ΕΠΙΣΤΗΜΗ
-
3ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας
Παρακολουθήστε το ζωντανά στο ΝΟΗΣΙΣ! ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Με αφετηρία την αξία της επιστημονικής έρευνας και υπηρετώντας πιστά τον στόχο να προάγει αυτήν και να διαδώσει τις ιστορικές γνώσεις γύρω από τα τεχνολογικά επιτεύγματα των Αρχαίων Ελλήνων μέχρι και το Βυζάντιο, η Εταιρεία Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ)*, διοργανώνει από κοινού με το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας – ΝΟΗΣΙΣ*, το 3ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας, από τις 19 μέχρι 21 Νοεμβρίου 2024. Κατά τη διάρκεια του τριήμερου Συνεδρίου, το οποίο θα διεξαχθεί στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα και για πρώτη φορά θα μεταδίδεται ταυτόχρονα στο Αμφιθέατρο του ΝΟΗΣΙΣ, θα παρουσιαστούν επιστημονικές εργασίες που αφορούν στην Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία από τις απαρχές μέχρι και τους Βυζαντινούς χρόνους και θα αναδειχθούν…
Δείτε περισσότερα -
Το Μεγάλο και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου ως Εργαστήρια Αειφόρου Αστρογενέσεως
Διάλεξη της Δρ. Δρ. Αλίκης Μαραβέλια Προέδρου Ελληνικού Ινστιτούτου Αιγυπτιολογίας Στη διάλεξη η ομιλήτρια θα παρουσιάσει απλοποιημένη εισαγωγή στη φύση και στη δομή αμφοτέρων των Νεφών του Μαγγελάνου, που αποτελούν δορυφόρους γαλαξίες του Γαλαξία μας. Μετά από σύντομη ιστορική και αστρονομική εισαγωγή, θα περιγραφεί η βασική δομή και η εξέλιξη αμφοτέρων των γαλαξιών, καθώς και η θέση τους στην Τοπική Ομάδα, οι αλληλεπιδράσεις τους με τον Γαλαξία μας, οι αστρικοί πληθυσμοί τους και τα συστήματα των σμηνών τους. Έμφαση θα δοθεί στην περιγραφή του Μεγάλου Νέφους, η μελέτη των περιοχών δημιουργίας αστέρων του οποίου υπήρξε το θέμα της 1ης Διδακτορικής Διατριβής της ομιλήτριας. Οι περιοχές αυτές ονομάζονται Αστρικά Συμπλεγματα (Stellar Complexes) και συσχετίζονται στενά με την ασθενή σπειροειδή δομή που…
Δείτε περισσότερα -
The Mechanism Festival 2024: Κύθηρα, 2-3 Νοεμβρίου 2024
Το φεστιβάλ The Mechanism 2024 παρουσιάζει φέτος μια σειρά εκδηλώσεων στα Κύθηρα, 2-3 Νοεμβρίου, με αφορμή και αντικείμενο τον περίφημο Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Μέσα από τις ενημερωτικές εκδηλώσεις και τις υπόλοιπες δράσεις θα φωτιστούν πτυχές του Mηχανισμού από σημαντικούς επιστήμονες, ερευνητές και αστρονόμους, ενώ θα διερευνηθεί το πώς μπορεί ο Μηχανισμός να ενταχθεί αρμονικά στην επιστημονική, πολιτιστική και περιβαλλοντική ταυτότητα των Κυθήρων και Αντικυθήρων. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ Από τα βάθη της θάλασσας αναδύθηκε το 1900 ένα εκπληκτικό αντικείμενο, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Το αρχαίο τέχνεργο της ελληνιστικής περιόδου (περί το 100 π.Χ.), μία από τις πιο σημαντικές μηχανικές εφευρέσεις στην ιστορία, αποτελεί ένα πολύπλοκο αξιοθαύμαστο αντικείμενο στην ιστορία της μηχανικής διαχρονικά, έναν αναλογικό υπολογιστή εκπληκτικής τεχνολογίας και λεπτομέρειας, ένα “laptop” της…
Δείτε περισσότερα -
Ελληνική συμμετοχή σε διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα για τις καιρικές συνθήκες της Γης
Επιστήμονες από όλο τον κόσμο επάνδρωσαν πολυάριθμες αποστολές σε αεροπλάνα, πλοία και επίγειους σταθμούς, έκαναν πτήσεις και μέτρησαν χιλιάδες ώρες εν πλω στον Ατλαντικό ωκεανό, συχνά κάτω από αντίξοες συνθήκες, με στόχο τη διακρίβωση των παρατηρήσεων του δορυφόρου EarthCARE. Στις αποστολές αυτές συμμετείχαν και δύο νεαρές Ελληνίδες ερευνήτριες από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η Περιστέρα Πάσχου και η Δήμητρα Κουκλάκη. Ο δορυφόρος EarthCARE, που αποτελεί κοινοπραξία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA), εκτοξεύθηκε στις 29 Μαΐου 2024, με στόχο την κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των νεφών, των αερολυμάτων και της ακτινοβολίας στη γήινη ατμόσφαιρα και τελικά, την καλύτερη πρόγνωση των καιρικών και κλιματικών συνθηκών. Οι μετρήσεις γίνονται με τη χρήση τεσσάρων επιστημονικών οργάνων,…
