Γνωριμία με τα μικροσκόπια
Τα μηχανικά μέρη ενός μικροσκοπίου είναι ο βραχίονας, ο σωλήνας, η τράπεζα και οι ροδέλες ρυθμίσεων. Τα οπτικά μέρη είναι ο αντικειμενικός φακός και το προσοφθάλμιο.
Ο βραχίονας συνδέει μεταξύ τους όλα τα άλλα μέρη του μικροσκοπίου. Στο κάτω μέρος του προσαρτάται η βάση, που προσδίδει σταθερότητα. Στο πάνω μέρος του βραχίονα είναι ο σωλήνας του προσοφθαλμίου.
Η τράπεζα είναι η επιφάνεια πάνω στην οποία τοποθετείτε το αντικείμενο που θέλετε να μελετήσετε. Για τον σκοπό αυτό παίρνετε μια λεπτή φέτα από το αντικείμενο και την απλώνετε πάνω σε ένα ειδικό γυαλάκι. Με ένα άλλο γυαλάκι, συνήθως πολύ μικρό και λεπτό, καλύπτετε τη φέτα. Αυτό το γυαλάκι ονομάζεται καλυπτρίδα. Τα δύο γυαλάκια με τη φέτα ανάμεσα αποτελούν το δείγμα. Η τράπεζα διαθέτει συνήθως κλιπ για τη συγκράτηση του δείγματος. Μια κυκλική οπή στο κέντρο της τράπεζας επιτρέπει σε μια δέσμη φωτός να περάσει μέσα από το δείγμα. Μπορείτε να μεταβάλλετε την απόσταση ανάμεσα στον αντικειμενικό φακό και στο δείγμα μετατοπίζοντας την τράπεζα πάνω-κάτω με τις ροδέλες. Με αυτόν τον τρόπο ρυθμίζετε την εστίαση στο αντικείμενο που παρατηρείτε.
Οι αντικειμενικοί φακοί είναι το πιο σημαντικό μέρος ενός μικροσκοπίου, καθώς παρέχουν την κύρια μεγέθυνση. Πρόκειται για ένα σύνθετο σύστημα φακών. Συνήθως ένα μικροσκόπιο έχει περισσότερους από έναν αντικειμενικούς φακούς. Είναι προσαρτημένοι σε έναν στρεφόμενο δίσκο – τον στροφέα. Με κάθε στροφή του στροφέα έρχεται άλλος αντικειμενικός φακός σε θέση παρατήρησης πάνω από το δείγμα.
Το διάφραγμα χρησιμοποιείται για την προσαρμογή της φωτεινής δέσμης. Το πιο βολικό είναι το διάφραγμα τύπου ίριδας. Οφείλει την ονομασία του στα πτερύγιά του, που το κάνουν να μοιάζει με λουλούδι ίρις. Αυτά τα πτερύγια σχηματίζουν ένα άνοιγμα μεταβλητού μεγέθους – όσο πιο μεγάλο το άνοιγμα, τόσο περισσότερο φως περνάει από το δείγμα.
Ο συμπυκνωτής τύπου Abbe είναι ένας ειδικός φακός που χρησιμοποιείται για τον καλύτερο φωτισμό του υπό μελέτη αντικειμένου.
Το σύστημα φωτισμού βοηθάει στην καλύτερη θέαση του αντικειμένου. Συχνά στα μικροσκόπια χρησιμοποιούντα κοίλα κάτοπτρα. Ένα κοίλο κάτοπτρο κατευθύνει τη δέσμη φωτός πάνω στο αντικείμενο. Πολλά σύγχρονα μικροσκόπια έχουν λυχνίες αλογόνου ή LED αντί για κάτοπτρα.
Απόσπασμα από το βιβλίο «ΑΘΕΑΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» – ταξίδια με μικροσκόπιο
Ένα βιβλίο της πρωτότυπης σειράς «Τόσο μακριά, τόσο κοντά» της Levenhuk Press, σε συνεργασία με το ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης.
Βρείτε το βιβλίο εδώ.
