Πώς καθαρίζουμε προσοφθάλμια και φακούς;

Ο νούμερο ένα κανόνας της φροντίδας των οπτικών είναι η αποτροπή της εισβολής σκόνης και αποτυπωμάτων. Έχετε τα οπτικά καλυμμένα όταν δεν τα χρησιμοποιείτε! Αν έχει συσσωρευθεί σκόνη στις οπτικές επιφάνειες, αφαιρέστε την γρήγορα όσο είναι ακόμα σκόνη, πριν μια νύχτα με πολλή δρόσο την μετατρέψει σε λάσπη.

Ο καλύτερος τρόπος είναι να φτιάξετε το δικό σας μείγμα καθαριστικού υγρού: αναμείξτε αποσταγμένο νερό και ισοπροπυλική αλκοόλη (την πιο φτηνή και λιγότερο αρωματική μορφή) σε αναλογία 50-50. Κατόπιν προσθέστε μερικές σταγόνες υγρού καθαρισμού πιάτων, όσο χρειάζεται για να εξουδετερώσετε την επιφανειακή τάση που προκαλεί το σχηματισμό σταγόνων από το μείγμα νερού-αλκοόλης πάνω στο στιλβωμένο γυαλί. Αυτό το μείγμα είναι ένα αποτελεσματικό καθαριστικό μέσο ασφαλές για χρήση σε οποιαδήποτε αντιανακλαστική επίστρωση και στεγνώνει χωρίς να αφήνει υπολείμματα με ελάχιστο σκούπισμα.

Από όλα τα οπτικά μέρη τα προσοφθάλμια χρειάζονται το περισσότερο καθάρισμα. Οι προσοφθάλμιοι φακοί «λαδώνουν» από τα ματοτσίνορα και από δάχτυλα που ψηλαφούν μέσα στο σκοτάδι. Στα διοπτρικά και στα καταδιοπτρικά ο πρόσθιος φακός ή η διορθωτική πλάκα μπορεί να μαζέψουν σκόνη. Αν επιτραπεί κατ’ επανάληψη ο σχηματισμός δρόσου πάνω σε αυτές τις επιφάνειες, μπορεί να σχηματιστεί ένα μεμβρανώδες υπόλειμμα.

1. Αρχικά, απομακρύνετε τη σκόνη και τη βρωμιά που δεν έχουν κολλήσει φυσώντας αέρα με ένα βουρτσάκι-φυσερό ή με μια φιάλη πεπιεσμένου αέρα. (Να είστε προσεκτικοί με τη φιάλη πεπιεσμένου αέρα: αν γείρετε τη φιάλη, μπορεί να διαρρεύσει ποσότητα του προωθητικού αερίου και να σχηματίσει χημικούς λεκέδες στην οπτική επιφάνεια.)

2. Στη συνέχεια, χρησιμοποιήστε ένα μαλακό βουρτσάκι από τρίχες καμήλας για να απομακρύνετε με πολύ απαλές κινήσεις κόκκους σκόνης που δεν έχουν κολλήσει. Αν κάποιοι παραμείνουν, μπορεί να χαράξουν την επιφάνεια, όταν θα εκτελέσετε το επόμενο βήμα.

3. Για προσοφθάλμια, υγράνετε μια μπατονέτα με μερικές σταγόνες από το καθαριστικό υγρό που αναφέρθηκε παραπάνω. Για μεγαλύτερο φακό, υγράνετε μια μικρή μπάλα βαμβακιού.

4. Σκουπίστε απαλά τον φακό. Μην πιέζετε δυνατά. Αν ο λεκές επιμένει, χρησιμοποιήστε καθαρές μπατονέτες ή μπάλες βαμβακιού. Καμιά φορά μια απαλή εκπνοή πάνω στον φακό βοηθάει στην απομάκρυνση των λεκέδων.

5. Χρησιμοποιήστε μια στεγνή μπατονέτα ή μπάλα βαμβακιού για ένα τελικό καθάρισμα υγρών περιοχών και φυσήξτε πάλι λίγο αέρα για να φύγουν κάποιες ίνες βαμβακιού που έχουν μείνει. Μπορεί να υπάρχουν ακόμα μερικές κηλίδες, αλλά ένα τελευταίο γυάλισμα με ένα ελαφρύ συμπύκνωμα από την αναπνοή σας θα αποκαταστήσει την εικόνα της τελειότητας.

Συστάσεις Καθαρισμού Φακών

•Μη χρησιμοποιείτε διαλύματα καθαρισμού ή πανάκια καθαρισμού γυαλιών. Αυτά μπορεί να αφήσουν
χημικές κηλίδες.
• Τα καθαριστικά φακών φωτογραφικών μηχανών κάνουν καλή δουλειά για τη μικρή επιφάνεια ενός
προσοφθαλμίου, αλλά μπορεί να λεκιάσουν μεγαλύτερες οπτικές επιφάνειες. Αντί για αυτά χρησιμοποιήστε το σπιτικό μείγμα που σας προτείνουμε.
•Μη χύνετε υγρό απευθείας πάνω σε έναν φακό, γιατί μπορεί να στάξει στο κέλυφος του φακού ή στο εσωτερικό της κάννης του προσοφθαλμίου. Καθαρίζετε τα προσοφθάλμια με μια υγρή μπατονέτα.
• Ποτέ μην αποσυναρμολογείτε ένα προσοφθάλμιο για να αποσπάσετε τον εμπρόσθιο φακό από τη βάση
του. Μπορεί να μην τον συναρμολογήσετε ποτέ σωστά.
• Σε μερικά διοπτρικά είναι δυνατόν να αποσπάσετε τον αντικειμενικό φακό. Αυτό μπορεί να
είναι απαραίτητο, για να έχετε πρόσβαση στην εσωτερική επιφάνεια του φακού, όπου μπορεί να εμφανιστούν λεκέδες. Αλλά ποτέ μην αποσυναρμολογείτε τον φακό δύο ή τριών στοιχείων ενός διοπτρικού ούτε να αποσπάτε τους φακούς από το κέλυφός τους. Βάλτε πίσωτοκέλυφος με τον ίδιο προσανατολισμό που είχε πάνωστον σωλήνα πριν το αποσπάσετε.

Απόσπασμα από το βιβλίο «The Backyard Astronomer’s Guide», Εκδόσεις Πλανητάριο Θεσσαλονίκης