ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Φεγγάρι του Κρόνου φαίνεται να διαθέτει υδάτινο ωκεανό

Στο Ηλιακό Σύστημα ο “άρχοντας των δαχτυλιδιών” και ταυτόχρονα ο “άρχοντας των φεγγαριών” είναι ο Κρόνος. Για τον πρώτο χαρακτηρισμό δεν υπάρχει αμφιβολία, ενώ ο δεύτερος προέρχεται από το γεγονός ότι σε τροχιά γύρω από τον αέριο αυτό γίγαντα πλανήτη περιφέρονται περισσότεροι από 80 δορυφόροι.

Ο πλησιέστερος δορυφόρος προς τον Κρόνο ονομάζεται Μίμας και έχει διάμετρο περίπου 396 χιλιομέτρων. Ο Μίμας είναι διάσπαρτος από κρατήρες, καλύπτεται από στρώμα πάγου πάχους περίπου 30 χιλιομέτρων και είναι το μικρότερο γνωστό ουράνιο αντικείμενο που έχει καταφέρει να διατηρήσει σφαιρικό σχήμα χάρη στην ιδιο-βαρύτητά του. Με μια πρώτη ματιά θα έλεγε κανείς ότι ο δορυφόρος αυτός είναι απλώς ένας παγωμένος βράχος, χωρίς να παρουσιάζει κανένα ενδιαφέρον.

Δεδομένα της αποστολής Cassini, που μελέτησε τον Κρόνο και τους δορυφόρους του και διήρκεσε σχεδόν 20 χρόνια (1997 – 2017), υποστηρίζουν ότι την περιστροφή του Μίμα φαίνεται να συνοδεύει μια ταλάντωση, η προέλευση της οποίας συνδέεται με το εσωτερικό του δορυφόρου.

Ο όγκος των δεδομένων που συνέλεξε το σκάφος Cassini είναι τόσο μεγάλος που αποτελεί αντικείμενο μελέτης και απασχολεί τους επιστήμονες ακόμα και σήμερα, 5 χρόνια μετά τη λήξη της αποστολής.

Η ταλάντωση αυτή που παρατηρήθηκε μπορεί να εξηγηθεί με ένα από τα εξής δύο σενάρια: είτε ο πυρήνας του δορυφόρου έχει ελλειψοειδές σχήμα αντί για σφαιρικό, είτε φιλοξενεί υπόγειο ωκεανό.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Ινστιτούτο Έρευνας Southwest του Colorado στηριζόμενη σε αυτά τα δεδομένα (που συλλέχθηκαν το 2014) υποστηρίζει ότι παρ’ όλο που δεν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις στην επιφάνεια του Μίμα, ενδέχεται κάτω από το κέλυφος πάγου που τον καλύπτει να φιλοξενείται υδάτινος ωκεανός. Τέτοιες ενδείξεις θα μπορούσαν να ήταν «ρωγμές» στην επιφάνεια του δορυφόρου, όπως αυτές που υπάρχουν στην παγωμένη Ευρώπη του Δία.

Τα μέλη της ερευνητικής αυτής ομάδας πραγματοποίησαν προσομοιώσεις για τη μελέτη της θερμότητας που μπορεί να παράγεται στο εσωτερικό του δορυφόρου. Καθώς ο Μίμας περιφέρεται γύρω από τον Κρόνο ακολουθώντας έκκεντρη τροχιά, άλλοτε πλησιάζει τον πλανήτη και άλλοτε απομακρύνεται από αυτόν. Αυτό συνεπάγεται ότι η βαρυτική δύναμη που ασκεί ο πλανήτης στον δορυφόρο του κατά καιρούς αυξομειώνεται. Αναλόγως αυξομειώνονται και οι τριβές που προκαλούνται στο εσωτερικό του Μίμα και οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται εκεί. Εάν οι θερμοκρασίες αυτές είναι επαρκώς υψηλές μπορούν να λιώνουν σταδιακά τον πάγο που καλύπτει τον Μίμα, δημιουργώντας έτσι υπόγειο ωκεανό. Τα αποτελέσματα της μελέτης του Ινστιτούτου Έρευνας Southwest έδειξαν ότι η θερμότητα που παράγεται εξαιτίας της βαρυτικής επίδρασης του Κρόνου στον Μίμα είναι ικανή να διατηρεί υπόγειο υδάτινο ωκεανό σε βάθος περίπου 30 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνειά του.

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί