Ανακαλύφθηκε η πλησιέστερη στη Γη μελανή οπή του Γαλαξία μας!
Σύμφωνα με δημοσίευση που έγινε στις αρχές του έτους στο ακαδημαϊκό περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society από τον διδακτορικό φοιτητή Αστρονομίας, T. Jayasinghe και τους επιβλέποντες καθηγητές του στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, εντοπίστηκε η πλησιέστερη στη Γη μελανή οπή του Γαλαξία μας και μια από τις ελαφρύτερες που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ.
Στη μελανή οπή δόθηκε το όνομα «Μονόκερως», εξαιτίας του αστερισμού στον οποίο παρατηρήθηκε και είναι μια από τις μικρότερες που έχουν ανακαλυφθεί, με μάζα μόλις 3 φορές όσο η μάζα του Ηλίου (≃ 2 x 1030 kg). Είναι η εγγύτερη προς το Ηλιακό Σύστημα γνωστή μελανή οπή και βρίσκεται σε απόσταση 1500 ετών φωτός (1 έτος φωτός ≃ 9.5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα). Γύρω της περιφέρεται ο ερυθρός γίγαντας αστέρας V723 Mon. Όσον αφορά στην απόσταση, το 2020 είχε βρεθεί αντικείμενο σε ακόμα μικρότερη απόσταση, ίση με 1120 έτη φωτός, στον αστερισμό του Τηλεσκοπίου, που πιθανώς είναι μελανή οπή, αλλά η φύση του θεωρείται αμφισβητήσιμη ακόμα. Όσον αφορά στην μάζα, το 2019 είχε εντοπιστεί από τους ανιχνευτές Virgo και LIGO αντικείμενο που ζυγίζει όσο 2.6 ηλιακές μάζες, αλλά είναι υπό συζήτηση το αν πρόκειται για την ελαφρύτερη μελανή οπή ή τον βαρύτερο αστέρα νετρονίων που έχει εντοπιστεί ποτέ.
Οι μελανές οπές είναι ουράνια αντικείμενα με ισχυρότατο βαρυτικό πεδίο που σχηματίζονται όταν αστέρες πολύ βαρύτεροι από τον Ήλιο, έχοντας εξαντλήσει τα ενεργειακά τους αποθέματα φτάνουν στο τέλος της ζωής τους και υφίστανται κατάρρευση. Από αυτές δεν μπορεί να διαφύγει τίποτα, ούτε ακόμα και το φως. Συνεπώς, δεν μπορούν να παρατηρηθούν άμεσα. Εντοπίζονται όμως, παρατηρώντας την επίδραση που αυτές έχουν στον χώρο ή στα αντικείμενα γύρω τους.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι ερευνητές αναλύοντας τα δεδομένα παρατήρησαν ότι υπάρχει «κάτι» που προκαλεί μεταβολές στο φως του ερυθρού γίγαντα συνοδού αστέρα, καθώς και στο σχήμα του. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των ισχυρών δυνάμεων που ασκεί ο «αόρατος» συνοδός. Μελετώντας την επίδραση των δυνάμεων αυτών και με βάση την ταχύτητα του ερυθρού γίγαντα και την περίοδο της κίνησής του, υπολογίστηκε η ασυνήθιστα μικρή μάζα του συνοδού, δηλαδή της μελανής οπής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα μελανής οπής αποτελεί αυτή που υπάρχει στο κέντρο του Γαλαξία μας, στον αστερισμό του Τοξότη και σε απόσταση 26000 ετών φωτός από τη Γη. Μάλιστα, το συγκεκριμένο αντικείμενο ζυγίζει περίπου 4 εκατομμύρια φορές όσο ο Ήλιος!
Δείτε στο παρακάτω βίντεο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO) τις κινήσεις των αστέρων γύρω από το κέντρο του Γαλαξία μας. Πρόκειται για σύνθεση 12-ετών παρατηρήσεων του τηλεσκοπίου VLT, στην Χιλή.
Διαβάστε τη σχετική δημοσίευση εδώ.