Δείτε περισσότερα -
Διάλεξη με θέμα «Πιθανές Εφαρμογές της Αρχαιολογίας των Ουράνιων Τοπίων σε Ελληνικούς Ναούς: Το Πρόγραμμα FEAST»
Σας προσκαλούμε στην πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη της Δρ Ιλαρίας Cristofaro (ISPC–CNR, Ιταλία), σχετικώς με τον αρχαιοαστρονομικό προσανατολισμό των αρχαίων ελληνικών ναών της Κ. Ιταλίας. Η διάλεξη θα λάβει χώραν την Παρασκευή 11η Οκτωβρίου 2024, στις 19:10’ το απόγευμα, στην Αίθουσα Διαλέξεων της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής (οδός Παρθενώνος 14, Κουκάκι, Αθήνα, πλησίον λεωφ. Συγγρού και οδού Χατζηχρήστου, με θέμα: ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΝΑΟΥΣ: ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ FEAST Την διάλεξη θα προλογίσουν ο Διευθυντής της Ιταλικής Αρχαιαολογικής Σχολής στην Αθήνα, Καθ. Δρ Emanuele Papi και η Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δρ Δρ Αλίκη Μαραβέλια. Η Ομιλήτρια, εκλεκτή Αστρονόμος, Αρχαιοαστρονόμος και Αρχαιολόγος θα μας ταξιδέψει στον χωροχρόνο της Αρχαιότητος της Μεγάλης Ελλάδος και των αστρονομικών προσανατολισμών των εκεί αρχαίων…
Δείτε περισσότερα -
Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Φουντάς πρόεδρος του Συμβουλίου του CERN
Ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Φουντάς εξελέγη, με θητεία από το 2025 έως το 2027, σε ανταγωνιστική διαδικασία, έναντι άλλων δύο υποψηφίων, στη θέση του Προέδρου του Συμβουλίου του CERN που εδρεύει στη Γενεύη, αναφέρει το Υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του. Ειδικότερα, τονίζεται ότι η εκλογή του αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, καθώς ο κ. Φουντάς, διακεκριμένος αθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και επιστημονικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στο CERN, είναι ο πρώτος Έλληνας που αναλαμβάνει τα ηνία του CERN, του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού ερευνητικού εργαστηρίου πυρηνικής και σωματιδιακής φυσικής. Εκλογή του Έλληνα Καθηγητή Κωσταντίνου Φουντά στη θέση του Προέδρου του Συμβουλίου του CERN 🔗https://t.co/6nYnnW0QcE pic.twitter.com/FLnDd1PEEg — Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) September 28, 2024 Οπως σημειώνει η ανακοίνωση, η εκλογική επιτυχία οφείλεται στη στοχευμένη και στρατηγικά…
Δείτε περισσότερα -
ESERO GREECE SYMPOSIUM για εκπαιδευτικούς και μαθητές
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙΣ; ΕΜΠΝΕΥΣΗ-ΕΜΠΕΙΡΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ-ΔΙΑΣΤΗΜΑ-STEM Μην το χάσεις, το ESERO Greece Symposium θα πραγματοποιηθεί φέτος, για πρώτη φορά! Μια εκδήλωση για εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας αλλά και μαθητές Δευτεροβάθμιας. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα έχεις την ευκαιρία να ακούσεις καταξιωμένους ομιλητές που θα σε εμπνεύσουν για το Διάστημα, να γνωρίσεις τις καινοτόμες δράσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και του ESERO, να εμπνευστείς από τη συζήτηση πάνελ με θέμα “Εξερεύνηση και αξιοποίηση του Διαστήματος”, να γνωρίσεις και να αλληλεπιδράσεις με τους ομιλητές, να δικτυωθείς με τους συναδέλφους σου, να παρακολουθήσεις πείραμα επίδειξης από πηγές της ESA και, φυσικά…να συμμετέχεις σε δράσεις STEM! Θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 9:30-10:30 Προσέλευση-εγγραφές Πρωινή συνεδρία 10:30-11:00 Έναρξη – Καλωσόρισμα 11:00-11:45 Πρσκεκλημένος Ομιλητής Αδριανός Γολέμης,…
Δείτε περισσότερα -
Από τη Χιλή, την Ινδία και τη Ν. Αφρική στην Κρήτη για το Σχολείο Αστροστατιστικής!
Στην «καρδιά» του καλοκαιριού, 8-12 Ιουλίου, το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης ανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχθεί επιστήμονες από όλο τον κόσμο οι οποίοι συμμετέχουν στο 4ο Θερινό Σχολείο Αστροστατιστικής στην Κρήτη. Ο Γρηγόρης Μαραβέλιας, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ μίλησε στο Cretalive για το πώς δημιουργήθηκε το σχολείο, με ποιο σκοπό καθώς και το όραμα του για το μέλλον. Σχετικά με το σχολείο Το Θερινό Σχολείο Αστροστατιστικής στην Κρήτη είναι μια εμπειρία που απευθύνεται στην επιστημονική ανάπτυξη νέων αστρονόμων από όλο τον κόσμο, που οργανώνεται από επιστήμονες που έχουν εκπαιδευτεί ή/και εργαστεί στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα τελευταία χρόνια, έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κορυφαία σχολεία αστρονομίας στην Ευρώπη, και ανάμεσα στα…
Δείτε περισσότερα -
Οι ελληνικές υπογραφές πίσω από τον «δορυφόρo των νεφών»
Μια μεγάλη νίκη για την Ευρώπη και την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, που δηλώνει ενθουσιασμένη. Αυτά είναι τα λόγια των επιστημόνων που συμβουλεύθηκε η «Κ» για τον «Λευκό Δράκο», τον πύραυλο που βρίσκεται σε τροχιά στο Διάστημα. Δεν είναι, όμως, ο πύραυλος αυτό που έχει ενθουσιάσει την επιστημονική κοινότητα· είναι ο EarthCARE που μεταφέρει, ένας δορυφόρος, ο οποίος εκτοξεύτηκε στο Διάστημα την Τρίτη από την Καλιφόρνια. Και ο οποίος χαρακτηρίζεται «θαύμα της μηχανικής», εξαιτίας των ευρωπαϊκών και ιαπωνικών οργάνων τεχνολογίας αιχμής με τα οποία είναι εξοπλισμένος. Ο δορυφόρος θα κάνει μετρήσεις ακριβείας για τον ρόλο των νεφών στην κλιματική αλλαγή – θα φέρει μαζί του επιστρέφοντας πρωτοφανή δεδομένα για τα νέφη, τα αερολύματα και την ακτινοβολία του Ηλίου. Μάλιστα, υπάρχει ελληνική…
Δείτε περισσότερα -
Ισχυρή μαγνητική καταιγίδα σε εξέλιξη
Γράφει η Δρ. Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού, Δρ. Διαστημικής Φυσικής ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ “Μεγάλης έντασης μαγνητική καταιγίδα βρίσκεται σε εξέλιξη με αποτέλεσμα την εμφάνιση σέλαος σε πολλές περιοχές του πλανήτη μας σε βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Οι μαγνητικές καταιγίδες προκαλούνται από διαταραχές του γεωμαγνητικού πεδίου, καθώς αυτό αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του ήλιου μας (μέσω του ηλιακού ανέμου). H μαγνητική καταιγίδα που ακόμα εξελίσσεται, χαρακτηρίζεται έντασης G4 (στην κλίμακα από G1 έως G5). Το σέλας δημιουργείται από ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας, που καθώς κινούνται ελικοειδώς κατά μήκος των δυναμικών γραμμών του γεωμαγνητικού πεδίου, πλησιάζουν ενίοτε την ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης, συγκρούονται με άτομα και μόρια αζώτου και οξυγόνου και τα διεγείρουν ενεργειακά. Τα διεγερμένα άτομα και μόρια, για να επανέλθουν στην αρχική, σταθερή…
