Μάθαμε γιατί ο υπεργίγαντας Μπετελγκέζ έχασε μυστηριωδώς τη φωτεινότητά του

Ο υπεργίγαντας Μπετελγκέζ, ένα ερυθρό άστρο με διάμετρο 1.180 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου, το 2019 έγινε ξαφνικά πιο σκοτεινός, προβληματίζοντας τους επιστήμονες. Βρίσκεται 530 έτη φωτός από τη Γη και αν βρισκόταν στο κέντρο του Ηλιακού συστήματος, η επιφάνειά του θα έφτανε μέχρι την τροχιά του Δία. Το άστρο βρίσκεται στο τέλος της ζωής του και υπολογίζεται πως σε 100.000 χρόνια θα εκραγεί σε σουπερνόβα η οποία θα είναι ορατή από τη Γη.

Το 2019 λοιπόν ξεκίνησε να γίνεται πιο σκοτεινός και μέχρι το Φεβρουάριο του 2020, είχε χάσει τα 2/3 της κανονικής φωτεινότητάς του, έτσι όπως το βλέπουμε από τη Γη. Η πρώτη υπόθεση των επιστημόνων ήταν πως κάποιο νέφος σκόνης παρεμπόδιζε το φως του άστρου.

Τώρα, χάρη στο διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως αυτό το νέφος ήταν αποτέλεσμα μία τεράστιας έκρηξης στην επιφάνεια του Μπετελγκέζ. Η έκρηξη υπολογίζεται πως εκτόξευσε ύλη 400 εκατομμύρια φορές περισσότερη από μία τυπική στεματική εκπομπή μάζας του Ήλιου και το νέφος απλώθηκε σε απόσταση 1.6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων.

«Ο Μπετελγκέζ συνεχίζει να έχει ασυνήθιστη συμπεριφορά. Το εσωτερικό του κινείται. Δεν έχουμε δει ποτέ τέτοια τεράστια έκρηξη στην επιφάνεια άστρου. Συμβαίνει κάτι το οποίο δεν καταλαβαίνουμε πλήρως. Είναι ένα εντελώς νέο φαινόμενο το οποίο μπορούμε να παρατηρήσουμε απευθείας και να αναλύσουμε τις λεπτομέρειες της επιφάνειας με το Hubble. Παρακολουθούμε την αστρική εξέλιξη σε πραγματικό χρόνο». – Andrea Dupree, Harvard & Smithsonian Center for Astrophysics

Η έκρηξη εκτόξευσε ένα κομμάτι της φωτόσφαιρας του Μπετελγκέζ, αφήνοντας πίσω ένα ψυχρότερο κομμάτι επιφάνειας, μειώνοντας τη φωτεινότητα του άστρου. Η φωτεινότητα μειώθηκε περαιτέρω και από το νέφος της έκρηξης. Η μάζα της φωτόσφαιρας που εκτοξεύθηκε ήταν αρκετές φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Σελήνης.

Πριν την έκρηξη, ο Μπετελγκέζ είχε ένα κύκλο 400 ημερών αύξησης και μείωσης της φωτεινότητάς του. Τώρα ο κύκλος αυτός εξαφανίστηκε, καθώς το άστρο προσπαθεί να επανέλθει από το “τραύμα” του.

Η έκρηξη δεν αποτελεί ένδειξη πως ο Μπετελγκέζ θα γίνει σουπερνόβα σύντομα, αλλά μας δείχνει πώς χάνουν μάζα τα γηραιά άστρα. Όταν τελικά γίνει η σουπερνόβα, το φως της θα είναι ορατό από τη Γη ακόμα και κατά τη διάρκεια της μέρας. Ευτυχώς, είναι πολύ μακριά από εμάς για να έχει επιπτώσεις για τον πλανήτη μας.

Η έρευνα είναι διαθέσιμη στο arXiv.

Πηγή: unboxholics.com