Ποια η χρήση του μειωτή στα τηλεσκόπια;

Ο μειωτής είναι το αξεσουάρ τηλεσκοπίων που κάνει ακριβώς το αντίθετο από έναν φακό Barlow. Πρόκειται για ένα σύνολο συγκλίνοντων φακών που εστιάζουν το φως που συλλέγει ο αντικειμενικός φακός του τηλεσκοπίου με τέτοιο τρόπο, σαν να είχε συλλεχθεί από τηλεσκόπιο με μικρότερο εστιακό λόγο και μικρότερη εστιακή απόσταση.

Όταν ένας μειωτής τοποθετηθεί μπροστά από μια κάμερα ή έναν προσοφθάλμιο φακό, εξασφαλίζει:

-μικρότερο εστιακό λόγο
-ευρύτερο οπτικό πεδίο
-φωτεινότερη εικόνα εκτεταμένων αντικειμένων

κάτι που συνεπάγεται μικρότερους χρόνους έκθεσης κατά τη φωτογράφιση αμυδρών αντικειμένων βαθέος ουρανού όπως νεφελώματα ή γαλαξίες.

Κάθε μειωτής χαρακτηρίζεται από έναν συντελεστή μείωσης, π.χ. 0.63x. Αν για παράδειγμα ένας τέτοιος μειωτής χρησιμοποιηθεί με ένα τηλεσκόπιο εστιακού λόγου f/10 και εστιακής απόστασης 2000 mm θα έχει ως αποτέλεσμα τις παρακάτω μεταβολές:

• Εστιακή απόσταση → 2000mm × 0.63 = 1260mm
• Εστιακός λόγος → f/10 × 0.63 = f/6.3
• Οπτικό πεδίο → αυξάνεται περίπου κατά 1/0.63=1.6 φορές
• Φωτεινότητα → αυξάνεται περίπου κατά (1/0.63)²=2.5 φορές

Επίσης, κάθε μειωτής χαρακτηρίζεται και από μια απόσταση -μετρούμενη συνήθως σε χιλιοστά. Πρόκειται για την απόσταση στην οποία ο μειωτής πρέπει να τοποθετηθεί μπροστά από το προσοφθάλμιο ή τον αισθητήρα της κάμερας, ώστε να αποδώσει το ποσοστό μείωσης που «υπόσχεται» ο κατασκευαστής. Συνήθως η απόσταση αυτή έχει αρχή μέτρησης την βάση του σπειρώματος στο σώμα του μειωτή, ορισμένοι κατασκευαστές όμως, ορίζουν ως αρχή μέτρησης της απόστασης αυτής την επιφάνεια του φακού. Εάν τοποθετήσετε την κάμερά σας σε διαφορετική απόσταση από αυτή που αναγράφεται στον μειωτή, τότε θα λάβετε διαφορετικό συντελεστή μείωσης και ίσως ανεπιθύμητη παραμόρφωση στην εικόνα. Συγκεκριμένα, η τοποθέτηση του μειωτή σε μικρότερη απόσταση από το προσοφθάλμιο ή την κάμερα από αυτή που ορίζει ο κατασκευαστής, αυξάνει τον συντελεστή μείωσής, ενώ αντίθετα, η τοποθέτησή του σε μεγαλύτερη απόσταση μειώνει τον συντελεστή μείωσης.

Συχνά οι μειωτές λειτουργούν και ως διορθωτές πεδίου (field flattener) που διορθώνουν την καμπυλότητα του πεδίου, ή ακόμα ως διορθωτές του οπτικού σφάλματος κόμης (coma corrector). Ο διορθωτής κόμης θα σας επιτρέψει να έχετε ποιοτική θέαση σε όλη την έκταση του οπτικού πεδίου, με ευκρίνεια τόσο στο κέντρο, όσο και στην περιφέρεια αυτού.