Πως να φωτογραφήσετε εκλείψεις
Η φωτογράφηση μιας ηλιακής έκλειψης δεν είναι δύσκολη, αλλά θα πρέπει να είστε προσεχτικοί, γιατί ο ήλιος μπορεί πολύ γρήγορα να προκαλέσει ζημιά στα μάτια και στον εξοπλισμό σας. Ακόμα και αν μόνο μια πολύ λεπτή φέτα ήλιου είναι ορατή, είναι απαραίτητη η χρήση ενός κατάλληλου ηλιακού φίλτρου μπροστά από το φακό ή μιας μεθόδου προβολής. Το μόνο διάστημα στο οποίο μπορείτε να παρατηρήσετε με ασφάλεια τον ήλιο χωρίς προστασία είναι το διάστημα της ολικότητας. Ακόμα και ο λεπτός δακτύλιος του ήλιου σε μια δακτυλιοειδή έκλειψη δεν είναι ασφαλής για παρατήρηση.
Τόσο ο ήλιος όσο και η σελήνη έχουν γωνιώδη διάμετρο περίπου μισή μοίρα, επομένως το είδωλό τους είναι πολύ μικρό με έναν συνήθη φακό SLR των 50 mm ή με μία πλήρως αυτόματη μηχανή. Για να γεμίσει ένα slide των 35 mm απαιτείται εστιακή απόσταση γύρω στα 3000 mm. Τα διοπτρικά τηλεσκόπια κοντού σωλήνα με εστιακό λόγο από f5 έως f7 και σταθερή εστιακή απόσταση από 400 έως 500 mm είναι πολύ καλά για σφαιρικές λήψεις, ενώ για την αποτύπωση περισσότερης λεπτομέρειας μπορείτε να αυξήσετε την εστιακή απόσταση χρησιμοποιώντας έναν πολλαπλασιαστή εστιακής απόστασης (ΠΕΑ) (teleconverter). Για παράδειγμα, με ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο που εξυπηρετεί ως φακός 500 mm, f5, ένας ΠΕΑ 1,4x θα το μετατρέψει σε 700 mm, f7, ενώ ένας ΠΕΑ 2x θα το μετατρέψει σε 1000 mm, f10 κ.ο.κ. Η έκθεση ρυθμίζεται μεταβάλλοντας την ταχύτητα του κλείστρου. Για την ελαχιστοποίηση των κραδασμών, το τηλεσκόπιο και η φωτογραφική μηχανή θα πρέπει να στηριχτούν σε ένα στιβαρό τρίποδο με το βάρος όσο το δυνατόν καλύτερα ισορροπημένο. Χρησιμοποιήστε ντεκλασέρ, κλειδώστε τον καθρέπτη της μηχανής στην πάνω θέση και αν οι συνθήκες είναι πολύ κακές τοποθετήστε αντικραδασμικές βάσεις κάτω από τα πόδια του τριπόδου. Τέλος, μην κάνετε μακρές εκθέσεις, εκτός και αν χρησιμοποιείτε στήριξη με μηχανισμό παρακολούθησης. Για παράδειγμα, περίπου ένα δευτερόλεπτο είναι ο μέγιστος χρόνος έκθεσης για μια εστιακή απόσταση 800 mm, αφού μεγαλύτεροι χρόνοι θα έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ιχνογραμμών.
Οι σεληνιακές εκλείψεις και οι μερικές φάσεις των ηλιακών εκλείψεων φωτογραφίζονται εύκολα, γιατί διαρκούν ώρες. Η ολικότητα όμως διαρκεί μόνο λίγα λεπτά, συνεπώς χρειάζεται οργάνωση. Είναι τόσο πολλά αυτά που μπορείτε να φωτογραφήσετε μέσα σε τόσο μικρό διάστημα! Οι χάντρες του Bailey, το διαμαντένιο δαχτυλίδι στην 2η και στην 3η επαφή, η χρωμόσφαιρα, οι προεξοχές και το στέμμα κατά την ολικότητα. Συνάμα, συμβαίνουν πολλά άλλα ενδιαφέροντα πράγματα, όπως μεταβολές της θερμοκρασίας, ζώνες σκιάς, σκιές που πλησιάζουν και σκιές που απομακρύνονται, αντιδράσεις των φυτών, των ζώων και των ανθρώπων και ένα συναίσθημα δέους που μπορεί να σας κάνει να σταθείτε άναυδοι παρατηρώντας ή να γελάσετε ή να ζητωκραυγάσετε. Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να παρατηρήσετε και να βιώσετε την ολικότητα. Η φωτογράφηση θα πρέπει να είναι μόνο ένα μικρό μέρος της εμπειρίας και θα πρέπει να κάνετε κάθε προσπάθεια για να περιορίσετε το χρόνο που θα αφιερώσετε στη φωτογραφική μηχανή.
Το ακόλουθο παράδειγμα είναι ένα μέτρια φιλόδοξο πρόγραμμα φωτογράφησης, με φιλμ ISO 400, μια μηχανή SLR χειροκίνητης εστίασης, ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο κοντού σωλήνα των 400 mm (χωρίς τον ερευνητή) και έναν ΠΕΑ 2x για τη μετατροπή της εστιακής απόστασης σε 800 mm. Φωτογραφίστε τις μερικές φάσεις χρησιμοποιώντας ένα ηλιακό φίλτρο ή μια μέθοδο προβολής. Αν χρειαστεί, αλλάξτε το φιλμ, ώστε να μην τελειώσει στη διάρκεια της ολικότητας. Στη δεύτερη επαφή, έχοντας εστιάσει πρόσφατα, αφαιρέστε το φίλτρο και, χωρίς να κοιτάζετε μέσα από το σκόπευτρο της μηχανής, φωτογραφίστε τις χάντρες του Bailey και το διαμαντένιο δαχτυλίδι. Αν φωτογραφίσατε τις μερικές φάσεις μέσα από ένα ηλιακό φίλτρο, π.χ. φίλτρο mylar, το οποίο δίνει μπλε είδωλο, εστιάστε εκ νέου στις κόκκινες προεξοχές. Τώρα φωτογραφίστε την χρωμόσφαιρα και τις προεξοχές και μια ακολουθία του στέμματος μέσα σε ένα περίπου λεπτό. Η ακολουθία του στέμματος, που θα ξεκινάει από την μεγαλύτερη ταχύτητα κλείστρου και θα φτάνει έως το ένα δευτερόλεπτο, μπορεί να υποστεί επεξεργασία και να συνδυαστεί ψηφιακά αργότερα. Τέλος, αφού ρυθμίσετε την ταχύτητα της μηχανής για το διαμαντένιο δαχτυλίδι της 3ης επαφής, «κοιτάξτε και βιώστε» μέχρι να έρθει η ώρα να απελευθερώσετε το κλείστρο για μια υποδειγματική λήψη! Αν η στήριξη δεν διαθέτει μηχανισμό παρακολούθησης, γρήγορα κεντράρετε το είδωλο μόλις πριν από την 3η επαφή. Μην ξεχάσετε να επανατοποθετήσετε το φίλτρο αμέσως μετά από το διαμαντένιο δαχτυλίδι της 3ης επαφής και τις χάντρες του Bailey, και ολοκληρώστε φωτογραφίζοντας τις μερικές φάσεις. Πηγή: Skywatchertelescope.com |
