ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
-
Περσείδες: μη χάσετε το ουράνιο θέαμα του Αυγούστου!
Πιστοί στο καλοκαιρινό τους ραντεβού με τους φίλους του έναστρου ουρανού, οι Περσείδες, η πιο θεαματική βροχή διαττόντων είναι σε εξέλιξη ήδη από τις 17 Ιουλίου και θα διαρκέσει έως τις 24 Αυγούστου 2024. Πότε και προς τα πού πρέπει να κοιτάξει κανείς για να «πιάσει» ένα «πεφταστέρι»; Πώς προκαλείται το φαινόμενο; Τι χρειάζεται για να δει κανείς τα μετέωρα; Όλες οι απαντήσεις εδώ! Πότε και προς τα πού να κοιτάξω; Το φαινόμενο αναμένεται να κορυφωθεί το βράδυ της 12ης Αυγούστου, προς το ξημέρωμα της 13ης με μέγιστο πάνω από 100 μετέωρα/ώρα. Συνεπώς, οι ιδανικές ημερομηνίες για την παρατήρησή του είναι στις 11, 12 και 13 Αυγούστου 2024. Καθώς η Σελήνη τις ημερομηνίες αυτές βρίσκεται κοντά ή στη φάση του…
Δείτε περισσότερα -
1ος Διαγωνισμός Αστροφωτογραφίας Κρήτης 2024
Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και το Αστεροσκοπείο Σκίνακα, η κοινή ερευνητική υποδομή του Πανεπιστημίου Κρήτης και του ΙΤΕ, συμμετέχουν με ενθουσιασμό στον 1ο Διαγωνισμό Αστροφωτογραφίας Κρήτης για το έτος 2024, που συνδιοργανώνεται από το Σύλλογο Φίλων Αστρονομίας Κρήτης (ΣΦΑΚ) και τον Δήμο Ανωγείων. Σας περιμένουμε στον Τόπο του Βοσκού το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου ώστε να θαυμάσουμε τον υπέροχο ουρανό και νυχτερινά τοπία της Κρήτης, όπως έχουν αποτυπωθεί από το φακό των αστροφωτογράφων μας!
Δείτε περισσότερα -
Ο νυχτερινός αττικός ουρανός μέσα από τον φακό του Αστεροσκοπείου
Τι κρύβει ο έναστρος ουρανός τα καλοκαιρινά βράδια; Ποιοι αστερισμοί είναι ορατοί με γυμνό μάτι; Τι δεν γνωρίζουμε για τα φωτεινά σώματα που βρίσκονται διασκορπισμένα σε ολόκληρο τον ουρανό; Και πώς συνδέονται οι αστερισμοί του νυχτερινού ουρανού με την ελληνική μυθολογία; Τις ανέμελες καλοκαιρινές νύχτες όλοι μας έχουμε ατενίσει τον νυχτερινό ουρανό, κάνοντας τις δικές μας σκέψεις. Καθισμένοι σ’ ένα μπαλκόνι, μια ταράτσα, ένα πάρκο ή μια παραλία, μπορούμε να θαυμάσουμε τα αστέρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της NASA, τα αστέρια του γαλαξία μας ξεπερνούν τα 100 δισεκατομμύρια και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού κατά τη διάρκεια μιας ανέφελης νύχτας. «Τα βράδια μπορούμε να παρατηρούμε εύκολα αναγνωρίσιμους και λαμπερούς αστερισμούς, όπως η Μεγάλη και η…
Δείτε περισσότερα -
Γίνε παρατηρητής σε 10 απλά βήματα
Η Αστρονομία παραμένει συναρπαστική, γιατί πάντα απασχολεί την επικαιρότητα. Αν είστε ερασιτέχνης αστρονόμος, μπορείτε όχι μόνο να διαβάζετε σχετικά με το τι γίνεται, αλλά και να συμμετέχετε. Ουσιαστικά, ο ουρανός σας καλεί κάθε στιγμή. Πώς, όμως, ξεκινάτε να παρατηρείτε τον ουρανό; Τι χρειάζεται να γνωρίζετε; 1. Μάθετε τον ουρανό, με τη γενική έννοια Είναι καλό να γνωρίζετε κάποια βασικά: Η Γη συμπληρώνει μια περιστροφή γύρω από τον άξονά της σε μία ημέρα και μία περιφορά γύρω από τον Ήλιο σε ένα έτος. Η πρώτη κίνηση κάνει τα ουράνια αντικείμενα να κινούνται από τα ανατολικά προς τα δυτικά και η δεύτερη διαφοροποιεί τους αστερισμούς που βλέπουμε στον ουρανό κάθε εποχής του έτους. Στη συνέχεια, φανταστείτε τον ουρανό σαν μια σφαίρα με…
Δείτε περισσότερα -
Οδηγός παρατήρησης του Γαλαξία μας
Η παρατήρηση των άστρων το καλοκαίρι έχει κάτι πραγματικά μαγικό. Παρόλο που οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι υψηλές, ο ουρανός μας αποζημιώνει με πολλούς θαυμαστούς στόχους, όπως αναγνωρίσιμους αστερισμούς, φωτεινά νεφελώματα και πλήθος αστρικών σμηνών, καθώς και με τους Περσείδες, την πιο διάσημη βροχή διαττόντων. Αλλά υπάρχει και μια άλλη καλοκαιρινή οπτική απόλαυση που μερικές φορές την προσπερνάμε: ο Γαλαξίας μας! Αν έχετε παρατηρήσει τα αστέρια από μια απομακρυσμένη περιοχή μακριά από τα φώτα των πόλεων μια νύχτα χωρίς φεγγάρι, ίσως έχετε παρατηρήσει τον Γαλαξία μας σαν μια γαλακτόχρωμη ζώνη να διασχίζει τον ουρανό. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τον Γαλαξία μας και να βρείτε ενδεικτικές μέρες και ώρες παρατήρησης, συμβουλευτείτε τον οδηγό αυτό, ο οποίος θα σας προσφέρει…
Δείτε περισσότερα -
Μια ματιά στον έναστρο ουρανό από τον Ζορμπά
«Καθίσαμε στην άκρα της θάλασσας∙ έβαλε ο Ζορμπάς το κλουβί ανάμεσα στα γόνατά του και κάμποση ώρα σώπαινε. Ένας φοβερός αστερισμός ανέβηκε από το βουνό, πολυόματο τέρας με στρουφιχτήν ουρά, κάπου κάπου ένα αστέρι ξεκολλούσε κι έπεφτε. Ο Ζορμπάς κοίταξε τ’ αστέρια, με το στόμα ανοιχτό, σα να τα ‘βλεπε για πρώτη φορά. -Τι γίνεται εκεί απάνω! μουρμούρισε. Και σε λίγο πήρε την απόφαση, μίλησε. -Ξέρεις να μου πεις, αφεντικό, είπε κι η φωνή του ασκώθηκε επίσημη, συγκινημένη μέσα στη ζεστή νύχτα, ξέρεις να μου πεις τι πάει να πουν όλα αυτά; Ποιος τα έκαμε; Γιατί τα έκαμε; Και πάνω απ’ όλα, ετούτο (η φωνή του Ζορμπά ήταν γεμάτη θυμό και τρόμο): Γιατί να πεθαίνουμε; -Δεν ξέρω, Ζορμπά! αποκρίθηκα, και…
Δείτε περισσότερα -
10+1 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τις ηλιακές κηλίδες
1. Οι ηλιακές κηλίδες είναι μια από τις εκφράσεις της ηλιακής δραστηριότητας. Πρόκειται για παροδικό φαινόμενο που εκδηλώνεται με την εμφάνιση σκοτεινών περιοχών στον ηλιακό δίσκο. 2. Η διάρκεια ζωής των κηλίδων κυμαίνεται από μερικές μέρες έως μερικούς μήνες. Έπειτα, «σβήνουν» σταδιακά. 3. Οι κηλίδες αποτελούνται από δύο περιοχές: μια πιο σκοτεινή που ονομάζεται σκιά και μια λιγότερο σκοτεινή που ονομάζεται παρασκιά. 4. Το μέγεθος της σκιάς μιας κηλίδας μπορεί να φτάσει τα 20.000 km, ενώ της παρασκιάς τα 50.000 km. 5. Το πλήθος των κηλίδων αυξάνεται και μειώνεται περιοδικά, ανάλογα με το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο ηλιακός κύκλος (κοντά στο μέγιστο ή όχι). Μπορεί να είναι από μερικές μέχρι …μερικές εκατοντάδες! 6.Οι κηλίδες εμφανίζονται συνήθως σε ομάδες και…
Δείτε περισσότερα -
Ο απόλυτος οδηγός παρατήρησης κομητών
Οι κομήτες, προερχόμενοι από τις εσχατιές του Ηλιακού Συστήματος, είναι από τα πιο εντυπωσιακά ουράνια αντικείμενα, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των ανθρώπων εδώ και χιλιάδες χρόνια. Κάποτε οι κομήτες θεωρούνταν κακοί οιωνοί, αγγελιοφόροι άσχημων νέων και είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι αρχαίοι λαοί τους φοβόντουσαν. Ένας κομήτης μπορούσε να εμφανιστεί ξαφνικά και να γίνεται ολοένα και λαμπρότερος, σχηματίζοντας τελικά έναν πυρήνα και μια μακριά ουρά και να παραμένει ορατός για αρκετές εβδομάδες. Την εποχή εκείνη βέβαια, όταν δεν υπήρχαν τεχνητά φώτα και ο ουρανός ήταν απόλυτα σκοτεινός, οι κομήτες φώτιζαν σε όλο τους το μεγαλείο και εμφανίζονταν έτσι ακόμη πιο επιβλητικοί. Σήμερα, κατανοούμε καλύτερα τους κομήτες – δεν μας προκαλούν φόβο, αντιθέτως, δημιουργούν ενθουσιασμό και μας δίνουν την ευκαιρία…
Δείτε περισσότερα -
Άνοιξε τα μάτια του στο Σύμπαν το «Έβερεστ» των επίγειων τηλεσκοπίων
Με ανακοίνωσή του το Πανεπιστήμιο του Τόκιο κάνει γνωστό ότι ξεκίνησε τη λειτουργία ένα τηλεσκόπιο το οποίο σχεδιάστηκε για πρώτη φορά πριν από 26 χρόνια από επιστήμονες του πανεπιστημίου για να μελετήσει την εξέλιξη των γαλαξιών και των εξωπλανητών. Ιδανικό σημείο Το τηλεσκόπιο TAO (Tokyo Atacama Observatory) είναι σκαρφαλωμένο στην κορυφή ενός ψηλού όρους στις Χιλιανές Άνδεις στα 5.640 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το υψόμετρο της εγκατάστασης ξεπερνά ακόμη και το Atacama Large Millimeter Array, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 5.050 μέτρων. Το TAO βρίσκεται στην κορυφή του βουνού Cerro Chajnantor το όνομα του οποίου σημαίνει «τόπος αναχώρησης» στην εξαφανισμένη πλέον γλώσσα Kunza της ιθαγενούς κοινότητας Likan Antai. Το μεγάλο υψόμετρο, η αραιή ατμόσφαιρα και το αιωνίως…
Δείτε περισσότερα -
Θερινό σχολείο “ΔΙ.ΑΣ”
Το θερινό σχολείο “ΔΙ.ΑΣ” με αντικείμενο το ΔΙάστημα και την ΑΣτρονομία διοργανώνεται από το Ερευνητικό Eργαστήριο Υψηλών Συχνοτήτων, Μεταϋλικών και μη Γραμμικών Κυμάτων (HERON LAB) του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τον Δήμο Λαμιέων. Βασικοί στόχοι αυτής της δράσης, μέσα από τον ορθό επιστημονικό τρόπο, είναι να δώσει την ευκαιρία σε είκοσι πέντε (25) μαθητές/μαθήτριες Λυκείου, της περιφερειακής ενότητας Φθιώτιδας να γνωρίσουν την επιστήμη της Φυσικής και ειδικότερα τις επιστημονικές περιοχές του διαστήματος και της αστρονομίας με τις εφαρμογές τους, να διευρύνουν τις γνώσεις τους και μέσα από αυτές να αναπτύξουν την κριτική σκέψη τους. Η διάρκεια του θερινού σχολείου είναι τέσσερις (4) ημέρες. Τις τρεις (3) πρώτες ημέρες, τις πρωινές ώρες, θα πραγματοποιούνται διαλέξεις και πειράματα στο Κακογιάννειο Αστεροσκοπείο Υπάτης. Την τέταρτη ημέρα, τις πρωινές ώρες, θα πραγματοποιούνται διαλέξεις…
Δείτε περισσότερα -
Ερευνητές του ΑΠΘ στους συγγραφείς της ανακοίνωσης σπάνιας ανακάλυψης κατά την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων
Η συγχώνευση ενός αστέρα νετρονίων και ενός άγνωστου συμπαγούς αντικειμένου ανακοινώθηκε χθες στις 10 μ.μ. ώρα Ελλάδος, από την κοινοπραξία των ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων LIGO, Virgo και KAGRA, οι οποίοι βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιταλία και την Ιαπωνία. Η παρατήρηση της πηγής με την κωδική ονομασία GW230529, έγινε στις 29 Μαΐου 2023 και υπολογίζεται ότι ανιχνεύτηκε με πιθανότητα σφάλματος μόλις ένα στα χίλια χρόνια, σύμφωνα με τη δημόσια ανακοίνωση, που υπογράφουν μεταξύ άλλων ο καθηγητής Νικόλαος Στεργιούλας και οι υποψήφιοι διδάκτορες Αργυρώ Σασλή, Δημήτριος Πέσιος και Γρηγόριος Παπιγκιώτης -μέλη της μόνης ελληνικής ερευνητικής ομάδας, που συμμετέχει στην κοινοπραξία, αποτελούμενης συνολικά από 10 ερευνητές των Τμημάτων Φυσικής και Πληροφορικής του ΑΠΘ, δύο συνεργάτες από το ΕΚΠΑ, μία στο Swiss Data Science Center στο ETH της…
Δείτε περισσότερα -
Αστρονομία, αρχαιοαστρονομία και αιγυπτιολογία: Σκέψεις με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου το παραμύθι του ναυαγού, σε μετάφραση της Δρ Δρ Αλίκης Μαραβέλια
Πρωτοάκουσα την Δρ Δρ Αλίκη Μαραβέλια σε ένα συνέδριο στο Εθνικό Αστεροσκοπείο. Τότε ερευνούσε τα Νέφη του Μαγγελάνου, εγώ μελετούσα την Κοσμολογία, οπότε η ομιλία της ήταν άλλη μία σε σειρά διαλέξεων που παρακολουθούσα για να χτίσω μια γενικότερη εικόνα της αστρονομικής έρευνας στην Ελλάδα. Οπότε δεν έδωσα ιδιαίτερη σημασία στην ομιλία, και απλά ξεχάστηκε … Είκοσι χρόνια αργότερα, η Αλίκη εμφανίζεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Είχε έρθει στο Πήλιο που τόσο πολύ το αγαπά, και πέρασε να δει ποιος είναι αυτός που ασχολείται με την Αρχαιοαστρονομία. Δεν είμαστε πολλοί στον κόσμο έτσι κι αλλιώς: στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο χρειάζεται μόνο ένα λεωφορείο για να πάμε εκδρομή. Έτσι, λοιπόν, ξανασυναντηθήκαμε. Εγώ είχα κάνει ένα κύκλο από την Κοσμολογία στο Διαδίκτυο, πρώτα σε…
Δείτε περισσότερα -
Ενας κομήτης μεγαλύτερος από το Εβερεστ, ορατός στον ουρανό
