Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 1-6 έως και 7-6

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Δευτέρα, 1 Ιουνίου

Monday_chart

Αυτό το βράδυ και αύριο βράδυ, η Αφροδίτη παρατάσσεται με τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη στα δεξιά της.

Στην άλλη πλευρά του ουρανού, το σχεδόν πλήρες φεγγάρι λάμπει πολύ κοντά στον Κρόνο (λιγότερο από 2 μοίρες), ο οποίος ήταν σε αντίθεση την προηγούμενη εβδομάδα. Αν και μοιάζουν σαν γείτονες, ο Κρόνος είναι στη πραγματικότητα 3.500 φορές πιο μακριά.

Monday_chart2

 

Τρίτη, 2 Ιουνίου

Πανσέληνος στις 7:21 μ.μ. Το φεγγάρι ανατέλλει περίπου με το ηλιοβασίλεμα και φέγγει εμπρός από τα αμυδρά άστρα που σχηματίζουν τα πόδια του Οφιούχου, νωρίς το βράδυ. Σχηματίζει ένα τρίγωνο με τον Αντάρη στα δεξιά του και τον Κρόνο πιο μακριά πάνω και στα δεξιά του.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:29 μετά τα μεσάνυχτα.

 

Τετάρτη, 3 Ιουνίου

Ο Δίας λάμπει ψηλά στα δυτικά καθώς θα σκοτεινιάζει ο ουρανός, αυτή την εβδομάδα. Ο γιγάντιος πλανήτης λάμπει με μέγεθος –1,9, που τον κάνει το δεύτερο φωτεινότερο σημείο φωτός στον ουρανό μετά από την Αφροδίτη. Παραμένει στον ουρανό μέχρι τις 1 μετά τα μεσάνυχτα. Εάν στοχεύσετε ένα τηλεσκόπιο στον αέριο γίγαντα, θα δείτε έναν δίσκο 34″ σε φαινόμενη διάμετρο. Οι παρατηρητές στην ανατολική Βόρεια Αμερική αυτό το βράδυ θα δουν τον μεγαλύτερο δορυφόρο του ηλιακού μας συστήματος να κρύβει μέρος της φωτεινότητας της Ιούς. Το φαινόμενο αρχίζει στις 9:43 μ.μ. EDT. Ο Γανυμήδης στο μέσο της έκλειψης λάμπει μόνο στα τρία τέταρτα της κανονικής φωτεινότητάς του και περνάει μπροστά από το δίσκο του πλανήτη κατά τη διάρκεια του φαινομένου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:21 μ.μ.

 

Πέμπτη, 4 Ιουνίου

Ο αστερισμός της Κασσιόπης συνήθως σημαίνει “κρύο!” Αργά το φθινόπωρο και τον χειμώνα είναι τότε που αυτός ο αστερισμός είναι ψηλά (όπως φαίνονται από τα μέσα-βόρεια γεωγραφικά πλάτη), αλλά ακόμη και στα ζεστά βράδια του Ιουνίου κρύβεται χαμηλά. Όταν βραδιάζει, ψάξτε την Κασσιόπη κάτω, κοντά στο βόρειο ορίζοντα. Είναι ένα μεγάλο, όρθιο W. Όσο πιο βόρεια είστε, τόσο ψηλότερα θα εμφανιστεί.

Οι παρατηρητές του εξωτερικού ηλιακού συστήματος θα κάνουν τις πρώτες καλές παρατηρήσεις του Ουρανού πριν από την αυγή κατά τη διάρκεια του Ιουνίου. Ο καλύτερος χρόνος παρατήρησης είναι λίγο πριν αρχίσει το λυκαυγές, περίπου στις 4 π.μ. Ο Ουρανός βρίσκεται χαμηλά στην ανατολή ανάμεσα στα αστέρια των Ιχθύων. Αυτό το πρωί, ο μεγέθους 5,9 πλανήτης βρίσκεται 0,8° δυτικά-νοτιοδυτικά του μεγέθους 5,2 ζήτα (ζ) των Ιχθύων.

 

Παρασκευή, 5 Ιουνίου

Ο αστερισμός του Ζυγού είναι γνωστός σε πολλούς σαν ένα μέλος του ζωδιακού κύκλου. Αλλά η αμυδρή εμφάνισή του τον κάνει να είναι ένας δύσκολος να αναγνωριστεί σχηματισμός  στον ουρανό. Το βασικό του σχήμα είναι τετράπλευρο διαμάντι που αποτελείται από τρία αστέρια 3ου μεγέθους και από ένα αστέρι 4ου μεγέθους. Ο Ζυγός φαίνεται στα νότια στο τέλος του λυκόφωτος. Ψάξτε τον περίπου 30 μοίρες πάνω από τον ορίζοντα. Ο αστερισμός βρίσκεται ανάμεσα στα φωτεινά αστέρια Στάχυ της Παρθένου στα δεξιά και στον Αντάρη στο Σκορπιό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:00 μ.μ.

 

Σάββατο, 6 Ιουνίου

Ο Δίας και η Αφροδίτη συνεχίζουν να μικραίνουν την μεταξύ τους απόσταση …

Τώρα που έχουμε περίπου μια ώρα πλήρους σκοταδιού μεταξύ του τέλους του λυκόφωτος και της ανατολής του φεγγαριού, μπορούν να δοκιμάσουν οι φιλόδοξοι χρήστες μεγάλων τηλεσκοπίων και κάτω από πολύ σκοτεινούς ουρανούς, την πρόκληση του σμήνους γαλαξιών του Βόρειου Στεφάνου- στην ασύλληπτη απόσταση του 1,1 δισεκατομμυρίου ετών φωτός! Οι δύο φωτεινότεροι γαλαξίες του σμήνους, ένα ζευγάρι γιγαντιαίων ελλειπτικών είναι μόλις μεγέθους 15,4.

Η Αφροδίτη βρίσκεται σε μέγιστη αποχή σήμερα, 45° ανατολικά του Ήλιου. Θα κυριαρχεί στον βραδινό ουρανό μέχρι και τον Ιούλιο.

 

Κυριακή, 7 Ιουνίου

Ο λαμπρός Αρκτούρος περνάει κοντά στο ζενίθ μόλις νυχτώσει. Μπορείτε να σχηματίσετε εύκολα το τόξο από την άκρη της κατσαρόλας της Άρκτου προς τον Αρκτούρο και τον Στάχυ.

Δείτε ένα κόκκινο αστέρι: τον υπεργίγαντα Αντάρη, την «καρδιά» του Σκορπιού. Παρά τη μεγάλη απόσταση αυτού του αστεριού, περίπου 600 έτη φωτός και τη χαμηλή θερμοκρασία της επιφάνειάς του σε σχέση με τον ήλιο, λάμπει ακόμα στον ουρανό μας σαν αστέρας πρώτου μεγέθους.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:39 μ.μ.

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide:  “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

 

Processed with MaxIm DL

Οι αστρονόμοι στο βόρειο ημισφαίριο την άνοιξη κοιτάζουν το επίπεδο του γαλαξία μας  πριν από τα μεσάνυχτα, έτσι υπάρχουν λίγα φωτεινά αστέρια και σμήνη αστεριών ορατά και ακόμη λιγότερα νεφελώματα.  Όμως, υπάρχει ένα μικρό διαμάντι κάτω από την κατσαρόλα της Άρκτου, το γνωστό ως νεφέλωμα της κουκουβάγιας ή M97. Ένα νέο πλανητικό νεφέλωμα, το M97 είναι ένα επιταχυνόμενο σύννεφο πυρακτωμένου αερίου που εκτινάσσεται από ένα μικρό αστέρι που πεθαίνει. Η φωτογραφία είναι του Adam Block (http://www.noao.edu/outreach/aop/)

M97_owl

Με ένα μικρό τηλεσκόπιο κάτω από έναν σκοτεινό ουρανό, το νεφέλωμα μοιάζει με τα μάτια μιας σοφής κουκουβάγιας που κοιτάζει μέσα από το ενδοαστρικό  σκοτάδι. Το όνομα του «νεφελώματος της κουκουβάγιας» εμπνεύστηκε από ένα σκίτσο που έγινε από τον Ιρλανδό αστρονόμο  του 19ου -αιώνα το Lord Rosse, ο οποίος παρατήρησε το νεφέλωμα με ένα τηλεσκόπιο 72 ιντσών που κατασκεύασε ο ίδιος.

M97_chart

Ο χάρτης με το Μ97 και τον γαλαξία Μ108 κάτω από την “κατσαρόλα” της Μεγάλης Άρκτου, 1600 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής παραμένει κρυμμένος στο φως του ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,4,στα σύνορα μεταξύ Διδύμων και Καρκίνου) λάμπει μετά τη δύση του ηλίου πάνω στο δυτικό ουρανό. Ο πλανήτης δύει στα δυτικά-βορειοδυτικά μετά τα μεσάνυχτα. Με τηλεσκόπιο, ο πλανήτης είναι σε φάση «διχοτόμου», δηλαδή εμφανίζει περίπου το μισό δίσκο της φωτισμένο.

venus1

Ο Άρης έχει χαθεί στη λάμψη του ήλιου.

Ο Δίας (με μέγεθος -1,9, στα σύνορα Καρκίνου-Λέοντα) είναι ψηλά στη δύση όταν θα έχει βραδιάσει. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι 35 δευτερόλεπτα του τόξου. Η απόστασή του από την λαμπρή Αφροδίτη ολοένα και μικραίνει (17° στις 5 Ιουνίου). Οι δύο λαμπρότεροι πλανήτες θα βρεθούν σε μια ξεχωριστή σύνοδο στο τέλος Ιουνίου.

Ο Κρόνος (μέγεθος  0,1, μόλις πάνω από την κεφαλή του Σκορπιού) βγαίνει στον πρωινό ουρανό  στα νοτιοανατολικά στις 8 μ.μ. και μεσουρανεί στις 1:00 π.μ. Βρέθηκε σε αντίθεση στις 22 Μαΐου. Κάτω και στα αριστερά του, σε απόσταση 11° είναι ο Αντάρης.

Ο Ουρανός  (μέγεθος +5,9, στους Ιχθείς) είναι χαμηλά στα ανατολικά στο λυκαυγές.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος +7,9, στον Υδροχόο) είναι χαμηλά στην αρχή του λυκαυγούς (από τα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Όσο πιο νότια, τόσο ψηλότερα θα βρεθεί.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί