Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 24-2 έως 02-03, 2025

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 24-2 έως και 2-3 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 24 Φεβρουαρίου

Μετά τις 10 μμ, ο Αρκτούρος κυριαρχεί στον ανατολικό ουρανό.

Ο Άρης στέκεται ακίνητος με φόντο τα αστέρια των Διδύμων. Ο κόκκινος πλανήτης παρατηρείται καλύτερα στον βραδινό ουρανό όταν είναι ψηλότερα, μετά το ηλιοβασίλεμα.

Τότε, ο Ερμής και ο Κρόνος στέκονται δίπλα-δίπλα, μόλις 1,5° μακριά. Ωστόσο, βρίσκονται μόνο 5° πάνω από τον δυτικό ορίζοντα. Ο Ερμής, στα δεξιά, είναι ο φωτεινότερος πλανήτης, που λάμπει με μέγεθος -1,3, ενώ ο Κρόνος είναι μεγέθους 1,1. Ένα ζευγάρι κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο θα σας δείξουν και τους δύο πλανήτες μαζί στο ίδιο οπτικό πεδίο.

Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:33 μμ.

Τρίτη,  25 Φεβρουαρίου

Η Σελήνη περνά 1° νότια του μικροσκοπικού, μακρινού νάνου πλανήτη Πλούτωνα. Δυστυχώς, επειδή η περιοχή που τους φιλοξενεί (Αιγόκερως) ανατέλλει λίγο πριν από τον Ήλιο, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να εντοπιστεί ο πλανήτης νάνος, ακόμη και με ένα μεγάλο τηλεσκόπιο. Μια καλύτερη εποχή του χρόνου για να δείτε τον Πλούτωνα θα είναι στα τέλη Ιουλίου, όταν φτάνει σε αντίθεση και λάμπει φωτεινότερα (μέγεθος 15,1) και στέκεται ψηλά στον ουρανό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:20 μετά τα μεσάνυχτα.

Τετάρτη, 26 Φεβρουαρίου

Απόψε, θα εντοπίσουμε το διπλό αστέρι 54 του Λέοντα, ορατό και με μικρά τηλεσκόπια. Για να το βρείτε, κοιτάξτε ανατολικά λίγες ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα για τον Λέοντα που αρχίζει να ανεβαίνει προς τα πάνω. Ψάξτε για το Δρεπάνι, έναν σχηματισμό σε σχήμα ανάποδου ερωτηματικού που σηματοδοτεί το κεφάλι του λιονταριού. Από εκεί, κοιτάξτε κάτω αριστερά για το μεγέθους 2,6 Zosma (δέλτα του Λέοντα). Μετά, περίπου 6° βορειοδυτικά θα βρείτε το 54 του Λέοντα, ένα ζευγάρι αστεριών που απέχουν περίπου 6,5″. Το φωτεινότερο από τα δύο είναι μεγέθους 4,5, ενώ το αμυδρότερο είναι μεγέθους 6,3. Και τα δύο είναι εύκολα ορατά ακόμη και με μικρό τηλεσκόπιο.  Το δευτερεύον αστέρι είναι ξεχωριστό. Συχνά περιγράφεται ως ένα αστέρι με βαθύ μπλε χρώμα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:12 μμ.

Πέμπτη, 27 Φεβρουαρίου

Νέα Σελήνη στις 2:45 πμ. της Παρασκευής.

Σήμερα το βράδυ, η Αφροδίτη είναι σε στάση στους Ιχθείς. Από σήμερα θα αρχίζει να «πέφτει» όλο και χαμηλότερα πάνω από τον ορίζοντα καθώς θα κινείται δυτικά σε σχέση με τα αστέρια του υποβάθρου.

Μέσω ενός τηλεσκοπίου, η Αφροδίτη εμφανίζεται τώρα ως μια λεπτή ημισέληνος, με μόνο το 16% της επιφάνειάς της φωτισμένο. Ο δίσκος του εκτείνεται εντυπωσιακά στα 48″, χάρη στην τρέχουσα απόσταση μόλις 0,35 αστρονομικών μονάδων. Μια αστρονομική μονάδα, ή AU, είναι η μέση απόσταση Γης-Ήλιου, 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Παρασκευή, 28 Ιανουαρίου

Ενώ η λάμψη του λυκόφωτος αρχίζει να χάνεται , 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα, κοιτάξτε περίπου 16° κάτω από την Αφροδίτη για τον Ερμή και, ακόμη χαμηλότερα, μια πολύ λεπτή ημισέληνο όπως φαίνεται παρακάτω (πολύ δύσκολο να την εντοπίσετε). Ο Κρόνος είναι τόσο αμυδρός και τόσο χαμηλά που δεν είναι ορατός ακόμη και με κιάλια. Η ημισέληνος περνά μπροστά από τους δύο πλανήτες τα βράδια του Σαββάτου και της Κυριακής. Τότε θα είναι πιο φωτισμένη και θα φαίνεται καλύτερα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:51 μμ.

