Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 12-11 έως και 18-11
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 12-11 έως 18-11
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Η βροχή διαττόντων «Λεοντίδες» κορυφώνεται στο τέλος αυτής της εβδομάδας, ενώ ο Άρης και η Αφροδίτη είναι οι πλανήτες που κυριαρχούν.
Δευτέρα, 12 Νοεμβρίου
Κοιτάξτε ψηλά στα νοτιοανατολικά λίγο αφού πέσει το σκοτάδι αυτή την εβδομάδα, και θα δείτε την πιο εμφανή ομάδα αστέρων του φθινοπώρου. Το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου ξεχωρίζει αυτήν την εποχή του χρόνου, αν και νωρίς το βράδυ φαίνεται να ισορροπεί στη μια γωνία του και να εμφανίζεται σε σχήμα «διαμαντιού». Μοιάζει περισσότερο με τετράγωνο, όταν ανεβαίνει στο νότο γύρω στις 8 μμ. Αυτά τα τέσσερα, σχεδόν εξίσου λαμπρά, αστέρια αποτελούν το σώμα του Πήγασου, το «Φτερωτό Άλογο». Τα αστέρια που συμπληρώνουν το υπόλοιπο του σχήματος του αστερισμού ακολουθούν στα δυτικά του Τετραγώνου.
Τρίτη, 13 Νοεμβρίου
Στο λυκαυγές της Τετάρτης και της Πέμπτης, μπορείτε να εντοπίσετε την Αφροδίτη χαμηλά στα νοτιοανατολικά. Ο 1ου μεγέθους Στάχυς, περίπου το 1/200 της λαμπρότητας της Αφροδίτης, θα είναι μόνο 1¼° πάνω από τον πλανήτη και στα δεξιά του.
Ο κομήτης 64P / Swift-Gehrels απόψε είναι μεταξύ 9ου και 10ου μεγέθους και φαίνεται όμορφα μέσα από τηλεσκόπια 4 ιντσών ή μεγαλύτερα. Ο κομήτης είναι ιδιαίτερα εύκολο να βρεθεί αυτό το βράδυ επειδή εμφανίζεται λιγότερο από 1° βόρεια του αστέρα 2ου μεγέθους Mirach (βήτα της Ανδρομέδας). Η περιοχή αυτή περνά σχεδόν από το ζενίθ για παρατηρητές από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 9 και 10 μμ. Ενώ εξερευνάτε αυτήν την περιοχή, αναζητήστε επίσης τον ελλειπτικό γαλαξία NGC 404, μεγέθους 10, ο οποίος βρίσκεται μόλις 7′ βορειοδυτικά του Mirach. Ο κομήτης θα πρέπει να είναι πιο εμφανής από τον γαλαξία. (Κοιτάξτε την εικόνα του Πήγασου παραπάνω).
Η Σελήνη φτάνει σε απόγειο, το πιο μακρινό σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 5:58 μμ., 404.339 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης.
Τετάρτη, 14 Νοεμβρίου
Η Σελήνη λάμπει στον Αιγόκερο αυτό το βράδυ και κοντά στον Άρη τα επόμενα δύο βράδια.
Πέμπτη, 15 Νοεμβρίου
Ψάχνετε για κάποιο δύσκολο στόχο στη λίστα με τα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό του Νοεμβρίου; Θα το βρείτε στον Πήγασο, που βρίσκεται ψηλά στο ζενίθ αυτά τα βράδια: το Κουϊντέτο του Στεφάνου (Stephan’s Quintet) και οι αμυδροί συνοδοί γαλαξίες του μεγάλου γαλαξία NGC 7331.
Διαβάστε περισσότερα εδώ για την φωτογραφία αυτή.
Παρασκευή, 16 Νοεμβρίου
Μία ώρα πριν την ανατολή του Ήλιου της 17ης Νοεμβρίου, η Αφροδίτη και ο Στάχυς (άλφα της Παρθένου) βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους, περίπου 1,5 μοίρα, πάνω από τον νοτιοανατολικό ουρανό. Η σκηνή αυτή θα είναι σχεδόν η ίδια και τα επόμενα πρωινά αυτή την εβδομάδα.
Σάββατο, 17 Νοεμβρίου
Η ετήσια βροχή διαττόντων Λεοντίδες βρίσκεται στο αποκορύφωμά της απόψε. Η «βροχή» αυτή παραμένει αδύναμη εδώ και δέκα χρόνια. Θα βρίσκεται στο καλύτερο της στις τρεις ώρες μεταξύ της δύσης της Σελήνης και της αυγής της Κυριακής. Με την Σελήνη να δύει πριν από τις 2 πμ και το λυκαυγές να αρχίζει μετά τις 5 πμ., υπάρχουν πάνω από τρεις ώρες για να δείτε τις Λεοντίδες. Τα μετέωρα ακτινοβολούν από τον αστερισμό του Λέοντα, που ανεβαίνει σε ύψος μεγαλύτερο από 60° στα νοτιοανατολικά πριν την αυγή. Τα μετέωρα προέρχονται από μικροσκοπικά σωματίδια σκόνης που εκτοξεύονται από τον περιοδικό κομήτη 55P/Tempel-Tuttle κατά τη διάρκεια των αναρίθμητων περασμάτων του μέσω του εσωτερικού του ηλιακού συστήματος. Όταν αυτά τα κομμάτια των συντριμμιών εισδύουν στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα 70 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο, η τριβή με μόρια αέρα τα αποτεφρώνει και παράγει τις γνώριμες φωτεινές τροχιές (πεφταστέρια).
Κυριακή, 18 Νοεμβρίου
Το Κήτος, το θαλάσσιο τέρας ή η φάλαινα, εκτείνεται πέρα από το νοτιοανατολικό τμήμα του βραδινού ουρανού. Βρίσκεται κάτω από τον Πήγασο και την Ανδρομέδα. Το Κήτος μοιράζεται επίσης τη μυθολογία με αυτούς τους δύο αστερισμούς. Το λαμπρότερο αστέρι του Κήτους είναι ο 2ου μεγέθους Ντιφντά, 20 μοίρες πάνω από το νοτιοανατολικό ορίζοντα, περίπου 1½ ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα.
Ο σπειροειδής γαλαξίας M77 στο Κήτος είναι ένα ξεχωριστό αντικείμενο από τον βαθύ ουρανό ορατό τα βράδια του φθινοπώρου. Αυτός ο ενεργός γαλαξίας διαθέτει έναν φωτεινό πυρήνα που τροφοδοτείται από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Φωτογραφία: NASA/ESA/A. van der Hoeven
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής (μέγεθος -0,2) είναι πολύ χαμηλά πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα, 20 με 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια για να τον εντοπίσετε.
Μπορείτε ακόμα να δείτε τον Δία σε μεγάλη απόσταση κάτω και στα δεξιά του Ερμή;
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,6) αρχίζει να αναδύεται γρήγορα μέσα από το φως του λυκαυγούς και θα φαίνεται όλο και καλύτερα τις επόμενες εβδομάδες. Ο Στάχυς απέχει από αυτήν λίγο περισσότερο από 1°. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του πλανήτη αρχίζει να γίνεται πιο λαμπρός, από 7% σε 12%, στο τέλος της εβδομάδας.
Ο Άρης (μέγεθος -0,3) φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νότο στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Ο δίσκος του είναι τώρα 11 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, στον Τοξότη), πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη, δύει λίγο μετά τις 7:30 μμ.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στα σύνορα Κριού-Ιχθύων) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) βρίσκονται στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.