Ένας κομήτης, μεγαλύτερος σε διαστάσεις από το υψηλότερο βουνό της γης, το Εβερεστ, είναι πολύ πιθανό να γίνει ορατός διά γυμνού οφθαλμού, τις επόμενες εβδομάδες, καθώς συνεχίζει την πρώτη του «επίσκεψη» στο εσωτερικό του ηλιακού μας συστήματος εδώ και περισσότερα από 70 χρόνια. Σύμφωνα με αστρονόμους, το παγωμένο ουράνιο σώμα είναι ένας κομήτης τύπου Χάλεϊ που σημαίνει ότι θα εμφανιστεί μία ή ενδεχομένως δύο φορές στη διάρκεια του χρόνου ζωής του μέσου ανθρώπου. Ο κομήτης 12P/Pons-Brooks, όπως είναι γνωστός, ολοκληρώνει την τροχιά του μία φορά κάθε 71,3 χρόνια και πρόκειται να περάσει από το κοντινότερο σημείο της τροχιάς του στον ήλιο στις 21 Απριλίου. Ενώ ορισμένες αναφορές θέλουν τον 12P/Pons-Brooks να έχει ανακαλυφθεί ήδη από τον 14ο αιώνα, πήρε το…
Δείτε περισσότερα -
Αστροφυσική και Φιλοσοφία τον Φεβρουάριο στο Mathesis
Η ποιοτική διαδικτυακή εκπαίδευση συνεχίζει να προσφέρεται ελεύθερα μέσα από την πλατφόρμα του Mathesis σε κάθε ανήσυχο πολίτη. Φέτος τον Φεβρουάριο, δύο νέα μαθήματα εκλαϊκευμένης αστροφυσικής και φιλοσοφίας έρχονται στην οθόνη του υπολογιστή σας. Μαζί με τους καλύτερους πανεπιστημιακούς δασκάλους θα στραφούμε προς τον ουρανό και θα αναρωτηθούμε αν είμαστε άραγε μόνοι μας στο σύμπαν· και ύστερα θα ταξιδέψουμε στο Καίνιξμπεργκ της Πρωσίας για να ρωτήσουμε τον Ιμμάνουελ Καντ μέχρι που φτάνουν τελικά τα όρια της γνώσης μας. Με μοναδικό προαπαιτούμενο την κριτική σκέψη θα εξετάσουμε ορισμένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα που έθεσε το είδος μας, κρατώντας μαζί μας τον συλλογισμό ότι ίσως τελικά οι ερωτήσεις αυτές –ως αφορμή για σκέψη και αναζήτηση– να είναι σημαντικότερες ακόμα και από τις…
Δείτε περισσότερα -
Καταγραφή φωτοβολίδας με πιθανότητα πρόσπτωσης στο έδαφος
Τα ξημερώματα της 18ης Φεβρουαρίου 2024 (03:20 π.μ.) καταγράφηκε φωτοβολίδα από τέσσερις διαφορετικές κάμερες παρακολούθησης μετεώρων, βολίδων και φωτοβολίδων. Συγκεκριμένα καταγράφηκε από τα συστήματα AMS221 (Αστεροσκοπείο Κρυονερίου Κορινθίας) και ΑΜS222 (Αστεροσκοπείο Πεντέλης), τα οποία ανήκουν στο ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ (ερευνητές Α. Μπονάνου και Α. Λιάκος), το σύστημα ΑMS232 (Σταφιδόκαμπος Ηλείας), το οποίο ανήκει στην Αστρονομική Εταιρία Ηλείας «Βέγας» (Β. Πασπαλιάρης, πρόεδρος του συλλόγου και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο INAF – Arcetri Astrophysical Observatory, Φλωρεντία, Ιταλία) και από το σύστημα του αστεροσκοπείου ΝΟΑΚ στα Ιωάννινα (Ν. Σιούλας). Τα συστήματα AMS ανήκουν στο δίκτυο https://allsky7.net/, ενώ το σύστημα καμερών του NOAK στο δίκτυο https://globalmeteornetwork.org/. Η αρχική εκτίμηση από τον συνδυασμό των δεδομένων από τις τέσσερις παραπάνω κάμερες είναι ότι το μετεωροειδές εισήλθε στον ελληνικό εναέριο…
Δείτε περισσότερα -
Σεληνιακό Ημερολόγιο 2024 – Κατεβάστε το αρχείο εδώ!
Για να κατεβάσετε το αρχείο κάντε κλικ εδώ.
Δείτε περισσότερα