Σάββατο, 1 Μαρτίου

Το σκηνικό που παρατηρούμε νωρίς το πρωί, λίγο πριν την αυγή, είναι ένας έναστρος ουρανός γεμάτος από αστέρια, κάτι που μας θυμίζει τον ουρανό του καλοκαιριού.  Ο Σκορπιός και ο Τοξότης βρίσκονται χαμηλά στα νοτιοανατολικά. Το θερινό τρίγωνο είναι περίπου στο μέσο του ανατολικού ουρανού. Φυσικά, ο όμορφος γαλαξίας του καλοκαιριού ρέει κατά μήκος του ανατολικού ουρανού. Αν θέλετε λοιπόν μια προεπισκόπηση του ουρανού όπως δηλαδή θα είναι τα βράδια του Ιουνίου, κάνετε παρατήρηση πριν το πρώτο φως της ημέρας.

Κυριακή, 2 Μαρτίου

Ο Φεβρουάριος ήταν ο μήνας του Ωρίωνα για να σταθεί στο υψηλότερο σημείο του στο νότο νωρίς το βράδυ. Τώρα ο Μάρτιος τον «σπρώχνει» προς τα δυτικά και προβάλλει το λαμπρότερό του αστέρι, τον Σείριο, στον Μέγα Κύνα. Ο Σείριος δεν είναι μόνο το φωτεινότερο αστέρι στον ουρανό μας μετά τον Ήλιο, είναι επίσης το πλησιέστερο αστέρι με γυμνό μάτι μετά τον Ήλιο, στα 8,6 έτη φωτός, για όσους από εμάς ζούμε στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Ο Άλφα του Κενταύρου είναι το πραγματικό πλησιέστερο αστέρι στα 4,3 έτη φωτός, αλλά πρέπει να είστε πιο νότια για να το δείτε. Στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου τρία αμυδρά αστέρια, ερυθροί νάνοι, είναι πιο κοντά από τον Σείριο, αλλά χρειάζονται κιάλια ή τηλεσκόπιο για να εντοπιστούν.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:30 μμ.

Οι γαλαξίες Μ81 και Μ82 στον Λέοντα αποτελούν αντικείμενα του ανοιξιάτικου ουρανού. Η εποχή που έρχεται, η άνοιξη, δίνει χώρα σε πολλά τέτοια μακρινά αντικείμενα. Φωτογραφία: Κώστας Τσέκας, από Φιλιάτες, Θεσπρωτίας. Διαβάστε περισσότερα…

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής αρχίζει να φαίνεται πάνω απ’ τον δυτικό ορίζοντα περίπου 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Έχει μέγεθος -1,2. Θα είναι εύκολα ορατός την επόμενη εβδομάδα.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,8, στον Ιχθύ) λάμπει ψηλά στα δυτικά ως «Αποσπερίτης» στο φως του βραδινού λυκόφωτος. Χαμηλώνει όλο και περισσότερο από μέρα σε μέρα. Δύει περίπου 1 ώρα αφότου θα έχει βραδιάσει. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη είναι κατά περίπου 20% φωτισμένη. Θα έχει 55 δευτερόλεπτα του τόξου φαινόμενη διάμετρο όταν θα γίνει λεπτή ημισέληνος στα μέσα του Μαρτίου.

Ο Άρης (μέγεθος -0,4, στους Διδύμους) φαίνεται στα δεξιά των δύο λαμπρότερων αστεριών του αστερισμού. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι 11 ½ ’’. Περνάει από τον μεσημβρινό πριν τις 9 μμ.

Ο Δίας (μέγεθος -2,4, στον Ταύρο), κυριαρχεί στα νοτιοανατολικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, με τον πιο αμυδρό Άρη 35° στα ανατολικά του, τον Αλντεμπαράν και τις Πλειάδες κοντά. Ο Δίας έχει φαινόμενη διάμετρο 42 δευτερόλεπτα του τόξου. Δύει πριν τις 2 πμ.

Ο Κρόνος χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος.

Ο Ουρανός, μέγεθος 5,7, είναι στα σύνορα Ταύρου-Κριού, 20° από τον Δία. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.

Ο Ποσειδώνας χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος.