ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
-
Νυκταλγία: O νέος αστρονομικός όρος για τον πόνο της απώλειας του νυχτερινού ουρανού
Τον όρο «νυκταλγία» (noctalgia) εφηύραν δύο αστρονόμοι για να αποτυπώσουν τον συλλογικό πόνο που βιώνουμε καθώς χάνουμε την πρόσβαση στον έναστρο νυχτερινό ουρανό. Εκτός από την τάση μας να ρυπαίνουμε τον αέρα και το νερό και τις τεράστιες ποσότητες άνθρακα που απελευθερώνουμε στην ατμόσφαιρα προκαλώντας την κλιματική αλλαγή, έχουμε δημιουργήσει ένα άλλο είδος ρύπανσης: τη φωτορύπανση. Το μεγαλύτερο μέρος της φωτορύπανσης προέρχεται από πηγές στο έδαφος. Ενώ οι άνθρωποι είχαν φωτιές και φορητά φανάρια για αιώνες, η ποσότητα φωτός που παράγουμε σήμερα μέσω του ηλεκτρισμού είναι τεράστια. Φωτίζουμε τα κτίρια των γραφείων, τους δρόμους, τους χώρους στάθμευσης και τα σπίτια μας. Φυσικά, μέρος αυτού του φωτισμού χρειάζεται για ασφάλεια, αλλά μεγάλο μέρος του πάει χαμένο καθώς διαχέεται προς κάθε κατεύθυνση,…
Δείτε περισσότερα -
2η Διεθνής Ολυμπιάδα Αστρονομίας Και Αστροφυσικής
Η έναρξη της 2ης Διεθνούς Ολυμπιάδας Αστρονομίας και Αστροφυσικής νέων, ηλικίας κάτω των 15 ετών, πραγματοποιείται στο Βόλο την ερχόμενη Δευτέρα, 25 Σεπτεμβρίου 2023 και θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου. Έχουν δηλώσει συμμετοχή και αναμένονται στο Βόλο οι εκπρόσωποι από 14 χώρες των τριών ηπείρων του κόσμου (Ευρώπης, Αμερικής και Ασίας), ανάμεσά τους η Ινδία, η Κίνα, η Εσθονία, η Κολομβία, η Ρουμανία, η Ουκρανία, η Σουηδία, η Ταϊλάνδη κ.λπ.. Έχουν κάνει ήδη κρατήσεις στα ξενοδοχεία της πόλης μας και η τελετή έναρξης θα γίνει στο Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Ιωνίας, στις 7 μ.μ. Στον ίδιο χώρο θα μιλήσει προς όλες τις αποστολές, στα αγγλικά, ο γνωστός καθηγητής Διαστημικής και Ακαδημαϊκός κ. Σταμάτης Κριμιζής, στις 7 μ.μ. της 29ης Σεπτεμβρίου.…
Δείτε περισσότερα -
Χρυσό μετάλλιο για την Κυπριακή αποστολή στην Διεθνή Ολυμπιάδα Αστρονομίας & Αστροφυσικής!
Η Κύπρος συμμετείχε στη 16η Διεθνή Ολυμπιάδα Αστρονομίας & Αστροφυσικής (IOAA-International Olympiad on Astronomy and Astrophysics), που διοργανώθηκε στην περιοχή Σιλέσια της Πολωνίας από τις 10 μέχρι τις 20 Αυγούστου 2023. Η Κυπριακή Ένωση Αστρονομίας και Διαστήματος ΩΡΙΩΝ συγχαίρει την απόστολή της χώρας μας και για το χρυσό μετάλλιο που πήρε, την εύφημο καθώς και όλα τα μέλη της αποστολής. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ένωση Φυσικών Κύπρου πρωτοπορεί αλλά και βραβεύεται. Στην ανακοίνωση της η ΕΦΚ ακολουθεί πιο κάτω: Ο μαθητής Αρά Μαχτεσιάν (Αγγλική Σχολή – Λευκωσία) κατέκτησε χρυσό μετάλλιο και έγινε ο πρώτος Κύπριος μαθητής που κατακτά χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Ολυμπιάδα Αστρονομίας & Αστροφυσικής. Επίσης, ο μαθητής Αχιλλέας Θωμάς (Λύκειο Κύκκου – Πάφος) κατέκτησε Εύφημη…
Δείτε περισσότερα -
Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου ανακηρύσσεται το πρώτο Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού στην Ελλάδα
Το ελληνικό παράρτημα της DarkSky International ανακοινώνει πως ο Εθνικός Δρυμός Αίνου ανακηρύσσεται σήμερα, 9 Ιουνίου 2023, το πρώτο Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού στην Ελλάδα (Aenos International Dark Sky Park). Αυτή η αναγνώριση έρχεται μετά από μια τριετή στενή συνεργασία μεταξύ του Εθνικού Δρυμού Αίνου και του ελληνικού παραρτήματος της DarkSky International που συντονίζει η Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας «Ωρίων». Για την επίτευξη αυτής της αναγνώρισης πραγματοποιήθηκαν σημαντικές δράσεις στην Κεφαλονιά όπως μετρήσεις φωτορύπανσης στον Εθνικό Δρυμό Αίνου και τις γύρω περιοχές, καταγραφή του δημόσιου φωτισμού της Κεφαλονιάς, αναβάθμιση φωτισμού στο συγκρότημα κεραιών Αίνου, μελέτη φωτισμού για προστατευόμενες παραλίες του νησιού, τακτικές αστρονομικές δραστηριότητες, σχεδιασμός εκπαιδευτικού προγράμματος αστρονομίας και προστασίας του νυχτερινού ουρανού καθώς και πολλές δραστηριότητες δημοσιότητας. Ο Εθνικός Δρυμός…
Δείτε περισσότερα -
«Αόρατα» τα άστρα σε 20 χρόνια λόγω φωτορύπανσης
H αυξημένη χρήση διόδων φωτοεκπομπής (Light Emitting Diodes – LED) και άλλων μορφών φωτός επιβαρύνουν δραματικά τον νυχτερινό ουρανό, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Η αδιάκριτη χρήση τεχνητού εξωτερικού φωτός, η φωταγώγηση των δρόμων, οι διαφημιστικές επιγραφές και τα φωταγωγημένα κτήρια εμποδίζουν πλέον αισθητά τη θέα μας προς τα άστρα. Το 2016, οι αστρονόμοι διαπίστωσαν πως ο Γαλαξίας δεν ήταν πια ορατός στο ένα τρίτο της ανθρωπότητας. Έκτοτε, η φωτορύπανση έχει επιδεινωθεί αισθητά. Σε τέτοιο σημείο ώστε με τον τρέχοντα ρυθμό, οι περισσότεροι αστερισμοί θα είναι αθέατοι σε είκοσι χρόνια από σήμερα – απώλεια, πολιτιστικά και επιστημονικά, έντονη, εκτιμούν οι επιστήμονες. «Ο νυχτερινός ουρανός είναι μέρος του περιβάλλοντός μας και θα ήταν τεράστια απώλεια αν η επόμενη γενιά δεν τον έβλεπε…
Δείτε περισσότερα -
Δείτε αυτή την εβδομάδα: Ο ουρανός γιορτάζει με παρέλαση πέντε πλανητών
Βρείτε κατάλληλη θέση με ανοιχτή θέα προς τα δυτικά και κοιτάξτε ψηλά την ώρα που σουρουπώνει. Πέντε πλανήτες –Ερμής, Δίας, Αφροδίτη, Ουρανός και Άρης- ευθυγραμμίζονται αυτή την εβδομάδα στον ουρανό σαν κοσμική παρέλαση δίπλα στη Σελήνη. Η καλύτερη ώρα για παρατήρηση είναι η Τρίτη αμέσως μετά τη δύση του Ήλιου, δήλωσε στο Associated Press ο αστρονόμος της NASA Μπιλ Κουκ. Οι πλανήτες θα εμφανίζονται να απλώνονται από τη γραμμή του ορίζοντα περίπου μέχρι τη μέση του νυχτερινού ουρανού. Θα πρέπει όμως να βιαστείτε, αφού ο Ερμής και ο Δίας θα περάσουν κάτω από τον ορίζοντα περίπου μισή ώρα μετά τη δύση. Το θέαμα είναι ορατό από οπουδήποτε στη Γη αρκεί να υπάρχει καθαρός ουρανός και ανοιχτή θέα προς τα δυτικά,…
Δείτε περισσότερα -
Μαραθώνιος Messier: Ο απόλυτος οδηγός επιτυχίας (+pdf)
Μετά από έναν μακρύ και κρύο χειμώνα, οι περισσότεροι άνθρωποι χαίρονται με τον ερχομό της άνοιξης. Για τους ερασιτέχνες αστρονόμους, η άνοιξη σημαίνει όχι μόνο υψηλότερες θερμοκρασίες, αλλά κυρίως νέους αστερισμούς και νέα ουράνια αντικείμενα που γίνονται ορατά στον ουρανό. Το σημαντικότερο είναι ότι η άνοιξη φέρνει μαζί της μια πραγματική γιορτή που έχει καθιερωθεί και πολλοί παρατηρητές την περιμένουν με ανυπομονησία κάθε χρόνο: τον Μαραθώνιο Messier! Για όσους δεν γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται, στον οδηγό αυτόν θα παρουσιαστεί η ιστορία του, τα αντικείμενα προς παρατήρηση και χρήσιμες συμβουλές παρατήρησης. Αν είστε έτοιμοι για μια νέα αστρονομική πρόκληση ή θέλετε να αναζωπυρώσετε το πάθος σας για την αστρονομία, δοκιμάστε να συμμετάσχετε στον Μαραθώνιο Messier με την οικογένεια ή/και τους φίλους…
Δείτε περισσότερα -
Σεληνιακό Ημερολόγιο 2023 – Κατεβάστε το αρχείο εδώ!
Για να κατεβάσετε το αρχείο κάντε κλικ εδώ
Δείτε περισσότερα -
Κορυφαία Αστρονομικά Γεγονότα 2023 – Κατεβάστε το αρχείο εδώ!
Για να κατεβάσετε το αρχείο, κάντε κλικ εδώ.
Δείτε περισσότερα -
“Έφυγε” ο Terence Dickinson
Με λύπη μάθαμε σήμερα ότι ο γνωστός Καναδός ερασιτέχνης αστρονόμος και συγγραφέας Terence Dickinson απεβίωσε χθες, σε ηλικία 80 ετών. Έπασχε από τη νόσο Parkinson. Ο Dickinson έγραψε εξαιρετικά βιβλία μύσης στην ερασιτεχνική αστρονομία, οι πωλήσεις των οποίων ανέρχονται σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα ανά τον κόσμο. Το πιο φημισμένο από αυτά, το NightWatch, είχαμε τη χαρά να το πρωτοεκδώσουμε στα ελληνικά, το 2003, εγκαινιάζοντας με αυτό τις εκδόσεις μας στην Αστρονομία. Πέρα από τον πλούτο και την ποιότητα της πληροφορίας, υπάρχει και ένα άλλο, ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που κάνει τα βιβλία του Dickinson ξεχωριστά: σε καθένα από αυτά είναι έκδηλη η αγάπη του συγγραφέα για το αντικείμενό του, ο ενθουσιασμός, το πάθος. Τόσες δεκαετίες, τόσοι τίτλοι, τόσες επανεκδόσεις, και πάντα…
Δείτε περισσότερα -
Η φωτορύπανση «εξαφανίζει» με… ανησυχητικό ρυθμό τα άστρα από τον νυχτερινό ουρανό
Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βλέπουν λιγότερα άστρα στον ουρανό κάθε χρονιά που περνάει. Οι παρατηρήσεις επαγγελματιών και ερασιτεχνών επιστημόνων σε όλο τον κόσμο κατά τα τελευταία έτη αποκαλύπτουν μια ανησυχητική τάση: τα άστρα στον νυκτερινό ουρανό γίνονται όλο και πιο δύσκολο να παρατηρηθούν εξαιτίας της ταχέως αυξανόμενης φωτορύπανσης. Μια νέα επιστημονική έρευνα βρήκε ότι μπροστά στα μάτια μας, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιούμε, τα άστρα εξαφανίζονται με εντυπωσιακό – ή μάλλον με ανησυχητικό – ρυθμό. Η αλλαγή στην ορατότητα των άστρων αντιστοιχεί σε μια κατά σχεδόν 10% ετήσια αύξηση στη φωτεινότητα του νυχτερινού ουρανού κατά την τελευταία δεκαετία. Αυτό σημαίνει ότι ένα παιδί που όταν γεννήθηκε σε μια περιοχή, 250 άστρα ήσαν ορατά, σήμερα στην ίδια τοποθεσία μετά…
Δείτε περισσότερα -
Βοηθήστε Την NASA Στην Μελέτη Εξωπλανητών Με Το Exoplanet Watch
Περισσότεροι από 5.000 πλανήτες έχουν επιβεβαιωθεί ότι υπάρχουν έξω από το Ηλιακό μας Σύστημα, με ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών, όπως σύννεφα από γυαλί και δίδυμους ήλιους. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν εκατομμύρια περισσότεροι εξωπλανήτες μόνο στον Γαλαξία μας, κάτι που σημαίνει ότι οι επαγγελματίες αστρονόμοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη βοήθειά σας για την παρακολούθηση και τη μελέτη τους. Μέσω του Exoplanet Watch μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το δικό σας τηλεσκόπιο ή τον υπολογιστή σας, για να βοηθήσετε στη μελέτη και τον εντοπισμό εξωπλανητών. Το πρόγραμμα είναι ένας μοναδικός τρόπος για το κοινό να βοηθήσει τους αστρονόμους να μελετήσουν και να βρουν μακρινούς νέους κόσμους. Το Exoplanet Watch είναι ένα πρόγραμμα επιστήμης των πολιτών που διαχειρίζεται το Jet Propulsion Laboratory (JPL) της NASA, μέσω του προγράμματος Universe of Learning της…
Δείτε περισσότερα -
22 Ιανουαρίου 2023: Αφροδίτη και Κρόνος σε σύνοδο!
Η κίνηση των πλανητών έχει ως αποτέλεσμα η μεταξύ τους απόσταση, όπως αυτή προβάλλεται στην ουράνια σφαίρα και παρατηρείται από τη Γη, άλλοτε να ελαττώνεται κι άλλοτε να αυξάνεται. Όταν δύο πλανήτες προβάλλονται στην ουράνια σφαίρα σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους, λέμε ότι λαμβάνει χώρα το φαινόμενο της συνόδου. Στις 22 Ιανουαρίου 2023 η Αφροδίτη και ο Κρόνος θα βρεθούν σε σύνοδο, με την ελάχιστη μεταξύ τους απόσταση να σημειώνεται στις 21:36, και με την Αφροδίτη να περνά 0°21′ νότια του Κρόνου. Πώς θα παρατηρήσω το φαινόμενο; Οι δύο πλανήτες είναι αρκετά λαμπροί και το φαινόμενο θα είναι ορατό με τη δύση του Ήλιου, χωρίς να απαιτείται εξοπλισμός. Αν πάλι έχετε τηλεσκόπιο, δοκιμάστε να παρατηρήσετε τους δύο πλανήτες στο…
Δείτε περισσότερα -
Μη χάσετε τον κομήτη C/2022 E3 (ZTF)!
