Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 29-10 έως και 4-11

 

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 22-10 έως 4-11
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 29 Οκτωβρίου

Ο Άρης συνεχίζει να φαίνεται όμορφα τα βράδια του Οκτωβρίου. Ο Κόκκινος Πλανήτης εμφανίζεται περισσότερο από 30° πάνω από τον νότιο ορίζοντα μόλις πέσει το σκοτάδι. Με μέγεθος -0,7, είναι σημαντικά λαμπρότερος από οποιοδήποτε αστέρι στον ουρανό του Οκτωβρίου, μέσα στον αμυδρό αστερισμό του Αιγόκερου. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει ένα δίσκο που εκτείνεται στα 12″ και παρουσιάζει αρκετές λεπτομέρειες στην επιφάνεια του.

Αυτή η εικόνα του Άρη που δείχνει λεπτομέρειες σε κλίμακα περίπου 1 χιλιομέτρου ανά εικονοστοιχείο (pixel), δημιουργήθηκε συνδυάζοντας περίπου 1.000 φωτογραφίες από τη διαστημοσυσκευή Viking Orbiter. NASA/JPL/USGS

 

Τρίτη, 30 Οκτωβρίου

Τραβήξτε μια γραμμή από τον Αλτάιρ, το λαμπρότερο αστέρι πολύ ψηλά στα νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ, προς τα δεξιά, μέσω του Βέγα, που είναι πολύ ψηλά στα δυτικά και ακόμα πιο λαμπρός. Συνεχίστε στην γραμμή αυτή μέχρι να φτάσετε το μυτερό κεφάλι του Δράκοντα. Το λαμπρότερο αστέρι του είναι ο πορτοκαλής Ελτανίν, το άκρο της μύτης του Δράκου, που πάντα δείχνει προς τον Βέγα.

Τετάρτη, 31 Οκτωβρίου

Από νωρίς το βράδυ, τα δύο λαμπρότερα ουράνια αντικείμενα είναι ο Βέγας ψηλά στα δυτικά και ο Άρης χαμηλότερα στο νότο.

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 6:42 μμ. Το φεγγάρι είναι ανάμεσα στον Καρκίνο και τον Λέοντα, ανατέλλει γύρω στα μεσάνυχτα από τα ανατολικά-βορειοανατολικά, πολύ πιο κάτω από τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη. Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, το πιο κοντινό σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 10:25 μμ. Τότε θα βρίσκεται 370.204 χιλιόμετρα μακριά από εμάς.

Πέμπτη, 1 Νοεμβρίου

Τον Νοέμβριο, ο Φομαλχώ, το αστέρι του φθινοπώρου, διέρχεται (τέμνει) τον ουράνιο μεσημβρινό νωρίς το βράδυ, λάμποντας έτσι στο ψηλότερό του σημείο. Για να βρείτε τον Φομαλχώ, ακολουθήστε τη δυτική (δεξιά) πλευρά του μεγάλου τετραγώνου του Πήγασου αρκετά κάτω στον ουρανό.

Σίγουρα δεν θα δυσκολευτείτε να αναγνωρίσετε την Κασσιόπη με μια γρήγορη ματιά. Μπορείτε όμως να εντοπίσετε με κιάλια το αστρικό σμήνος NGC 7789 λίγο έξω από την δυτική πλευρά του αστερισμού;

Παρασκευή, 2 Νοεμβρίου

Ψάξτε για την Αίγα χαμηλά στα βορειοανατολικά αυτά τα βράδια. Αναζητήστε το σμήνος των Πλειάδων στα δεξιά της. Αυτά τα αστέρια του χειμώνα βρίσκονται όλο και ψηλότερα όσο μεγαλώνει η νύχτα. Πάνω από το μεταξύ τους διάστημα είναι τα αστέρια του Περσέα.

Ο Κρόνος παραμένει ένας δελεαστικός στόχος στον απογευματινό ουρανό. Ο δακτυλιοειδής πλανήτης βρίσκεται περίπου 20° πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα και παραμένει σε θέα μέχρι τις 9 μμ.

Σάββατο, 3 Νοεμβρίου

Ο Άρης λάμπει στα νότια νωρίς το βράδυ. Αναζητήστε περίπου 1° ανατολικά (αριστερά) του τον δέλτα του Αιγόκερου,  μόνο ένα εικοστό της λαμπρότητας, με μέγεθος 2,8. Αύριο και Δευτέρα βράδυ θα φαίνονται ακόμη πιο κοντά: 0,6° ο ένας από τον άλλον.

Αν και το ημερολόγιο λέει Νοέμβριος, το «Θερινό Τρίγωνο» με τα τρία λαμπρά αστέρια παραμένει εμφανές νωρίς το βράδυ.

Κυριακή, 3 Νοεμβρίου

Παρ’ όλο που η Αφροδίτη πέρασε ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη μόλις πριν από εννέα ημέρες, η ταχεία τροχιακή κίνησή της την επαναφέρει γρήγορα σε θέα. Σήμερα το πρωί ο πλανήτης ανατέλλει μια ώρα πριν από τον Ήλιο και ανεβαίνει 5° ψηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά 30 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου. Με μέγεθος -4,3, ο λαμπρός πλανήτης φαίνεται μέσα στη λάμψη του λυκαυγούς. Μέσα από ένα τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη εμφανίζει ένα δίσκο διαμέτρου 59″ που είναι φωτισμένος κατά 3%.

 

Ο πλέον καταφανής προάγγελος του χειμώνα στον νυχτερινό ουρανό ανατέλλει απόψε στα ανατολικά γύρω στις 11 μμ. Ο αστερισμός του Ωρίωνα, του «κυνηγού», εμφανίζεται σαν να γέρνει στη μία πλευρά του, καθώς υψώνεται, με τον κόκκινο Μπετελγκέζ στα αριστερά της ζώνης των τριών αστέρων και το μπλε-λευκό Ρίγκελ στα δεξιά της ζώνης. Αυτή η εικόνα του αστερισμού του Ωρίωνα, που ελήφθη τον Οκτώβριο του 2010, δείχνει τα αμυδρά νέφη της νεφελώδους, λαμπερής σκόνης που γεμίζει το οπτικό πεδίο. Ο σχηματισμός της ζώνης του Ωρίωνα (που αποτελείται από τα αστέρια Αλνιτάκ, Αλνιλάμ και Μιντάκα) είναι ορατός στο κάτω αριστερό τετράγωνο της εικόνας, ενώ ο κόκκινος υπέρ-γίγαντας Μπετελγκέζ φαίνεται  στην πάνω αριστερή πλευρά. Φωτογραφία: Rogelio Bernal Andreo 

 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

 

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής και ο Δίας (μέγεθος -0,2 και -1,7, αντίστοιχα) είναι πολύ χαμηλά στον ουρανό μετά το ηλιοβασίλεμα, λίγο πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα. Χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια για να τους εντοπίσετε.

Η Αφροδίτη αρχίζει να φαίνεται στον ουρανό του λυκαυγούς στο τέλος της εβδομάδας.

Ο Άρης (μέγεθος -0,6) κινείται προς ανατολάς μέσα στο κέντρο του Αιγόκερου. Φτάνει στο ψηλότερό του σημείο στο νότο μετά τις 7 μμ και δύει περίπου στις 12:30 πμ. Ο δίσκος του είναι τώρα 12 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, στον Τοξότη), πάνω από τον σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη, δύει στις 8:30 μμ.

Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στα σύνορα Κριού-Ιχθύων) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) βρίσκονται στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Δείτε χάρτες με τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ.