Οδηγός Παρατήρησης του Φθινοπωρινού Έναστρου Ουρανού

Θα έχετε ήδη παρατηρήσει τους καλοκαιρινούς αστερισμούς να οδεύουν προς τη δύση τους, ενώ νέοι, φθινοπωρινοί ανατέλλουν από την αντίθετη περιοχή του ορίζοντα κατά τις βραδινές ώρες. Αν δεν προλάβατε να παρατηρήσετε τον Γαλαξία μας και μερικά από τα καλοκαιρινά ουράνια αντικείμενα, υπάρχει ακόμα χρόνος για μερικά από αυτά, τα οποία και μπορείτε να αναζητήσετε από την αυλή σας ή ακόμα καλύτερα, από μια τοποθεσία με σκοτεινό ουρανό, πριν «εξαφανιστούν» μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Αν και τα φθινοπωρινά αστέρια μπορεί να μην λάμπουν τόσο έντονα όσο εκείνα του χειμώνα, της άνοιξης ή του καλοκαιριού, οι αστερισμοί που αυτά σχηματίζουν είναι εύκολα αναγνωρίσιμοι.

Αν είστε αρχάριοι στην αστρονομία και μόλις ξεκινήσατε να ασχολείστε με το νέο σας  τηλεσκόπιο ή τα νέα σας κιάλια, αυτός ο οδηγός είναι για εσάς! Θα σας βοηθήσει να εξοικειωθείτε με τους αστερισμούς και τα δημοφιλή ουράνια αντικείμενα του φθινοπώρου. Φορέστε, λοιπόν, το μπουφάν σας, πάρτε ένα ζεστό ρόφημα και έναν κόκκινο φακό και βγείτε έξω να εξερευνήσετε τον φθινοπωρινό έναστρο ουρανό!

Δημοφιλείς φθινοπωρινοί αστερισμοί

Στην αρχαιότητα, οι πρόγονοί μας κοίταζαν τον ουρανό και παρατηρούσαν ότι κάθε εποχή εμφανίζονταν διαφορετικοί αστερισμοί. Αυτός ο κύκλος των αστερισμών επαναλαμβανόταν κάθε χρόνο καθώς η Γη περιφερόταν γύρω από τον Ήλιο. Χρησιμοποιώντας τη ζωηρή φαντασία τους, οι παρατηρητές της εποχής εκείνης έβλεπαν τα αστέρια να σχηματίζουν μορφές πλασμάτων της μυθολογίας, μορφές ζώων ή αντικειμένων.

Οι πιο δημοφιλείς φθινοπωρινοί αστερισμοί παρατηρούνται καλύτερα από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως το τέλος του έτους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι ζωδιακοί αστερισμοί όπως ο Υδροχόος, ο Κριός και οι Ιχθύες, καθώς και εκείνοι της οικογένειας του Περσέα: Ανδρομέδα, Κασσιόπη, Κηφέας, Κήτος, Πήγασος, Περσέας και Τρίγωνο.

Υδροχόος

Ο Υδροχόος είναι ένας μεγάλος αστερισμός που καλύπτει στον ουρανό 980 τετραγωνικές μοίρες. Συνορεύει με τον Πήγασο, τους Ιχθύες, το Κήτος, καθώς και τον αστερισμό του Γλύπτη και τον Νότιο Ιχθύ. Ο Υδροχόος είναι ένας από τους 13 ζωδιακούς αστερισμούς και από την περιοχή του φαίνεται να προέρχεται η βροχή διαττόντων Δέλτα Υδροχοΐδες που παρατηρείται τέλη Ιουλίου.

Ανδρομέδα

Στην ελληνική μυθολογία, η Ανδρομέδα ήταν η κόρη της βασίλισσας Κασσιόπης και του βασιλιά Κηφέα, αλυσοδεμένη, καθώς τη θέλει ο μύθος, σε έναν βράχο ως θυσία στο θαλάσσιο τέρας, το Κήτος. Η Ανδρομέδα είναι ένας εξέχων φθινοπωρινός αστερισμός στον οποίο βρίσκεται και ο ομώνυμος «Γαλαξίας της Ανδρομέδας», ο φωτεινότερος σπειροειδής γαλαξίας που είναι υπό συνθήκες ορατός με γυμνό μάτι. Βρείτε τον αστερισμό της Ανδρομέδας κοντά στην Κασσιόπη, τον Περσέα, το Τρίγωνο, τους Ιχθύες και τον Πήγασο.

Κριός

Ο Κριός συνήθως αναφέρεται ως ο πρώτος ζωδιακός αστερισμός λόγω της θέσης του Ήλιου σε αυτόν γύρω στην αρχή της άνοιξης το 1800 π.Χ.. Δεν περιλαμβάνει ιδιαίτερα λαμπρούς αστέρες, με τον φωτεινότερο Χαμάλ να είναι μόλις 2^ου μεγέθους. Ο Κριός συνορεύει με τους Ιχθύες στα δυτικά, με τον αστερισμό του Τριγώνου & του Περσέα στα βόρεια και με τον Ταύρο και το Κήτος στα ανατολικά και στα νότια, αντίστοιχα.

Κασσιόπη

Η Κασσιόπη, η σύζυγος του βασιλιά Κηφέα της Αιθιοπίας, είναι ένας παραπόλιος αστερισμός που διακρίνεται καλύτερα το φθινόπωρο. Βρίσκεται μεταξύ του βόρειου ουράνιου πόλου και της Ανδρομέδας. Τα λαμπρότερα άστρα του σχηματίζουν εύκολα αναγνωρίσιμο το γράμμα «W». Στην περιοχή της Κασσιόπης εντοπίζονται αρκετά αντικείμενα βαθέος ουρανού, συμπεριλαμβανομένων ανοικτών αστρικών σμηνών που είναι ορατά και με σχετικά μικρά τηλεσκόπια.

Κηφέας

Ο Κηφέας, που πήρε το όνομά του από τον βασιλιά Κηφέα της Αιθιοπίας, είναι ένας αστερισμός που είναι ορατός όλο το χρόνο από τους τόπους του βορείου ημισφαιρίου. Βρίσκεται κοντά στον Βόρειο Πόλο και έχει σχήμα που μοιάζει με παιδική ζωγραφιά ενός σπιτιού. Στον αστερισμό αυτόν εντοπίστηκε ο πρώτος μεταβλητός Κηφείδης αστέρας.

 

Κήτος

Στην ελληνική μυθολογία, το Κήτος ήταν το θαλάσσιο τέρας που στάλθηκε από τον Ποσειδώνα για να επιτεθεί στην Αιθιοπία ως τιμωρία για την ασέβεια της Κασσιόπης να καυχηθεί ότι η κόρη της, Ανδρομέδα, ήταν ομορφότερη από τις Νηρηίδες. Το Κήτος βρίσκεται κάτω από τους Ιχθύες και είναι ορατό προς το τέλος του φθινοπώρου και τον χειμώνα. Είναι ο 4ος μεγαλύτερος αστερισμός, καλύπτοντας 1.231 τετραγωνικές μοίρες.

Περσέας       

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο Περσέας χρησιμοποίησε το κεφάλι της Μέδουσας για να μετατρέψει το Κήτος σε πέτρα. Βρίσκεται νοτιοδυτικά του «W» της Κασσιόπης και από την περιοχή του φαίνεται να προέρχονται οι «Περσείδες», η διάσημη βροχή διαττόντων, που είναι ορατή στα μέσα Αυγούστου. Ο Περσέας φιλοξενεί αρκετά αντικείμενα βαθέος ουρανού και το διάσημο εκλειπτικό διπλό αστέρι Algol.

Πήγασος

Ο Κύκνος, οι Ιχθύες και η Ανδρομέδα συνορεύουν με το φτερωτό άλογο, τον Πήγασο. Αναγνωρίζεται εύκολα από το γιγάντιο «τετράγωνό» του, που αποτελεί κεντρικό σημείο ενδιαφέροντος στον ουρανό στα μέσα του φθινοπώρου. Έναν από τους αστέρες του, τον Αλφεράτζ, τον μοιράζεται με την Ανδρομέδα. Ο Πήγασος έχει πολλά αντικείμενα βαθέος ουρανού, αλλά τα περισσότερα είναι πολύ αμυδρά για μικρά τηλεσκόπια.

Ιχθύες           

Οι Ιχθύες είναι ένας μεγάλος φθινοπωρινός αστερισμός αποτελούμενος από αμυδρούς αστέρες. Βρίσκεται δίπλα στον Κριό και κάτω από το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου.

 

 

Τρίγωνο

Το Τρίγωνο είναι ένας από τους λιγότερο γνωστούς αστερισμούς στον νυχτερινό ουρανό. Βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον Κριό και κάτω από την Ανδρομέδα. Παρ’ όλο που στην περιοχή του αστερισμού δεν υπάρχουν μεγάλα σμήνη αστέρων ή νεφελώματα, εκεί βρίσκεται ο γαλαξίας Pinwheel, ένας σπειροειδής γαλαξίας που ανήκει στην Τοπική Ομάδα των γαλαξιών.

Κορυφαία φθινοπωρινά ουράνια αντικείμενα

Τα δροσερά φθινοπωρινά βράδια είναι ιδανικά για να εντοπίσετε νέους αστερισμούς και ουράνια αντικείμενα μετά το σούρουπο. Αυτά τα αντικείμενα μπορούν να παρατηρηθούν με τηλεσκόπια μικρού έως μεσαίου μεγέθους, με διάμετρο από 60 mm έως 8″. Τα κιάλια είναι επίσης χρήσιμα! Προσπαθήστε να αποφύγετε τα φώτα των πόλεων και μετακινηθείτε σε τοποθεσίες με σκοτεινό ουρανό για καλύτερη θέαση. Ο φθινοπωρινός ουρανός είναι πλούσιος σε αστρικά σμήνη, ενώ περιλαμβάνει και τον λαμπρότερο και πλησιέστερο γαλαξία, διπλούς αστέρες και κόκκινους υπεργίγαντες. Αυτός ο οδηγός θα σας βοηθήσει να ξεκινήσετε την εξερεύνηση των πιο δημοφιλών στόχων.

 Algol

Ο Algol, γνωστός και ως Demon Star, βρίσκεται στον αστερισμό του Περσέα. Η φωτεινότητά του κυμαίνεται μεταξύ των μεγεθών 2.1 και 3.4. Ο Algol είναι ένα διάσημο εκλειπτικό διπλό σύστημα όπου δύο αστέρια περιφέρονται και περνούν το ένα μπροστά από το άλλο, προκαλώντας αυξομειώσεις της φωτεινότητας. Ο Algol καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1667. Το όνομα του είναι αραβικό, σημαίνει «κεφάλι του δαίμονα», και αναφέρεται στο κεφάλι της Μέδουσας που ήταν καλυμμένο με φίδια.

Almach         

Ο Almach είναι ένας γνωστός διπλός αστέρας που βρίσκεται σε ένα από τα πόδια της Ανδρομέδας. Το μεγαλύτερο αστέρι του φαίνεται χρυσαφένιο μέσα από ένα τηλεσκόπιο, ενώ το μικρότερο φαίνεται μπλε. Ωστόσο, ο Almach είναι ένα τετραπλό αστρικό σύστημα.

 

Γαλαξίας της Ανδρομέδας

Ένας αγαπημένος φθινοπωρινός στόχος, ο Γαλαξίας της Ανδρομέδας, είναι ο φωτεινότερος (μέγεθος 3.4) και πλησιέστερος σπειροειδής γαλαξίας. Βρίσκεται στον αστερισμό της Ανδρομέδας, απέχει 2.5 εκατομμύρια έτη φωτός και είναι το πιο μακρινό αντικείμενο που είναι ορατό με γυμνό μάτι. Εμφανίζεται ως μια ασαφής κηλίδα φωτός από μια τοποθεσία με σκοτεινό ουρανό. Ένα τηλεσκόπιο με ευρύ πεδίο ή ένα ζευγάρι κιάλια είναι ιδανικά για την παρατήρηση ολόκληρου του γαλαξία. Μάλιστα, ο γαλαξίας της Ανδρομέδας βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με τον Γαλαξία μας, αλλά αυτό δεν θα συμβεί για τουλάχιστον τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια ακόμα!

Διπλό σμήνος του Περσέα

Το Διπλό Σμήνος, επίσης γνωστό ως H & Chi Persei (NGC 869 και NGC 884), είναι ένας αγαπημένος φθινοπωρινός στόχος. Αποτελείται από δύο σμήνη αστέρων που βρίσκονται σε απόσταση 7.600 ετών φωτός που είναι ορατά στον αστερισμό του Περσέα. Κοιτάξτε με κιάλια στα μισά της απόστασης μεταξύ Κασσιόπης και Περσέα για να το βρείτε. Από τοποθεσίες με σκοτεινό ουρανό, εμφανίζεται ως αχνή κηλίδα. Ένα τηλεσκόπιο όμως, αποκαλύπτει δύο λαμπερά σμήνη γεμάτα αστέρια, που συμπεριλαμβάνουν αρκετούς υπεργίγαντες αστέρες.

Σμήνος της κουκουβάγιας

Το NGC 457, επίσης γνωστό και ως Σμήνος της Κουκουβάγιας, είναι ένα μικρό ανοικτό αστρικό σμήνος στον αστερισμό της Κασσιόπης. Τα δύο λαμπρότερα αστέρια του μοιάζουν με τα μάτια μιας κουκουβάγιας. Με μέγεθος 6.4, το σμήνος είναι λίγο πέρα από τις δυνατότητες του γυμνού οφθαλμού, αλλά μπορεί να παρατηρηθεί με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Τα υπόλοιπα αστέρια του σμήνους μοιάζουν με τα φτερά μιας κουκουβάγια, η οποία είναι έτοιμη να πετάξει.

Fomalhaut

Με μέγεθος 1.1, ο Fomalhaut είναι το λαμπρότερο αστέρι στον αστερισμό του Νότιου Ιχθύος. Ξεχωρίζει ως μοναχικό αστέρι σε μια περιοχή του ουρανού χωρίς άλλα φωτεινά αστέρια. Το 1983, ο δορυφόρος IRAS ανακάλυψε έναν δακτύλιο από σκόνη γύρω από τον Fomalhaut και το 2008, οι αστρονόμοι βρήκαν έναν εξωπλανήτη γύρω του. Ενώ δεν είναι ορατός ο δακτύλιος αυτός ή ο εξωπλανήτης, με το τηλεσκόπιό σας θα δείτε εύκολα το λαμπρό αστέρι.

Messier 15   

Γνωστό και ως NGC 7078, το Μ15 είναι ένα εκπληκτικό σφαιρωτό σμήνος στον αστερισμό του Πήγασου. Ανακαλύφθηκε από τον Jean-Dominique Maraldi το 1746 και αργότερα καταγράφηκε από τον Charles Messier ως το 15ο αντικείμενό του. Το M15 είναι ένα από τα παλαιότερα σφαιρωτά σμήνη, με φαινόμενο μέγεθος 6.2. Με κιάλια εμφανίζεται ως ένα θολό αστέρι, αλλά με τηλεσκόπια διαμέτρου τουλάχιστον 6 ιντσών αποκαλύπτεται ο φωτεινός πυρήνας του από πυκνά συσσωρευμένα αστέρια. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 33.600 ετών φωτός από τη Γη και εκτείνεται σε διάμετρο περίπου 210 ετών φωτός. Το Μ15 είναι το πρώτο σφαιρωτό σμήνος που αναγνωρίστηκε ότι περιέχει ένα πλανητικό νεφέλωμα, το Pease 1.

Messier 33

Ο Γαλαξίας του Τριγώνου ή NGC 598 είναι ένας κοντινός σπειροειδής γαλαξίας και ο τρίτος μεγαλύτερος στην Τοπική Ομάδα. Βρίσκεται σε απόσταση τριών εκατομμυρίων ετών φωτός στον μικρό αστερισμό του Τριγώνου, έχει φαινόμενο μέγεθος 5.7 και είναι μόλις και μετά βίας ορατός με γυμνό μάτι κάτω από εξαιρετικά σκοτεινούς ουρανούς. Λόγω της χαμηλής φωτεινότητάς του, είναι ορατός μόνο με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Το φως του γαλαξία κατανέμεται σε μια περιοχή σχεδόν στο μέγεθος τεσσάρων πανσελήνων, καθιστώντας τον εντοπισμό του μια διασκεδαστική πρόκληση!

Messier 34

Ο M34, επίσης γνωστός ως NGC 1039, είναι ένα ανοιχτό σμήνος περίπου 400 αστέρων στον αστερισμό του Περσέα, περίπου 5° από τον Algol. Απέχει περίπου 1.500 έτη φωτός από τη Γη και έχει φαινόμενο μέγεθος 5.5. Το Μ34 είναι ορατό σε σκοτεινό ουρανό και συνιστώνται κιάλια ή τηλεσκόπιο για καλύτερη θέαση.

 

μ του Κηφέα

Ο μ του Κηφέα, γνωστός και ως Herschel’s Garnet Star, είναι ένας ερυθρός υπεργίγαντας και ένας από τους πιο φωτεινούς αστέρες στον νυχτερινό ουρανό. Βρίσκεται στον αστερισμό του Κηφέα και είναι ένα από τα μεγαλύτερα άστρα που είναι ορατά με γυμνό μάτι, με φαινόμενο μέγεθος 4.08. Το κοκκινωπό χρώμα του τον κάνει να ξεχωρίζει στον σκοτεινό ουρανό. Με απόλυτο μέγεθος -7.0, η φωτεινότητά του είναι περίπου 350.000 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου. Τελικά θα γίνει υπερκαινοφανής, αλλά αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει εκατομμύρια χρόνια, δίνοντάς σας άφθονο χρόνο για να θαυμάσετε αυτό το όμορφο αστέρι.

VV Κηφέως

Ο VV Κηφέως είναι ένας ερυθρός υπεργίγαντας 5ου μεγέθους και ένα μεταβλητό διπλό αστρικό σύστημα που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 4.900 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κηφέα. Με φαινόμενο μέγεθος που κυμαίνεται από 4.9 έως 5.4, είναι ένας από τους μεγαλύτερους γνωστούς αστέρες στον Γαλαξία μας, με μάζα περίπου 19 ηλιακές μάζες. Ο VV Κηφέως έχει δύο αστέρες: έναν ψυχρότερο ερυθρό υπεργίγαντα και έναν θερμότερο μπλε-λευκό αστέρα της κύριας ακολουθίας. Μπορείτε να τον εντοπίσετε ακριβώς μέσα στο «σπιτάκι» του Κηφέα χρησιμοποιώντας κιάλια ή τηλεσκόπιο.

 Χρήσιμες Συμβουλές Παρατήρησης

#1     Χρησιμοποιήστε μια εφαρμογή Αστρονομίας ή ένα χάρτη του ουρανού

Ένας πολύ καλός τρόπος για να εξοικειωθείτε με τον εντοπισμό των ουράνιων αντικειμένων οποιαδήποτε εποχή του έτους είναι η χρήση ενός λεπτομερούς χάρτη του ουρανού. Μπορεί να σας φαίνεται ένα παρωχημένο εργαλείο μάθησης, αλλά είναι αποδοτικό. Τα αντίστοιχα πιο σύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία, είναι οι διάφορες εφαρμογές κινητών τηλεφώνων όπως η εφαρμογή SkyPortal της Celestron. Αυτή η εφαρμογή πλανηταρίου συνοδεύει κάθε αγορά τηλεσκοπίου της Celestron και είναι διαθέσιμη στο App Store και στο Google Play. To SkyPortal παρέχει στους αρχάριους χειριστές τηλεσκοπίου πληροφορίες για πλήθος ουράνιων αντικειμένων σε ηχητική και γραπτή μορφή. Επίσης, μπορείτε να το συμβουλευτείτε για την εύρεση των ουράνιων συντεταγμένων των αντικειμένων που σας ενδιαφέρουν. Προσφέρει ακόμα, έναν χάρτη του ουρανού σε πραγματικό χρόνο, δίνει πληροφορίες για την ώρα ανατολής και δύσης των αντικειμένων, καθώς και για τα φυσικά και τροχιακά τους χαρακτηριστικά.

