ΔΙΑΣΤΗΜΑ
-
Πώς η Ελλάδα «κατακτά» το διάστημα
Τι ξέρουμε για τα διαστημόπλοια, αυτές τις θαυμαστές, πολύπλοκες ιπτάμενες μηχανές, που είναι πιο συναρπαστικές από κάθε φανταστικό Discovery, Enterprise, Galactica, Tardis, Serenity; Ότι, έχοντας υπερβεί τη φαντασία, συνεχώς αποδεικνύουν ότι δεν υφίστανται όρια στην ανθρώπινη μεγαλοφυΐα, ότι δεν έχουν οροφή οι ανθρώπινες δυνατότητες. Οι περισσότεροι, όμως, δεν γνωρίζουμε τον τεράστιο αριθμό ειδικευμένων ανθρώπων, τα αναρίθμητα στάδια, τα πολλαπλά πρωτόκολλα, τον κολοσσιαίο μηχανισμό ελέγχων και τον ατελείωτο χρόνο που απαιτεί το «χτίσιμο» ενός διαστημικού οχήματος, προκειμένου να μην έχει την τύχη ενός Challenger, ενός Columbia… Μια μακρά σειρά επιστημονικών διαβουλεύσεων και αποφάσεων στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) οδηγεί από την καινοτόμο ιδέα στον σχεδιασμό της αποστολής και στη συνέχεια στην προκήρυξη σειράς άκρως ανταγωνιστικών διαγωνισμών για τη μετατροπή του πρωτοποριακού…
Δείτε περισσότερα -
Ο Εγκέλαδος, το φεγγάρι του Κρόνου είναι ο επόμενος στόχος της ESA
Στους στόχους της ESA είναι να εξερευνήσει έναν ωκεάνιο κόσμο γύρω από τον Δία ή τον Κρόνο. Ποιο φεγγάρι όμως να επιλέξει και τι ακριβώς πρέπει να κάνει η αποστολή; Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων μόλις παρέδωσε τα ευρήματά της. Η επόμενη αποστολή της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), μετά τις αποστολές Juice, LISA και NewAthena, θα επικεντρωθεί στα «φεγγάρια των γιγάντιων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος» (“moons of the giant Solar System planets”)-όπως αποφασίστηκε το 2021- και θα είναι η πρώτη αποστολή «μεγάλης κλάσης» του Voyage 2050, του μακροπρόθεσμου σχεδίου της ESA για δραστηριότητες διαστημικής επιστήμης. Για να καταλήξει στη μορφή που θα μπορούσε να λάβει η αποστολή, η ESA επέλεξε μια επιτροπή κορυφαίων επιστημόνων για να αναλύσουν τα επιστημονικά πλεονεκτήματα της επίσκεψης…
Δείτε περισσότερα -
Intuitive Machines: Το διαστημικό σκάφος «Οδυσσέας» έστειλε σέλφι από το Διάστημα
Λίγο μετά την εκτόξευσή του στις 15 Φεβρουαρίου, το ρομποτικό διαστημικό σκάφος «Odysseus» της Intuitive Machines τράβηξε μερικές σέλφι με φόντο τη Γη. «Η Intuitive Machines μετέδωσε με επιτυχία τις πρώτες της εικόνες αποστολής IM-1 στη Γη στις 16 Φεβρουαρίου 2024. Οι εικόνες τραβήχτηκαν λίγο μετά τον χωρισμό από το δεύτερο στάδιο του πυραύλου της SpaceX στο πρώτο ταξίδι της Intuitive Machines στο φεγγάρι στο πλαίσιο του προγράμματος CLPS της NASA», έγραψε η εταιρεία το Σάββατο (17/02) σε ανάρτησή της στο X (πρώην Twitter). Intuitive Machines successfully transmitted its first IM-1 mission images to Earth on February 16, 2024. The images were captured shortly after separation from @SpaceX‘s second stage on Intuitive Machines’ first journey to the Moon under @NASA‘s…
Δείτε περισσότερα -
Υπογραφή των Συμφωνιών Άρτεμις με τη συμμετοχή του Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α. Ιωάννη Δαγκλή
Στο πλαίσιο του 5ου Στρατηγικού Διαλόγου Η.Π.Α.-Ελλάδας, υπογράφτηκε η προσχώρηση της Ελλάδας στις Συμφωνίες Διαστημικής Συνεργασίας Άρτεμις από τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Γ. Γεραπετρίτη, παρουσία του Υπουργού Εξωτερικών των Η.Π.Α. A. Blinken. Στην τελετή παρευρέθηκαν και χαιρέτησαν ο Διοικητής της NASA κ. Bill Nelson και ο Καθηγητής του Ε.Κ.Π.Α. και Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος κ. Ιωάννης Δαγκλής. Οι Συμφωνίες Άρτεμις (Artemis Accords) είναι ένα σύνολο συμφωνιών μεταξύ της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και άλλων κυβερνήσεων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Artemis για την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη και την επέκταση της εξερεύνησης του διαστήματος στον πλανήτη Άρη. H Ελλάδα είναι η 35η χώρα που υπογράφει τα Artemis Accords. Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Καθηγητή κ.Ιωάννη Δαγκλή. «Εξοχότατοι κύριοι…
Δείτε περισσότερα -
Κοσμοναύτης κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ παραμονής στο διάστημα
Ο κοσμοναύτης Oleg Kononenko έγινε επίσημα ο άνθρωπος που έχει περάσει τον περισσότερο χρόνο στο διάστημα, σύμφωνα με ανακοίνωση της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos. Στις 4 Φεβρουαρίου 2024, το μέλος του ρωσικού πληρώματος είχε περάσει αθροιστικά περισσότερες από 878 ημέρες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κατά τη διάρκεια πολλαπλών αποστολών ξεκινώντας από το 2008. Ο προηγούμενος κάτοχος του ρεκόρ, ο κοσμοναύτης Gennady Padalka, πέρασε 878 ημέρες, 11 ώρες, 29 λεπτά και 48 δευτερόλεπτα στο διάστημα κατά τη διάρκεια πέντε αποστολών μεταξύ 1998 και 2015. Ο Kononenko βρίσκεται στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό από τον Σεπτέμβριο του 2023, στο πλαίσιο της πέμπτης αποστολής του, και θα παραμείνει εκεί μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024. Μέχρι την αναχώρησή του, θα έχει συμπληρώσει 1.110 ημέρες, δηλαδή…
Δείτε περισσότερα -
Ο ρομποτικός εξερευνητής της NASA κατέγραψε ηλιακή έκλειψη στον Άρη (βίντεο)
Το Perseverance, το πλέον προηγμένο ρομπότ εξερεύνησης που έχει στείλει η ανθρωπότητα στον Άρη, εξερευνά τον πλανήτη με κύρια αποστολή την αναζήτηση ιχνών ζωής. Όμως δεν έχει πάντοτε στραμμένη την προσοχή του στο έδαφος και το υπέδαφος του Άρη αλλά ορισμένες στιγμές ρίχνει κάποιες φορές και… ματιές στον ουρανό του πλανήτη. Σε ένα από αυτά τα διαλείμματα της εργασίας του το ρόβερ κοιτάξε στον ουρανό και όχι μόνο είδε αλλά κατέγραψε εικόνες μιας έκλειψης. Πιο συγκεκριμένα κατέγραψε στις 8 Φεβρουαρίου τη στιγμή που ένας από τους δύο δορυφόρους του Άρη, ο Φόβος, περνάει μπροστά από τον Ήλιο. Αυτές οι παρατηρήσεις θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα της βαρυτικές αλληλεπιδράσεις του δορυφόρου με τον Άρη, την τροχιά του αλλά και…
Δείτε περισσότερα -
Η χωματερή του διαστήματος απειλεί τον πλανήτη
Η βιομηχανία του Διαστήματος ανθίζει. Την τελευταία μόνο πενταετία, εκτοξεύθηκαν περισσότεροι δορυφόροι από ό,τι τα προηγούμενα εξήντα χρόνια και οι άνθρωποι παρεμβαίνουν πλέον στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας με τρόπους που δεν έχουν παρατηρηθεί πότε ξανά στο παρελθόν. Σε αυτή την επιταχυνόμενη διαστημική κούρσα, πρωταγωνιστούν εταιρείες όπως η SpaceX του Ελον Μασκ, οι οποίες στέλνουν χιλιάδες δορυφόρους σε χαμηλή γήινη τροχιά (low-Earth orbit). Οι προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία του Διαστήματος φαντάζουν παραπάνω από θετικές, καθώς εκτιμάται ότι η αξία της θα ξεπεράσει το 1 τρισ. ευρώ μέχρι το 2040, όπως ανέφερε η Morgan Stanley σε έκθεσή της το περασμένο έτος. Όπως προκύπτει όμως μέσα από πρόσφατες μελέτες και αναλύσεις, αυτή η αλματώδης ανάπτυξη έχει και μια… ανησυχητική πλευρά. Ειδικότερα,…
Δείτε περισσότερα -
Φωταύγεια: Πολύχρωμα τόξα τυλίγουν τη Γη σε αυτή την εικόνα της NASA – Τι είναι;
Δύο στρώματα χρυσαφένιου και κόκκινου φωτός τυλίγουν τον ορίζοντα σε αυτή την εικόνα που δημοσιοποίησε η NASA από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Πρόκειται για το φαινόμενο της αμοσφαιρικής φωταύγειας, το οποίο οφείλεται κυρίως στον βομβαρδισμό της ατμόσφαιρας από την ηλιακή ακτινοβολία. Λόγω του φαινομένου αυτού, ο ουρανός δεν είναι ποτέ απόλυτα μαύρος, ακόμα και μια νύχτα χωρίς φεγγάρι, ακόμα και αν μπορούσε κανείς να αφαιρέσει όλο το φως των άστρων και τη φωτορύπανση. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της NASA, η παραπάνω εικόνα μακράς έκθεσης ελήφθη από ύψος 415 χιλιομέτρων καθώς ο ISS πετούσε πάνω από τον Ειρηνικό βορειοανατολικά της Παπούα-Νέας Γουινέας. Η ατμοσφαιρική αίγλη οφείλεται κυρίως στη διέγερση ατόμων της ατμόσφαιρας από την υπεριώδη ακτινοβολία. Αργότερα, ακόμα και στη διάρκεια…
Δείτε περισσότερα -
Σημαντικές αποστολές με ελληνικό «χρώμα» προγραμματίζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος για το 2024
Μια σειρά σημαντικών αποστολών προγραμματίζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) για το 2024. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκεται και η αποστολή «EarthCARE», στην οποία συμμετέχει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, με στόχο την κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των νεφών, των αερολυμάτων και της ακτινοβολίας στη γήινη ατμόσφαιρα και τελικά την καλύτερη πρόγνωση των καιρικών και κλιματικών συνθηκών. Η εκτόξευση του δορυφόρου παρατήρησης της Γης «EarthCARE» (Cloud, Aerosol and Radiation Explorer), που αποτελεί κοινοπραξία μεταξύ της ESA και της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA), αναμένεται τον Μάιο. Ο δορυφόρος θα διερευνήσει τον ρόλο που παίζουν τα σύννεφα και τα αερολύματα στην ανάκλαση της ηλιακής ακτινοβολίας πίσω στο Διάστημα και στην παγίδευση της υπέρυθρης ακτινοβολίας που εκπέμπεται από την επιφάνεια της Γης, ώστε να…
Δείτε περισσότερα -
Τηγανιτές πατάτες στο διάστημα με..υπογραφή ΑΠΘ (εικόνες)
Μία «λαχταριστή» και «χρυσαφένια» αναγνώριση επεφύλαξε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και την Ελλάδα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), στην ανασκόπησή του για το 2023 στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στην οποία συμπεριέλαβε ένα βίντεο τηγανίσματος πατάτας στο διάστημα, από τα πειράματα της Ομάδας Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων, του Εργαστηρίου Χημικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας, του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου. «Αν τηγανίζατε πατάτες στον πλανήτη Δία, πιθανότατα θα είχαν καλύτερη γεύση από ό,τι στη Γη», ξεκινά το βίντεο που ανήρτησε ο ESA. Στη συνέχεια επεξηγεί το πείραμα και τους στόχους του, προβάλλοντας στιγμιότυπα από την ομάδα των Ελλήνων ερευνητών να το υλοποιεί στο πλαίσιο παραβολικών πτήσεων. «Η φριτέζα του διαστήματος» «Καταφέραμε και τηγανίσαμε πραγματικές πατάτες σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας και είδαμε ότι γίνεται»,…
Δείτε περισσότερα -
ISS: Τομάτα που χάθηκε στο Διάστημα βρέθηκε 8 μήνες μετά
Ένα τοματάκι που είχε κάπου παραπέσει κατά την πρώτη συγκομιδή εξωγήινης τομάτας βρέθηκε αφυδατωμένη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό περισσότερο από 8 μήνες μετά. Ο αστροναύτης της NASA Φρανκ Ρούμπιο είχε αναλάβει τη συγκομιδή των λαχανικών τον περασμένο Μάρτιο και, άγνωστο πώς, έχασε ένα τοματάκι ποικιλίας Red Robin, με διάμετρο 2,5 εκατοστών, το οποίο είχε σφραγιστεί σε πλαστικό σακουλάκι. «Ο καλός μας φίλος ο Φρανκ Ρούμπιο, ο οποίος έχει ήδη επιστρέψει στο σπίτι, κατηγορούταν για καιρό ότι έφαγε το τοματάκι. Μπορούμε όμως να τον απαλλάξουμε. Βρήκαμε την τομάτα» αστειεύτηκε η αμερικανίδα αστροναύτης Τζάσμιν Μόγκμπελι, στη διάρκεια ζωντανής μετάδοσης για την 25η επέτειο του ISS. Το τοματάκι ήταν μέρος της σοδειάς του πειράματος Veg-05 για την καλλιέργεια λαχανικών στο Διάστημα, μια πρακτική…
Δείτε περισσότερα -
«Εκπληκτικό»: Στα χέρια των επιστημόνων σκοτεινή σκόνη ηλικίας 4,6 δισ. ετών – Ξεκλειδώνει μυστικά του διαστήματος
Υλικό από αστεροειδή που συλλέχθηκε σε απόσταση 200 χιλιομέτρων από τη Γη έφτασε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, με τους κορυφαίους επιστήμονες να ετοιμάζονται ώστε να «ξεκλειδώσουν» τα μυστικά του ευρήματος. Τα 100 mg του παρθένου υλικού ηλικίας 4,6 δισ. ετών χρονολογούνται από την αυγή του ηλιακού συστήματος, και συλλήχθηκαν από την αποστολή Osiris-Rex της NASA όταν αυτή σταμάτησε στον αστεροειδή Bennu το 2020. Η αποστολή – όπως αναφέρει ο Guardian – συνέλεξε περισσότερα από 60 γραμμάρια υλικού, τη μεγαλύτερη ποσότητα που έχει επιστραφεί από το διάστημα μετά το πρόγραμμα Απόλλων. Μας πηγαίνει πίσω στην αρχή του ηλιακού συστήματος «Είναι εκπληκτικό. Είναι σαν ένας μικρός θησαυρός που μας πηγαίνει πίσω στην αρχή του ηλιακού συστήματος», δήλωσε ο Δρ Ashley…
Δείτε περισσότερα -
Τηλεσκόπιο Ευκλείδης: Πέντε συγκλονιστικές φωτογραφίες από άγνωστες γωνιές του σύμπαντος
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς μοιάζει η «σκοτεινή πλευρά» του σύμπαντος; Τώρα, με τη βοήθεια του «Ευκλείδη», ενός τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) μπορείτε να δείτε τις πρώτες φωτογραφίες από την άγνωστη αυτή διαστημική γωνιά, που πραγματικά κόβουν την ανάσα. Ο «Ευκλείδης» έχει ως μοναδική αποστολή να δημιουργήσει τον πιο λεπτομερή 3D χάρτη της «σκοτεινής πλευράς» του σύμπαντος και οι χειριστές του μόλις μοιράστηκαν τις πέντε πρώτες φωτογραφίες, που τραβήχτηκαν σε απόσταση 1,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας. Η προοπτική του «Ευκλείδη» τού επιτρέπει να συγκεντρώνει δεδομένα από ένα μέρος του ουρανού 100 φορές μεγαλύτερο από αυτό που είναι ορατό στο τηλεσκόπιο James Webb της NASA. Τα «κλικ» αποτυπώνουν σημεία του σύμπαντος που δεν έχουμε ξαναδεί μέχρι σήμερα. Μάλιστα,…
Δείτε περισσότερα -
Μια μαγνητική καταιγίδα ώθησε το Βόρειο Σέλας ως την Ελλάδα
Ένα φανταστικό φαινόμενο αντίκρισαν κάτοικοι της βόρειας Ελλάδας την Κυριακή το βράδυ. Μέσα στη νύχτα ο ουρανός βάφτηκε κόκκινος, ένα πανέμορφο κόκκινο πέπλο απλώθηκε στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας ρίγη συγκίνησης και πλήθος φωτογραφίες και βίντεο, που διαδόθηκαν στα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα. Κάτοικοι των Σερρών, της Χαλκιδικής, ακόμα και της φωτοσκεπούς Θεσσαλονίκης και άλλων περιοχών της βόρειας Ελλάδας έζησαν κάτι από την ιδιαίτερη ομορφιά των ουρανών της Σκανδιναβίας ή της Αλάσκας, όπου εμφανίζεται το Βόρειο Σέλας. Πρόκειται για ένα φαινόμενο σπάνιο στην Ελλάδα, αλλά όχι ανεπανάληπτο. «Είναι ένα πραγματικά πολύ εντυπωσιακό φαινόμενο και υπήρξε μια ευτυχής σύμπτωση για να εμφανιστεί. Το Βόρειο Σέλας δεν γίνεται συχνά ορατό σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, όπως της Ελλάδας. Για να συμβεί αυτό υπήρξε μια ισχυρή μαγνητική…
Δείτε περισσότερα -
Υποψήφιος κόσμος για ζωή στο ηλιακό μας σύστημα η Δήμητρα
Στην κύρια ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος που εκτείνεται ανάμεσα στο Δία και τον Άρη βρίσκεται ένας διαστημικός βράχος με διάμετρο περίπου χίλια χλμ. και χαρακτηριστικά (μάζα, βαρύτητα, τροχιά) που τον κατατάσσουν στους αποκαλούμενους πλανήτες νάνους. Ανακαλύφθηκε στην αυγή του 19ου αιώνα από τον Τζουζέπε Πιάτσι, ιδρυτή του Αστεροσκοπείου στο Παλέρμο της Ιταλίας, που αρχικά δεν αντιλήφθηκε τι ήταν αυτό που είχε εντοπίσει. Αυτό το διαστημικό σώμα ονομάστηκε Ceres, που είναι το ρωμαϊκό όνομα της θέας Δήμητρας. Η Δήμητρα αποτελεί τα τελευταία χρόνια στόχος των επιστημόνων αφού έχει αποδειχθεί ένας κόσμος που παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Ανάμεσα στα άλλα έχει υποδειχθεί ή ύπαρξη νερού στο εσωτερικό της σε υγρή αλλά και παγωμένη μορφή με κάποιους ειδικούς να κάνουν λόγο για…
Δείτε περισσότερα -
NASA: Το Osiris – Rex επέστρεψε στη Γη με κομμάτια του αστεροειδούς Bennu
Ατόφιο δείγμα περίπου 250 γραμμαρίων από πετρώματα και χώμα από τον αστεροειδή Μπενού έχει στις αποσκευές του το σκάφος «Osiris – Rex» της NASA, που παρέμεινε επί επτά χρόνια στο Διάστημα. Η κάψουλα προσγειώθηκε με επιτυχία στην έρημο της Γιούτα εν μέσω χειροκροτημάτων και από το δωμάτιο ελέγχου της NASA. Ωστόσο, δεν υπάρχει χρόνος για πανηγυρισμούς για την ομάδα – τώρα σπεύδουν στον τόπο της προσγείωσης για να ξεκινήσουν τη διαδικασία επαναφοράς της κάψουλας στη στρατιωτική βάση. Το δείγμα, πάντως, δείχνει ότι ο αστεροειδής δημιουργήθηκε πριν από 4,5 δισ. χρόνια, σχεδόν ταυτόχρονα με τη Γη, και φέρεται να βρίσκεται σε «ενδεχόμενη πορεία σύγκρουσης». Επιστήμονες, ωστόσο, πιστεύουν ότι αστεροειδείς όπως ο Μπενού έπεσαν στη Γη κατά τη διάρκεια του σχηματισμού της…
Δείτε περισσότερα