Δείτε περισσότερα -
Θερινό σχολείο “ΗΡΩΝ”
Το θερινό σχολείο “ΗΡΩΝ” διοργανώνεται από το Ερευνητικό Eργαστήριο Υψηλών Συχνοτήτων, Μεταϋλικών και μη Γραμμικών Κυμάτων (HERON LAB) του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τον Δήμο Πύργου. Το Θερινό Σχολείο “ΗΡΩΝ” έχει ως αντικείμενο τη Φυσική και τις εφαρμογές της και πραγματοποιείται στον Πύργο κάθε έτος καθώς χρηματοδοτείται από τον Δήμο Πύργου. Κύριος στόχος του θερινού σχολείου, μέσα από τον ορθό επιστημονικό τρόπο, είναι να δώσει την ευκαιρία σε είκοσι πέντε (25) μαθητές/μαθήτριες Λυκείου, της περιφερειακής ενότητας Ηλείας , να γνωρίσουν την επιστήμη της Φυσικής και τις εφαρμογές της καθώς και να διευρύνουν τις γνώσεις τους ώστε μέσα από αυτές να αναπτύξουν την κριτική σκέψη τους. Η διάρκεια του θερινού σχολείου είναι τέσσερις (4) ημέρες. Τις τρεις (3) πρώτες ημέρες, τις πρωινές ώρες, γίνονται διαλέξεις και δραστηριότητες στον…
Δείτε περισσότερα -
Γιατί βάφτηκε κόκκινος ο ουρανός;
Το ηλιακό φως στο ορατό του φάσμα, δηλαδή στην περιοχή που το ανθρώπινο μάτι μπορεί να αναγνωρίσει την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, εκτείνεται στην περιοχή περίπου μεταξύ 400 και 700nm. Τα μικρότερα μήκη κύματος είναι στο μπλε, ενώ τα μεγαλύτερα προς το κόκκινο χρώμα. Καθώς το ορατό φως διέρχεται μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης, σκεδάζεται από τα ατμοσφαιρικά μόρια και τα αιωρούμενα σωματίδια. Τα ατμοσφαιρικά μόρια (που είναι πολύ μικρότερα από τα μήκη κύματος του ορατού φωτός), σκεδάζουν την ακτινοβολία αντιστρόφως ανάλογα με το μήκος κύματος (μάλιστα την τέταρτη δύναμή του!). Αυτό σημαίνει πως το μπλε φως σκεδάζεται πολύ πιο έντονα, ενώ το κόκκινο πολύ λιγότερο. Το φαινόμενο μελετήθηκε τον 19ο αιώνα από τον λόρδο Rayleigh και ονομάζεται προς τιμή του…
Δείτε περισσότερα -
Ερευνητές του ΑΠΘ στους συγγραφείς της ανακοίνωσης σπάνιας ανακάλυψης κατά την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων
Η συγχώνευση ενός αστέρα νετρονίων και ενός άγνωστου συμπαγούς αντικειμένου ανακοινώθηκε χθες στις 10 μ.μ. ώρα Ελλάδος, από την κοινοπραξία των ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων LIGO, Virgo και KAGRA, οι οποίοι βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιταλία και την Ιαπωνία. Η παρατήρηση της πηγής με την κωδική ονομασία GW230529, έγινε στις 29 Μαΐου 2023 και υπολογίζεται ότι ανιχνεύτηκε με πιθανότητα σφάλματος μόλις ένα στα χίλια χρόνια, σύμφωνα με τη δημόσια ανακοίνωση, που υπογράφουν μεταξύ άλλων ο καθηγητής Νικόλαος Στεργιούλας και οι υποψήφιοι διδάκτορες Αργυρώ Σασλή, Δημήτριος Πέσιος και Γρηγόριος Παπιγκιώτης -μέλη της μόνης ελληνικής ερευνητικής ομάδας, που συμμετέχει στην κοινοπραξία, αποτελούμενης συνολικά από 10 ερευνητές των Τμημάτων Φυσικής και Πληροφορικής του ΑΠΘ, δύο συνεργάτες από το ΕΚΠΑ, μία στο Swiss Data Science Center στο ETH της…
Δείτε περισσότερα -
Πώς η Ελλάδα «κατακτά» το διάστημα
Τι ξέρουμε για τα διαστημόπλοια, αυτές τις θαυμαστές, πολύπλοκες ιπτάμενες μηχανές, που είναι πιο συναρπαστικές από κάθε φανταστικό Discovery, Enterprise, Galactica, Tardis, Serenity; Ότι, έχοντας υπερβεί τη φαντασία, συνεχώς αποδεικνύουν ότι δεν υφίστανται όρια στην ανθρώπινη μεγαλοφυΐα, ότι δεν έχουν οροφή οι ανθρώπινες δυνατότητες. Οι περισσότεροι, όμως, δεν γνωρίζουμε τον τεράστιο αριθμό ειδικευμένων ανθρώπων, τα αναρίθμητα στάδια, τα πολλαπλά πρωτόκολλα, τον κολοσσιαίο μηχανισμό ελέγχων και τον ατελείωτο χρόνο που απαιτεί το «χτίσιμο» ενός διαστημικού οχήματος, προκειμένου να μην έχει την τύχη ενός Challenger, ενός Columbia… Μια μακρά σειρά επιστημονικών διαβουλεύσεων και αποφάσεων στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) οδηγεί από την καινοτόμο ιδέα στον σχεδιασμό της αποστολής και στη συνέχεια στην προκήρυξη σειράς άκρως ανταγωνιστικών διαγωνισμών για τη μετατροπή του πρωτοποριακού…
Δείτε περισσότερα -
Φοιτητές του ΑΠΘ έκαναν το πρώτο ελληνικό φοιτητικό πείραμα με εκτόξευση του πυραύλου REXUS (φωτο)
Το πρώτο ελληνικό φοιτητικό πείραμα σε πτήση πυραύλου REXUS πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 12 Μαρτίου 2024, στις 7:15 το πρωί (ώρα Ελλάδας), στη βόρεια Σουηδία (Κιρούνα), από τη φοιτητική ομάδα BEAM 3rd Gen του ΑΠΘ. Η εκτόξευση του πυραύλου μονού σταδίου REXUS 32, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος REXUS/BEXUS. Η ομάδα μετέβη στο ESRANGE Space Center στη Σουηδία όπου και παρέμεινε για δύο εβδομάδες (4-17/3/2024) για την πτήση του πυραύλου REXUS 32. Στόχος του πειράματος DROPSTAR (Study of Oil Droplet Coalescence in Emulsions in Microgravity) ήταν η παραγωγή ενός γαλακτώματος και η μελέτη της συμπεριφοράς του, καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης του πυραύλου REXUS. Συγκεκριμένα, διερευνήθηκε ο μηχανισμός της συνένωσης των σταγονιδίων του γαλακτώματος σε συνθήκες μικροβαρύτητας. Η ομάδα BEAM…
Δείτε περισσότερα -
Αστροφυσική και Φιλοσοφία τον Φεβρουάριο στο Mathesis
Η ποιοτική διαδικτυακή εκπαίδευση συνεχίζει να προσφέρεται ελεύθερα μέσα από την πλατφόρμα του Mathesis σε κάθε ανήσυχο πολίτη. Φέτος τον Φεβρουάριο, δύο νέα μαθήματα εκλαϊκευμένης αστροφυσικής και φιλοσοφίας έρχονται στην οθόνη του υπολογιστή σας. Μαζί με τους καλύτερους πανεπιστημιακούς δασκάλους θα στραφούμε προς τον ουρανό και θα αναρωτηθούμε αν είμαστε άραγε μόνοι μας στο σύμπαν· και ύστερα θα ταξιδέψουμε στο Καίνιξμπεργκ της Πρωσίας για να ρωτήσουμε τον Ιμμάνουελ Καντ μέχρι που φτάνουν τελικά τα όρια της γνώσης μας. Με μοναδικό προαπαιτούμενο την κριτική σκέψη θα εξετάσουμε ορισμένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα που έθεσε το είδος μας, κρατώντας μαζί μας τον συλλογισμό ότι ίσως τελικά οι ερωτήσεις αυτές –ως αφορμή για σκέψη και αναζήτηση– να είναι σημαντικότερες ακόμα και από τις…
Δείτε περισσότερα