#2     Ατμοσφαιρικές συνθήκες seeing

Οι σταθερές συνθήκες seeing είναι σημαντικές για την ποιοτική παρατήρηση αντικειμένων όπως οι πλανήτες, η Σελήνη ή οι διπλοί αστέρες. Αντίθετα, η παρατήρηση των αντικειμένων βαθέος ουρανού επηρεάζεται αμελητέα από τις κακές συνθήκες seeing. Αποφύγετε τις νύχτες με κακές συνθήκες παρατήρησης, τις νύχτες δηλαδή που η ατμόσφαιρα δεν είναι καθαρή και ως αποτέλεσμα τα ουράνια αντικείμενα φαίνονται σαν θολές κηλίδες στο προσοφθάλμιο των τηλεσκοπίων. Ξεκινήστε με ένα προσοφθάλμιο χαμηλής μεγέθυνσης και αυξήστε σταδιακά ανάλογα με την ποιότητα των ειδώλων. Κατά τη διάρκεια μιας βραδιάς με καλές συνθήκες seeing, θα εκπλαγείτε από τις λεπτομέρειες που φανερώνουν τα διάφορα παρατηρούμενα ουράνια αντικείμενα.

 #3     Θερμοκρασία τηλεσκοπίου

Φροντίστε να ψύχετε το τηλεσκόπιό σας. Βεβαιωθείτε ότι στήσατε το τηλεσκόπιό σας τουλάχιστον μια ώρα πριν την παρατήρηση, ώστε να υπάρχει καλή προσαρμογή στη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Είναι σημαντικό το τηλεσκόπιο να έχει σταθερή θερμοκρασία και μάλιστα ίση με αυτή του περιβάλλοντος χώρου ώστε να αποφευχθούν οι παραμορφώσεις των ειδώλων. Έχετε κατά νου ότι τα τηλεσκόπια που διαθέτουν μεγάλους φακούς ή κάτοπτρα θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να ψυχθούν κατάλληλα και συνεπώς, να αποδώσουν ευκρινή είδωλα.

#4     Ευθυγράμμιση

Εάν διαθέτετε Νευτώνειο τηλεσκόπιο ή Schmidt-Cassegrain, βεβαιωθείτε ότι όλα τα οπτικά του τηλεσκοπίου σας είναι ευθυγραμμισμένα. Αυτό μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο όταν θέλετε να παρατηρήσετε λεπτομέρειες των ουράνιων αντικειμένων. Εάν τα οπτικά δεν είναι ευθυγραμμισμένα, ίσως να έχετε απώλειες ευκρίνειας και λεπτομερειών. Κάντε την ευθυγράμμιση συνήθεια και προσαρμόστε τη ρύθμιση αυτής όταν απαιτείται. Τα περισσότερα διοπτρικά τηλεσκόπια δεν απαιτούν ευθυγράμμιση.

Τελικές σκέψεις

Το φθινόπωρο είναι μια μεταβατική εποχή και μια τέλεια ευκαιρία για να παρατηρήσετε τα αστέρια με την οικογένεια και τους φίλους σας πριν ο καιρός γίνει ψυχρός. Βγείτε έξω με το τηλεσκόπιο σας και έναν χάρτη του ουρανού μάθετε και να αναγνωρίζετε τους φθινοπωρινούς αστερισμούς. Θα σας βοηθήσει σε αυτό και μια εφαρμογή όπως η SkyPortal της Celestron. Θα εκπλαγείτε όταν ρίξετε την πρώτη σας ματιά στον Γαλαξία της Ανδρομέδας, στο Διπλό Σμήνος του Περσέα και στο Σμήνος της Κουκουβάγιας!

 

Στο ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ θα βρείτε μια τεράστια ποικιλία από κιάλια, τηλεσκόπια, αξεσουάρ τηλεσκοπίων και όλα όσα χρειάζεται ένας αρχάριος ή προχωρημένος ερασιτέχνης αστρονόμος. Δείτε εδώ.

Ευχόμαστε καθαρούς ουρανούς και χαρούμενες παρατηρήσεις!

Με πληροφορίες από www.celestron.com