Από που προέρχονται τα ονόματα των αστέρων;

Επειδή μόνο σε καμιά εκατοντάδα από τους λαμπρότερους αστέρες έχουν αποδοθεί ιδιαίτερα ονόματα (Βέγας, Αρκτούρος, κ.ο.κ.), υπάρχουν κι άλλα συστήματα ονοματοθεσίας για την διάκριση των πιο αμυδρών αστέρων. Η πρώτη συστηματική μέθοδος ονομάτισης των αστέρων αναπτύχθηκε από τον Γερμανό αστρονόμο Johann Bayer στις αρχές του 17ου αιώνα, μόλις πριν από την εφεύρεση του τηλεσκοπίου. Ο Bayer ονομάτισε τους αστέρες κάθε αστερισμού κατά σειρά λαμπρότητας χρησιμοποιώντας τα πεζά γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου: α για τον λαμπρότερο, β για τον δεύτερο λαμπρότερο, γ για τον τρίτο, κ.ο.κ. Για μερικούς από τους μεγαλύτερους αστερισμούς ο Bayer χρησιμοποίησε όλα τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου.

Έως το τέλος του 17ου αιώνα οι αστρονόμοι συνειδητοποίησαν ότι έπρεπε να ξεπεράσουν τους περιορισμούς του συστήματος του Bayer. O Βρετανός αστρονόμος John Flamsteed πρότεινε να αντιστοιχίσουν έναν αριθμό σε κάθε αστέρα ενός αστερισμού, σε αντικατάσταση του ελληνικού αλφαβήτου. Έβαλε έναν αριθμό σε κάθε αστέρα ορατό με γυμνό μάτι, αρχίζοντας από τη δυτική μεριά ενός αστερισμού και καταλήγοντας στην ανατολική. Οι μεγαλύτεροι αστερισμοί έλαβαν πάνω από 100 αριθμούς από τον Flamsteed. Αλλά το σύστημα του Flamsteed δεν αντικατέστησε την ονοματοθεσία του Bayer και σήμερα οι αριθμοί του Flamsteed χρησιμοποιούνται μόνο για τους αστέρες που δεν καλύπτει το ελληνικό αλφάβητο. Πιο αμυδροί αστέρες, που δεν περιλαμβάνονται ούτε στον κατάλογο του Flamsteed, χαρακτηρίζονται με κάποιον αριθμό από τους πιο πρόσφατους καταλόγους, οι οποίοι συντάχτηκαν από αστεροσκοπεία που εξειδικεύονται στις θέσεις των αστέρων. Για παράδειγμα: BD36°2516, από τον γερμανικό αστρικό κατάλογο Bonner Durchmusterung. Τα αντικείμενα του βαθέως ουρανού έχουν το δικό τους σύστημα αναγνώρισης, που βασίζεται κατά το πλείστον στον κατάλογο του αστρονόμου του 18ου αιώνα Charles Messier ή στον New General Catalogue που συντάχθηκε από τον Άγγλο αστρονόμο J.L.E. Dreyer και δημοσιεύτηκε πριν από έναν αιώνα. Τα 109 αντικείμενα του καταλόγου του Messier έχουν τα διακριτικά Μ1, Μ2, κ.ο.κ. Τα χιλιάδες αντικείμενα του New General Catalogue έχουν το πρόθεμα NGC. Tα περισσότερα από τα αντικείμενα του Messier υπάρχουν και στον New General Catalogue, ενώ πολλά έχουν κι ένα ιδιαίτερο, κοινό όνομα. Για παράδειγμα, το Μ1 είναι γνωστό ως NGC1952 αλλά και ως Νεφέλωμα του Καρκίνου. Μερικά αντικείμενα που δεν περιλαμβάνονται σε κανέναν από τους δύο αυτούς μείζονες καταλόγους έχουν διαφορετικά προθέματα, όπως IC ή Col., δηλωτικά άλλων καταλόγων.

Απόσπασμα από το βιβλίο:

«NIGHTWATCH – Ένας Πρακτικός Οδηγός για να Δείτε το Σύμπαν»

εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, 4η έκδοση

Βρείτε το βιβλίο NightWatch εδώ.