Οι κομήτες είναι αντικείμενα του Ηλιακού Συστήματος που αποτελούνται κυρίως από πάγο και σκόνη. Όταν ένας κομήτης πλησιάσει κοντά στον Ήλιο, ένα μέρος του πάγου του μετατρέπεται σε αέριο και ταυτόχρονα παρασύρει σκόνη. Έτσι η κόμη του φαίνεται να συνοδεύεται από δύο ουρές! Η μία αποτελείται από σκόνη και η άλλη από αέρια. Ένα τέτοιο ουράνιο αντικείμενο φαίνεται όλο και λαμπρότερο στον ουρανό καθώς πλησιάζει τη Γη τόσο διότι τότε λαμβάνουμε περισσότερο από το φως που εκπέμπει, αλλά και επειδή γίνεται ισχυρότερη η επίδραση του Ήλιου. Αυτόν τον μήνα έχουμε την τύχη να είναι ορατός στον ουρανό ο κομήτης C/2022 E3 (ZTF), ο οποίος ανακαλύφθηκε μόλις πριν ένα χρόνο, τον Μάρτιο του 2022. Είναι μια πραγματικά μοναδική ευκαιρία να παρατηρήσουμε…
Δείτε περισσότερα -
Απονομή βραβείου «Εύρηκα-Εύρηκα»
Ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2022, στις 8:00μμ ο διαγωνισμός “Εύρηκα, Εύρηκα 2022” με την απονομή του βραβείου στον Δρ. Μιλτιάδη Βαβουλίδη, καθηγητή της Β’ Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Δράμας, για την πρωτότυπη διδασκαλία του με τίτλο «Across the Universe” η οποία υλοποιήθηκε το ακαδημαϊκό έτος 2021-22. Τον βραβευμένο προλόγισαν η Βασιλική Παυλίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Πρόεδρος της Επιτροπής του Βραβείου και ο Στέφανος Τραχανάς, Διευθυντής του Mathesis και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής του Βραβείου. Η εκδήλωση, που μεταδόθηκε ζωντανά στο διαδίκτυο ολοκληρώθηκε με ομιλία του κ. Βαβουλίδη, ο οποίος περιέγραψε το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό έργο και την απήχηση που είχε στους μαθητές του. Το βραβείο συνοδεύεται από δίπλωμα, χρηματικό έπαθλο 2,000 Ευρώ για τον βραβευόμενο…
Δείτε περισσότερα -
28ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Αστρονομίας & Διαστημικής 2023
Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Παν/μίου Θεσσαλίας και η Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος διοργανώνουν τον 28ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Αστρονομίας και Διαστημικής για το σχολικό έτος 2022 – 2023 ως εξής: ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός του διαγωνισμού είναι η περαιτέρω ενασχόληση και εμβάθυνση των μαθητών στην επιστήμη της Αστρονομίας, της Αστροφυσικής και της Διαστημικής, η εξοικείωσή τους με τις θαυμαστές τελευταίες ανακαλύψεις των τεχνητών δορυφόρων και άλλων παρατηρητηρίων και η επιβράβευση της ενδόμυχης και διερευνητικής αυτής προσπάθειάς τους. Ο Διαγωνισμός Αστρονομίας διεξάγεται τόσο στα Λύκεια όσο και στα Γυμνάσια της χώρας, με διαφορετικά θέματα. Οι φάσεις του διαγωνισμού είναι τρεις (3) για τα Γυμνάσια και τρεις (3) για τα Λύκεια. Ας σημειωθεί, όμως, ότι στις τρεις φάσεις του διαγωνισμού που αφορούν στους μαθητές Λυκείου, εκτός από γνώσεις Αστρονομίας,…
Δείτε περισσότερα