Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, απο 23-5 έως και 29-5

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,

από 23-5 έως και 29-5
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία, ένας τεράστιος αντικυκλώνας με σχήμα οβάλ που παρατηρείται εδώ και τουλάχιστον 300 χρόνια, είναι το κύριο από τα πολλά χαρακτηριστικά που βλέπουμε στον γίγαντα των πλανητών. Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μία ώρα πριν και μία ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Δευτέρα, 23 Μαΐου

Ο Ποσειδώνας ανατέλλει πριν τις 3 πμ αυτή την εβδομάδα και φαίνεται χαμηλά στα νοτιοανατολικά πριν το λυκαυγές. Ο πλανήτης έχει μέγεθος 7,9, που σημαίνει ότι χρειάζονται τηλεσκόπιο ή κιάλια για τον εντοπισμό του. Όμως, ένα λαμπρότερο αστέρι βρίσκεται κοντά του, σε απόσταση 0,5°, ο λάμδα του Υδροχόου, 4ου μεγέθους. Με ένα τηλεσκόπιο μπορείτε να επιβεβαιώσετε ότι ο πλανήτης βρίσκεται μέσα στο προσοφθάλμιο, αφού εμφανίζει έναν μπλε δίσκο με διάμετρο 2,3″.

Τρίτη, 24 Μαΐου

Καθώς προχωρούμε στην άνοιξη, το «αστέρι της άνοιξης», ο Αρκτούρος, λάμπει πολύ ψηλά στον νοτιοανατολικό ουρανό νωρίς το βράδυ (πολύ ψηλά πάνω από τον Άρη). Το «αστέρι του καλοκαιριού», ο Βέγας, εξίσου λαμπρό, κυριαρχεί στον ουρανό χαμηλότερα, προς τα ανατολικά-βορειοανατολικά. Ο Αρκτούρος είναι ένας γίγαντας τύπου K1.5 και για αυτό λάμπει με χρώμα ελαφρώς πορτοκαλί-κίτρινο. Κάτω από τον Άρη είναι ο Αντάρης, ένας  υπέρ-γίγαντας M1.5 με ένα πιο σκούρο χρώμα από τον Αρκτούρο. Ο Άρης φαίνεται τώρα πιο πορτοκαλής από τον Αντάρη, πιθανώς επειδή είναι πολύ πιο λαμπρός. Η μεγάλη λαμπρότητα κάνει οποιοδήποτε χρώμα να φαίνεται λιγότερο κορεσμένο, περισσότερο προς το λευκό. Πρόκειται για μια ψευδαίσθηση της ανθρώπινης όρασης, δηλαδή για τον τρόπο που ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το χρώμα. Κάτι παρόμοιο καταγράφουν και τα τσιπ  των φωτογραφικών μηχανών.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:48 πμ της Τετάρτης.    

Τετάρτη, 25 Μαΐου

Η μεγάλη νοητή καμπύλη γραμμή από λαμπρά αστέρια του ουρανού της άνοιξης χαμηλώνει όλο και περισσότερο στα δυτικά. Καθώς βραδιάζει, το ζευγάρι με τα αστέρια των Διδύμων ακόμα στέκεται ψηλά στον δυτικό-νότιοδυτικό ουρανό. Στο τέλος της καμπύλης αυτής, στα αριστερά, είναι ο Προκύων, ενώ αρκετά πιο μακριά και στα δεξιά είναι ο λαμπρός Μενκαλινάν μαζί με την Αίγα.

 WEDNESDAY_CHART

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:39  μμ.   
Πέμπτη, 26 Μαΐου

Οι αστερισμοί φαίνονται να περιστρέφονται γρήγορα όταν περνούν από το ζενίθ σε σχέση με την κατεύθυνση «προς τα κάτω». Μόλις πριν από μία εβδομάδα η «κατσαρόλα» της Μεγάλης Άρκτου βρισκόταν σε οριζόντια θέση μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, όπως φαίνεται από τις 40° βόρειο γεωγραφικό πλάτος. Τώρα είναι σε κλίση σχεδόν 45° την ίδια ώρα,  με το μπολ προς τα κάτω. Άλλες δύο εβδομάδες και θα κρέμεται ευθεία κάτω από τη λαβή της την ίδια ώρα.

Παρασκευή, 27 Μαΐου

Παρακολουθείτε το τρίγωνο που αποτελείται από τον Άρη, τον Αντάρη και τον Κρόνο να αλλάζει σχήμα από νύχτα σε νύχτα; Μακραίνει καθώς ο Άρης κινείται προς τα δυτικά σε σχέση με τα αστέρια,  πιο μακριά από το κεφάλι του Σκορπιού. Αυτό θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του Ιουνίου. Στη συνέχεια ο Άρης θα αρχίσει να κινείται ανάμεσα στον Αντάρη και τον Κρόνο στα τέλη Αυγούστου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:18 μμ. 

Σάββατο, 28 Μαΐου

Σήμερα η προς δυσμάς κίνηση του Άρη σε σχέση με τα αστέρια του υποβάθρου τον μεταφέρει από τον Σκορπιό στον Ζυγό. Με ένα ζευγάρι κιάλια, στοχεύστε τον Zubenelgenubi (άλφα του Ζυγού), ένα μέτριο σε λαμπρότητα αστέρι στην απέναντι πλευρά του αστερισμού. Εύκολα ο Zubenelgenubi ξεχωρίζει σε δύο αστέρια. Σχεδόν 4 λεπτά της μοίρας χωρίζουν τον 3ου μεγέθους κύριο αστέρα από τον 5ου μεγέθους δευτερεύοντα.

Κυριακή, 29 Μαΐου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 3:13 μμ, κοντά στο κέντρο του Υδροχόου.

Ο Κρόνος θα φτάσει σε αντίθεση σε μια εβδομάδα από σήμερα. Ο πλανήτης ανατέλλει πριν τις 9 μμ και εμφανίζεται ψηλά στον νότο γύρω στις 1.30 πμ. Με φαινόμενο μέγεθος 0, ξεχωρίζει από τα σχετικά αμυδρά αστέρια του νότιου Οφιούχου. Με ένα τηλεσκόπιο θα δείτε τον 18″ διαμέτρου δίσκο του να περιβάλλεται από ένα σύστημα δακτυλίων που εκτείνεται στα 42″ και γέρνει 26° ως προς τη Γη.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη νωρίς το βράδυ, στις 12:57 πμ της Δευτέρας.    

 

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomers Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.”  Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

stardust «Μαζεύοντας αστερόσκονη», μια όμορφη απεικόνιση του γαλαξία μας από τον Κωνσταντίνο Εμμανουηλίδη (www.facebook.com/infectionphoto/).

 

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

Jup-by-Go_15May2016Ο Δίας στις 15 Μαΐου. Η φωτογραφία είναι του Christopher Go, τραβηγμένη με το 14ίντσο τηλεσκόπιο Celestron C-14. Η ερυθρά κηλίδα διατηρεί το ζωηρό χρώμα της.

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής  και η Αφροδίτη έχουν χαθεί στη λάμψη του Ήλιου.

Ο  Άρης (μέγεθος -2,0, στην κεφαλή του Σκορπιού) φθάνει στη κοντινότερή του προσέγγιση στη Γη στις 30 Μαΐου. Ανατέλλει το ηλιοβασίλεμα και λάμπει με χρώμα κίτρινο-πορτοκαλί στον νότο, τόσο λαμπρός όσο και ο Δίας και πιο λαμπρός από τον Σείριο. Με τηλεσκόπιο η φαινόμενη διάμετρος του είναι 18,6 δευτερόλεπτα. Στην επόμενή του αντίθεση, τον Ιούλιο του 2018, ο Άρης θα φτάσει τα 24,3 δευτερόλεπτα της μοίρας, σχεδόν στη μέγιστη διάμετρό του!

Ο Δίας (μέγεθος -2,2, στον νότιο Λέοντα) λάμπει ψηλά στα νότια στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος και μεσουρανεί περίπου στις 9 μμ.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,1, στον Οφιούχο, πάνω από τον Σκορπιό) ανατέλλει περίπου 40 λεπτά μετά από τον λαμπρότερό του Άρη ή 11 μοίρες κάτω και στα αριστερά του. Θα φτάσει σε αντίθεση στις 2 Ιουνίου.

Ο Ουρανός βρίσκεται ακόμα κρυμμένος στο φως του λυκαυγούς.

Ο Ποσειδώνας είναι πολύ χαμηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά τα ξημερώματα.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί