ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
-
Λέων, ο μεγαλοπρεπής αστερισμός της Άνοιξης
14 ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με τον Λέοντα Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης Ι) Ο Λέων είναι ένας ανοιξιάτικος αστερισμός στο βόρειο ημισφαίριο. Βρίσκεται νότια της «Κατσαρόλας», του πιο αναγνωρίσιμου αστρικού σχηματισμού στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου Άρκτου. II) Από τους 88 επίσημους αστερισμούς, ο Λέων κατατάσσεται 12ος σε μέγεθος. Καλύπτει 946,96 τετραγωνικές μοίρες, που ισούται με το 2,296% του ουρανού. III) Ο αστερισμός φαίνεται καλύτερα γύρω στην 1η Μαρτίου κάθε έτους, την ημερομηνία κατά την οποία βρίσκεται απέναντι από τον Ήλιο στον ουρανό μας. Είναι στην ίδια κατεύθυνση με το ημερήσιο αστέρι μας (τον Ήλιο) γύρω στις 31 Αυγούστου (δηλαδή, δεν φαίνεται στον ουρανό της νύχτας). IV) Επειδή ο Λέων βρίσκεται κοντά στον ουράνιο ισημερινό, τμήματα του είναι ορατά από οποιαδήποτε τοποθεσία…
Δείτε περισσότερα -
Γυναίκες και Kορίτσια στην Aστρονομία
Γράφει η Δρ. Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, Αστροφυσικός ΙΑΑΔΕΤ/Κέντρα Επισκεπτών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Εθνική Συντονίστρια Διάχυσης Αστρονομίας της IAU. Το πρόγραμμα «Γυναίκες και Κορίτσια στην Αστρονομία» υποστηρίζει εκδηλώσεις που αναγνωρίζουν τον ρόλο των γυναικών στην πρόοδο της επιστήμης και ενθαρρύνει όλους τους πολίτες, να εξετάσουν το ενδεχόμενο σταδιοδρομίας στην Αστρονομία. Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση – The International Astronomical Union ενθαρρύνει έντονα τις δραστηριότητες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με ιδιαίτερη έμφαση μεταξύ δύο διεθνών ημερών που έχουν υιοθετηθεί από τα Ηνωμένα Έθνη: τη Διεθνή Ημέρα των Γυναικών και των Κοριτσιών στην Επιστήμη στις 11 Φεβρουαρίου και την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου. Αυτό το έτος δίδεται έμφαση στην ηλιακή φυσική και στα θέματα αλληλεπίδρασης Ηλίου – Γης καθώς ο ήλιος…
Δείτε περισσότερα -
Έναρξη δωρεάν διαδικτυακών μαθημάτων Αστρονομίας για μαθητές Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄ τάξεων Δημοτικού
Η Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας «Ωρίων» ανακοινώνει την έναρξη δωρεάν διαδικτυακών μαθημάτων Αστρονομίας για μαθητές Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεων Δημοτικού, με σκοπό την προετοιμασία για τη συμμετοχή των μαθητών στον 9ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Αστρονομίας και Αστροφυσικής Δημοτικού 2025. Εγγραφές από 31 Ιανουαρίου 2025 στο https://eclass.orionas.gr/, επιλέγοντας από τα διαθέσιμα μαθήματα εκείνο του Δημοτικού. Όσοι έχουν ήδη λογαριασμό μπορούν να μπουν με αυτόν, ενώ όσοι θα κάνουν 1η φορά εγγραφή πρέπει να δημιουργήσουν λογαριασμό. Τα μαθήματα είναι ασύγχρονα (σε βιντεομαθήματα) και οι μαθητές τα παρακολουθούν με τον δικό τους ρυθμό. Διδάσκει ο Αργύρης Δρίβας, Φυσικός στο 3ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου, Γραμματέας ΔΣ της Αστρονομικής Εταιρείας Πάτρας «Ωρίων», βραβευμένος ως Έλληνας Ερασιτέχνης Αστρονόμος 2019 και πρώην μέλος της ελληνικής επιτροπής NAEC (National…
Δείτε περισσότερα -
17η Πανελλήνια Εξόρμηση Ερασιτεχνών Αστρονόμων, 25-27 Ιουλίου 2025
Αγαπητοί φίλοι και φίλες, Οι Πανελλήνιες Αστροεξορμήσεις έχουν καταστεί εδώ και χρόνια ένας ετήσιος θεσμός, μια γιορτή της Παρατηρησιακής Αστρονομίας, της Αστροφωτογραφίας και όχι μόνο, γιορτή κατάλληλη για όλες τις ηλικίες, με πλούσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, όπως ομιλίες και workshops (για θέματα αστρονομικής παρατήρησης, για τεχνικά και θεωρητικά θέματα, αλλά και παιδικά προγράμματα Αστρονομίας), Ουρανογραφία αλλά και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, όπως πεζοπορίες με συνοδηγό στο δάσος και σε σπήλαια της περιοχής. Η Αστρονομική και Αστροφυσική Εταιρεία Δυτικής Ελλάδας “Ηρακλής”, έχει αναλάβει την διοργάνωση της 17ης Πανελλήνιας Εξόρμησης Ερασιτεχνών Αστρονόμων (17η Π.Ε.Ε.Α.), που θα διεξαχθεί στις 25-26-27 Ιουλίου 2025 σε ελατόφυτα ορεινά πλατώματα, με υψόμετρο 1200 μέτρα, βόρεια του χωριού Δρυμώνα Θέρμου, Τριχωνίδας στον νομό Αιτωλοακαρνανίας. Το Δ.Σ. του “Ηρακλή” ευχαριστεί τους Συλλόγους…
Δείτε περισσότερα -
Μη χάσετε την παρέλαση πλανητών στον νυχτερινό ουρανό
Αυτή την περίοδο 6 από τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος είναι ορατοί ταυτόχρονα στον νυχτερινό ουρανό! Ο 7ος πλανήτης είναι ο Ερμής, ο οποίος ανατέλλει στις 06:55 περίπου και δύει λίγο μετά τις 16:00 και ο 8ος η Γη. Έτσι, θα έλεγε κανείς ότι οι συνθήκες προσφέρουν το μέγιστο δυνατό για πλανητική παρατήρηση ή ακόμα και φωτογράφιση. Οι τέσσερεις από τους πλανήτες: Αφροδίτη, Δίας, Κρόνος και Άρης είναι ορατοί και με γυμνό μάτι. Τα χαρακτηριστικά όμως των πλανητών, όπως οι πολύχρωμες ζώνες του Δία & η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα, οι δορυφόροι και οι δακτύλιοι του Κρόνου και οι παγωμένες πολικές περιοχές του Άρη, απαιτούν χρήση τηλεσκοπίου. Εφόσον τώρα το επιτρέπουν οι δυνατότητες του τηλεσκοπίου και οι συνθήκες παρατήρησης, μπορεί κανείς αυτή την…
Δείτε περισσότερα -
30ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Αστρονομίας & Αστροφυσικής 2025
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (μέσω των Τμημάτων Φυσικής και Οικονομικών) και η Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος διοργανώνουν τον 30ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Αστρονομίας και Αστροφυσικής για το σχολικό έτος 2024 – 2025 ως εξής: ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός του διαγωνισμού είναι η περαιτέρω ενασχόληση και εμβάθυνση των μαθητών στην επιστήμη της Αστρονομίας, της Αστροφυσικής και της Διαστημικής, η εξοικείωσή τους με τις θαυμαστές τελευταίες ανακαλύψεις των τεχνητών δορυφόρων και άλλων παρατηρητηρίων και η επιβράβευση της ενδόμυχης και διερευνητικής αυτής προσπάθειάς τους. Ο Διαγωνισμός διεξάγεται τόσο στα Λύκεια όσο και στα Γυμνάσια της χώρας, με διαφορετικά θέματα. Οι φάσεις του διαγωνισμού είναι τρεις (3) για το Γυμνάσιο και τρεις (3) για το Λύκειο. Ας σημειωθεί, όμως, ότι στις τρεις φάσεις του διαγωνισμού που αφορούν στους μαθητές/τριες Λυκείου, εκτός από γνώσεις…
Δείτε περισσότερα -
To Σμήνος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου (NGC 2264)
Το Σμήνος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου (NGC 2264) είναι ένα σμήνος νεαρών άστρων, με ηλικία 1-5 εκατομμυρίων ετών, σε απόσταση περίπου 2.500 ετών φωτός από τη Γη. Κάποια από τα αστέρια του είναι μικρότερα, ζυγίζοντας 10 φορές λιγότερο από τον Ήλιο, και άλλα μεγαλύτερα, ζυγίζοντας επτά φορές όσο ο Ήλιος. https://www.nasa.gov/wp-content/uploads/2023/12/ngc2264-blinking.mp4 Credits: X-ray: NASA/CXC/SAO; Optical: T.A. Rector (NRAO/AUI/NSF and NOIRLab/NSF/AURA) and B.A. Wolpa (NOIRLab/NSF/AURA); Infrared: NASA/NSF/IPAC/CalTech/Univ. of Massachusetts; Image Processing: NASA/CXC/SAO/L. Frattare & J.Major Η κινούμενη αυτή εικόνα είναι αληθινή και αποτελεί σύνθεση δεδομένων που έχουν συλλεχθεί από παρατηρήσεις σε διαφορετικά μήκη κύματος. Τα μπλε και λευκά «φωτάκια» που αναβοσβήνουν είναι νεαρά αστέρια που εκπέμπουν ακτίνες Χ που ανιχνεύονται από το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra X-ray της NASA. Το αέριο στο νεφέλωμα…
Δείτε περισσότερα -
Ο Χειμερινός Ουρανός
Συχνά λέγεται ότι τα αστέρια λάμπουν πιο έντονα τις κρύες, καθάριες νύχτες του χειμώνα παρά οποιαδήποτε άλλη εποχή. Παρότι τα αστέρια μπορεί να φαίνονται λαμπρότερα, οι μετρήσεις δείχνουν ότι δεν υπάρχει διαφορά στη διαύγεια ανάμεσα στους καλύτερους χειμωνιάτικους ουρανούς και τους αντίστοιχους των άλλων εποχών. Η πραγματική διαφορά, η οποία δημιουργεί την αίσθηση ότι τα αστέρια λάμπουν πιο έντονα, είναι ότι ο χειμερινός ουρανός διαθέτει περισσότερα λαμπρά αστέρια. Συνεπώς, είναι ο αριθμός των ορατών λαμπρών αστέρων που κάνει τη διαφορά παρά οποιεσδήποτε εποχικές ιδιότητες του χειμερινού αέρα. Πολλά λαμπρά αστέρια σημαίνουν μεγαλύτερη ευχέρεια στην κατάδειξη αστρικών ομάδων. Ο κατά γενική ομολογία πιο εντυπωσιακός αστερισμός του ουρανού, ο μεγάλος μυθικός κυνηγός Ωρίωνας, δεσπόζει καταμεσής του χειμερινού ουρανού. Ο Ωρίωνας είναι ο…
Δείτε περισσότερα -
Μπορώ να δω τον έναστρο ουρανό με κιάλια;
Από όλα τα είδη εξοπλισμού που χρησιμοποιεί ένας ερασιτέχνης αστρονόμος τα κιάλια είναι το πιο χρήσιμο. Ορίστε μερικά από τα ουράνια αντικείμενα που τα κιάλια αποκαλύπτουν: Σε σκοτεινό, ασέληνο ουρανό τα συνήθη κιάλια για την παρατήρηση πουλιών μπορούν να διακρίνουν περισσότερα από 100.000 αστέρια, ενώ τα γυμνά μάτια μόνο 4.000. Η νεφώδης ζώνη του Γαλαξία διαχωρίζεται σε αμέτρητες χιλιάδες αστέρια – μια από τις μεγάλες απολαύσεις στην ερασιτεχνική αστρονομία. Τα χρώματα των αστεριών, από το γαλάζιο έως το κίτρινο και έως το πορτοκαλί της σκουριάς φαίνονται πιο εύκολα με κιάλια παρά χωρίς. Κάθε νύχτα που ο Δίας είναι θεατός, δύο έως τέσσερις από τους μεγάλους δορυφόρους του φαίνονται κοντά στον λαμπρό πλανήτη. Οι πλανήτες Ουρανός και Ποσειδώνας είναι εύκολοι στόχοι…
Δείτε περισσότερα -
Μην χάσετε τον κομήτη C/2023 A3 (TSUCHINSHAN – ATLAS)!
Αυτή την περίοδο ορατός στον ουρανό είναι ο κομήτης C/2023 A3 (TSUCHINSHAN – ATLAS). Μη χάσετε την ευκαιρία να τον παρατηρήσετε! Παρακάτω θα βρείτε ορισμένες συμβουλές παρατήρησης, ενδεικτικές ώρες και μέρες παρατήρησης καθώς και προτεινόμενο εξοπλισμό. Βρείτε εδώ τον Απόλυτο Οδηγό Παρατήρησης Κομητών! Πώς έλαβε το περίεργο όνομά του; Το πρώτο γράμμα στα ονόματα των κομητών (C στην προκειμένη περίπτωση) συμβολίζει την κατηγορία στην οποία ανήκει ο κομήτης. Ποια κατηγορία συμβολίζει κάθε γράμμα; Έχουμε και λέμε: P: Περιοδικοί κομήτες με περίοδο περιφοράς μικρότερη των 200 ετών ή κομήτες που επιβεβαιωμένα έχουν κάνει «πέρασμα» από την γειτονιά του Ήλιου πάνω από μία φορά. C: Μη περιοδικοί κομήτες ή κομήτες με περίοδο περιφοράς μεγαλύτερη των 200 ετών που έχει παρατηρηθεί μόνο ένα…
Δείτε περισσότερα -
1ος Διαγωνισμός Αστροφωτογραφίας Κρήτης – Αποτελέσματα
Ο Σύλλογος Φίλων Αστρονομίας Κρήτης (ΣΦΑΚ), ο Δήμος Ανωγείων, το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΑ-ΙΤΕ) και το Αστεροσκοπείο Σκίνακα, η κοινή ερευνητική υποδομή του Παν. Κρήτης και του ΙΤΕ, συνδιοργάνωσαν τον 1ο Διαγωνισμό Αστροφωτογραφίας Κρήτης για το έτος 2024. Ο διαγωνισμός είχε 3 κατηγορίες: Αστροφωτογραφία βαθιού ουρανού Φωτογραφία πλανητών, Ήλιου, Σελήνης Αστροφωτογραφία με τοπία της Κρήτης και όλες οι συμμετοχές εκτέθηκαν στον “Τόπο του Βοσκού” στα Ανώγεια από την 1η έως τις 10 Αυγούστου 2024. Ακολουθούν τα αναμνηστικά διπλώματα και οι βραβευμένες φωτογραφίες σε υψηλή ανάλυση. Ευχαριστούμε το Πλανητάριο Θεσσαλονίκης για την υποστήριξη του διαγωνισμού.
Δείτε περισσότερα -
Βραβείο “Εύρηκα, Εύρηκα” 2024
Το Βραβείο Δημιουργικής Διδασκαλίας “Εύρηκα, Εύρηκα” για το έτος 2024 απονέμεται στην Δρ. Μαρία Ελευθερίου για τη δραστηριότητα με θέμα “Το μακρινό φως των αστεριών μέσα από τη ζωή της Annie Jump Cannon” την οποία πραγματοποίησε στους μαθητές της Β Λυκείου στο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου. Θερμά συγχαρητήρια στην Δρ. Ελευθερίου για ένα δημιουργικό πρόγραμμα που έφερε πιο κοντά σε βασικές έννοιες αστροφυσικής και φασματοσκοπίας μέσα από τον τρόπο με τον οποίο η Annie Jump Cannon μπόρεσε να κατηγοριοποιήσει τα αστέρια. Η επιτροπή του βραβείου συγχαίρει θερμά όλους τους συμμετέχοντες οι οποίοι με τον ενθουσιασμό, την αγάπη για την φυσική και την αστρονομία και τις πρωτοβουλίες που παίρνουν εμπνέουν την νέα γενιά της χώρας μας. Περισσότερες πληροφορίες για την ημερομηνία…
Δείτε περισσότερα -
Οδηγός Παρατήρησης του Φθινοπωρινού Έναστρου Ουρανού
Θα έχετε ήδη παρατηρήσει τους καλοκαιρινούς αστερισμούς να οδεύουν προς τη δύση τους, ενώ νέοι, φθινοπωρινοί ανατέλλουν από την αντίθετη περιοχή του ορίζοντα κατά τις βραδινές ώρες. Αν δεν προλάβατε να παρατηρήσετε τον Γαλαξία μας και μερικά από τα καλοκαιρινά ουράνια αντικείμενα, υπάρχει ακόμα χρόνος για μερικά από αυτά, τα οποία και μπορείτε να αναζητήσετε από την αυλή σας ή ακόμα καλύτερα, από μια τοποθεσία με σκοτεινό ουρανό, πριν «εξαφανιστούν» μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Αν και τα φθινοπωρινά αστέρια μπορεί να μην λάμπουν τόσο έντονα όσο εκείνα του χειμώνα, της άνοιξης ή του καλοκαιριού, οι αστερισμοί που αυτά σχηματίζουν είναι εύκολα αναγνωρίσιμοι. Αν είστε αρχάριοι στην αστρονομία και μόλις ξεκινήσατε να ασχολείστε με το νέο σας τηλεσκόπιο ή τα νέα…
Δείτε περισσότερα -
Περσείδες: μη χάσετε το ουράνιο θέαμα του Αυγούστου!
Πιστοί στο καλοκαιρινό τους ραντεβού με τους φίλους του έναστρου ουρανού, οι Περσείδες, η πιο θεαματική βροχή διαττόντων είναι σε εξέλιξη ήδη από τις 17 Ιουλίου και θα διαρκέσει έως τις 24 Αυγούστου 2024. Πότε και προς τα πού πρέπει να κοιτάξει κανείς για να «πιάσει» ένα «πεφταστέρι»; Πώς προκαλείται το φαινόμενο; Τι χρειάζεται για να δει κανείς τα μετέωρα; Όλες οι απαντήσεις εδώ! Πότε και προς τα πού να κοιτάξω; Το φαινόμενο αναμένεται να κορυφωθεί το βράδυ της 12ης Αυγούστου, προς το ξημέρωμα της 13ης με μέγιστο πάνω από 100 μετέωρα/ώρα. Συνεπώς, οι ιδανικές ημερομηνίες για την παρατήρησή του είναι στις 11, 12 και 13 Αυγούστου 2024. Καθώς η Σελήνη τις ημερομηνίες αυτές βρίσκεται κοντά ή στη φάση του…
Δείτε περισσότερα -
1ος Διαγωνισμός Αστροφωτογραφίας Κρήτης 2024
Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και το Αστεροσκοπείο Σκίνακα, η κοινή ερευνητική υποδομή του Πανεπιστημίου Κρήτης και του ΙΤΕ, συμμετέχουν με ενθουσιασμό στον 1ο Διαγωνισμό Αστροφωτογραφίας Κρήτης για το έτος 2024, που συνδιοργανώνεται από το Σύλλογο Φίλων Αστρονομίας Κρήτης (ΣΦΑΚ) και τον Δήμο Ανωγείων. Σας περιμένουμε στον Τόπο του Βοσκού το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου ώστε να θαυμάσουμε τον υπέροχο ουρανό και νυχτερινά τοπία της Κρήτης, όπως έχουν αποτυπωθεί από το φακό των αστροφωτογράφων μας!
Δείτε περισσότερα -
Ο νυχτερινός αττικός ουρανός μέσα από τον φακό του Αστεροσκοπείου
Τι κρύβει ο έναστρος ουρανός τα καλοκαιρινά βράδια; Ποιοι αστερισμοί είναι ορατοί με γυμνό μάτι; Τι δεν γνωρίζουμε για τα φωτεινά σώματα που βρίσκονται διασκορπισμένα σε ολόκληρο τον ουρανό; Και πώς συνδέονται οι αστερισμοί του νυχτερινού ουρανού με την ελληνική μυθολογία; Τις ανέμελες καλοκαιρινές νύχτες όλοι μας έχουμε ατενίσει τον νυχτερινό ουρανό, κάνοντας τις δικές μας σκέψεις. Καθισμένοι σ’ ένα μπαλκόνι, μια ταράτσα, ένα πάρκο ή μια παραλία, μπορούμε να θαυμάσουμε τα αστέρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της NASA, τα αστέρια του γαλαξία μας ξεπερνούν τα 100 δισεκατομμύρια και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού κατά τη διάρκεια μιας ανέφελης νύχτας. «Τα βράδια μπορούμε να παρατηρούμε εύκολα αναγνωρίσιμους και λαμπερούς αστερισμούς, όπως η Μεγάλη και η…
Δείτε περισσότερα