεμβρίου, όταν το φαινόμενο αυτό έλαβε χώρα, πολλοί ήταν αυτοί που το παρατήρησαν και το φωτογράφησαν, όπως ο Αγάπιος Ηλία, που περιγράφει: «Φαντασμαγορικό φαινόμενο με την παρασκιά εύκολα ορατή ακόμα και με γυμνό μάτι. Όλα τα αστρονομικά φαινόμενα είναι σπουδαία και αξίζουν παρατήρησης, ασχέτως εάν κάτι μπορεί να φαντάζει απλό. Είδαμε τη σκιά που ρίχνει η Γη στο διάστημα να καλύπτει ελαφρά την Σελήνη!».

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής  και ο Δίας είναι κρυμμένοι στη λάμψη του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,8) είναι χαμηλά πάνω από τον δυτικό-νοτιοδυτικό ορίζοντα, περίπου 20 με 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα.

Ο Άρης (μέγεθος 0) συνεχίζει να κινείται προς τα ανατολικά (αριστερά), μακριά από τον Κρόνο (μέγεθος +0,5) και τον Αντάρη (+1,0, κάτω και λίγο στα αριστερά του Κρόνου) στα νότια-νοτιοδυτικά, όταν βραδιάζει. Αυτοί οι τρεις σχηματίζουν ένα τρίγωνο το οποίο γίνεται όλο και μεγαλύτερο. Με τηλεσκόπιο, ο Άρης έχει μετά βίας 10 δευτερόλεπτα της μοίρας φαινόμενη διάμετρο.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση μετά τις 11 μμ, στα ανατολικά-νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα. Ο Ποσειδώνας ήταν σε αντίθεση στις 2 Σεπτεμβρίου. Ο Ουρανός θα βρεθεί σε αντίθεση στις 15 Οκτωβρίου. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί