Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 29-8 έως 4-9
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,
από 29-8 έως 4-9
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 29 Αυγούστου
Δισεκατομμύρια αστέρια βυθισμένα σε σκόνη και αέρια δίνουν την ψευδαίσθηση μιας «συννεφιασμένης» εικόνας στον ουρανό του καλοκαιριού. Πόσοι άραγε άνθρωποι των μεγάλων πόλεων του πλανήτη μας έχουν αντιληφθεί ότι το θέαμα αυτό δεν πρόκειται να το δουν ποτέ στη ζωή τους;
Τρίτη , 30 Αυγούστου
Ένα πλανητικό νεφέλωμα βρίσκεται στα δυτικά του λ του Σκορπιού, το NGC 6302, γνωστό και ως νεφέλωμα ‘Bug’. Με μέγεθος περίπου 9,5, το ‘Bug’ έχει στο κέντρο του ένα πολύ θερμό αστέρι 10ου μεγέθους, που μελέτες έχουν δείξει ότι περιέχει υδρογονάνθρακες (σε μορφή κρυστάλλων) και σίδηρο. Σε απόσταση 4.000 ετών φωτός μακριά, δεν είναι δυνατόν να το δούμε τόσο καλά όπως το έχει φωτογραφήσει το τηλεσκόπιο Hubble, αλλά μπορούμε να σκεφτούμε ότι βλέπουμε ένα πολύ ξεχωριστό πλανητικό νεφέλωμα.
Τετάρτη, 31 Αυγούστου
Οι Ηνιοχίδες, μια άλλη βροχή διαττόντων, φτάνει στο μέγιστό της πριν τα ξημερώματα. Αν και δεν θεωρείται μια από τις καλύτερες βροχές διαττόντων, η βροχή αυτή παράγει 6 μετέωρα την ώρα. Όμως, κάποιες φορές κάνει καλύτερη εμφάνιση, όπως τα έτη 1935, 1986, 1994 και 2007, όταν οι παρατηρητές είδαν μέχρι 130 μετέωρα την ώρα. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει φέτος. Όμως, με τη νέα Σελήνη να έρχεται αύριο, οι συνθήκες θα είναι ιδανικές.
Πέμπτη, 1 Σεπτεμβρίου
Νέα Σελήνη στις 12:05 μμ. Σήμερα η ευθυγράμμιση ανάμεσα στη Σελήνη και τον Ήλιο είναι τέλεια. Οι άνθρωποι που ζουν σε ένα στενό μονοπάτι γης κατά μήκος της Κεντρικής και Νότιας Αφρικής θα δουν μια δακτυλιοειδή έκλειψη Ηλίου, όπου το φεγγάρι θα βρεθεί ολόκληρο μέσα στον ηλιακό δίσκο και ένας μικρός δακτύλιος από τον Ήλιο θα είναι ορατός. Το μέγιστο της έκλειψης είναι στη νότια Τανζανία και διαρκεί 3 λεπτά και 5 δευτερόλεπτα. Περισσότερες πληροφορίες και χάρτες για την έκλειψη εδώ.
Αυτό το βράδυ το τρίγωνο Κρόνου – Άρη – Αντάρη είναι ακριβώς ισοσκελές.
Παρασκευή, 2 Σεπτεμβρίου
Απόψε ο Ποσειδώνας είναι σε αντίθεση. Θα φτάσει στο ψηλότερό του σημείο στον ουρανό περίπου στη 1 πμ. Όμως, μπορείτε να τον παρατηρήσετε μετά τις 10 μμ. Με μέγεθος 7,8, ο Ποσειδώνας φαίνεται εύκολα με κιάλια. Αρκεί να εντοπίσετε το αστέρι 4ου μεγέθους λάμδα του Υδροχόου. Ο πλανήτης βρίσκεται 1,3° νοτιοδυτικά του αστεριού αυτού. Με τηλεσκόπιο ο μπλε δίσκος του είναι 2,4″ σε διάμετρο.
Σάββατο, 3 Σεπτεμβρίου
Λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, η λεπτή ημισέληνος βρίσκεται χαμηλά στα δυτικά, πάνω αριστερά από την Αφροδίτη. Ο Δίας είναι πολύ χαμηλά πάνω από τον ορίζοντα. Αύριο η Σελήνη φαίνεται ευκολότερα, αφού θα βρεθεί ψηλότερα στον ουρανό.
Κυριακή, 4 Σεπτεμβρίου
Το κοντινό αστέρι 70 του Οφιούχου είναι ένα από τα πιο γνωστά και ευρέως μελετημένα συστήματα διπλών αστέρων. Βρίσκεται σε μια περίεργη, σχήματος V, συλλογή πέντε αστεριών. Αυτόν το σχηματισμό μπορεί εύκολα να τον δει κανείς με γυμνό μάτι. Τα δύο αστέρια που αποτελούν το διπλό σύστημα έχουν μέγεθος 4,2 και 5,9, αντίστοιχα. Το λαμπρότερο αστέρι είναι κίτρινο-χρυσαφί ενώ το αμυδρότερο είναι πορτοκαλί με ίσως κάποια μωβ απόχρωση. Μετακινήστε τον εστιαστή ελαφρώς από το κέντρο εστίασης και θα δείτε καλύτερα τα χρώματα των άστρων. Κάθε αστέρι έχει πραγματική φωτεινότητα ένα κλάσμα αυτής του Ήλιου μας. Τα δύο αστέρια ολοκληρώνουν μια περιστροφή το ένα ως προς το άλλο σε μόνο 88 έτη. Και επειδή το σύστημα είναι μόνο 16 έτη φωτός μακριά, τα αστέρια είναι αρκετά κοντά ώστε να μπορείτε να τα ξεχωρίσετε με ένα ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο. Έτσι, αυτό είναι ένα από τα λίγα συστήματα διπλών αστέρων που μπορείτε να δείτε να περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο κατά τη διάρκεια μιας ανθρώπινης ζωής. Η μέση απόσταση μεταξύ των αστεριών είναι σχεδόν ίδια με την απόσταση μεταξύ του ήλιου και του Ουρανού.
Οι νύχτες στο τέλος του καλοκαιριού είναι οι καλύτερες για την παρατήρηση του Γαλαξία μας, καθώς οι ζεστές νύχτες δίνουν τη θέση τους σε πιο καθαρές- διαυγείς νύχτες. Μόλις βραδιάσει, ο Γαλαξίας φαίνεται με τους δύο βραχίονες του σαν ένα τόξο, από τον Περσέα και την Κασσιόπη στα ανατολικά, το «θερινό τρίγωνο» πιο ψηλά, τον Αετό και τον Τοξότη στα νότια.
Η ουράνια ομορφιά του γαλαξία μας σμίγει με τη φυσική ομορφιά του εθνικού πάρκου Yellowstone στις Η.Π.Α. Φωτογραφία: Neal Herbert. (http://www.wbur.org/hereandnow/2016/08/26/yellowstone-night-sky)
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος, πιο χαμηλά από την Αφροδίτη και τον Δία.
Η Αφροδίτη και ο Δίας είναι πολύ χαμηλά πάνω από τον δυτικό-βορειοδυτικό ορίζοντα, περίπου 20 με 25 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Αναζητήστε με κιάλια, πρώτα τον Δία στα δυτικά, και μετά την Αφροδίτη, πάνω και στα αριστερά του. Μετά τη σύνοδό τους, στις 27 Αυγούστου, η μεταξύ τους απόσταση μεγαλώνει καθημερινά κατά 1 μοίρα.
Ο Άρης (μέγεθος -0,3, στο πάνω μέρος του Σκορπιού) κινείται γρήγορα προς τα ανατολικά (αριστερά), μακριά από τον Κρόνο (μέγεθος +0,4) και τον Αντάρη (+1,0, κάτω από τον Κρόνο). Αυτοί οι τρεις σχηματίζουν ένα τρίγωνο το οποίο γίνεται όλο και μεγαλύτερο.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση τα μεσάνυχτα, στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, αντίστοιχα. Δείτε αναλυτικούς χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
