Μια μαγνητική καταιγίδα ώθησε το Βόρειο Σέλας ως την Ελλάδα

Ένα φανταστικό φαινόμενο αντίκρισαν κάτοικοι της βόρειας Ελλάδας την Κυριακή το βράδυ. Μέσα στη νύχτα ο ουρανός βάφτηκε κόκκινος, ένα πανέμορφο κόκκινο πέπλο απλώθηκε στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας ρίγη συγκίνησης και πλήθος φωτογραφίες και βίντεο, που διαδόθηκαν στα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα. Κάτοικοι των Σερρών, της Χαλκιδικής, ακόμα και της φωτοσκεπούς Θεσσαλονίκης και άλλων περιοχών της βόρειας Ελλάδας έζησαν κάτι από την ιδιαίτερη ομορφιά των ουρανών της Σκανδιναβίας ή της Αλάσκας, όπου εμφανίζεται το Βόρειο Σέλας. Πρόκειται για ένα φαινόμενο σπάνιο στην Ελλάδα, αλλά όχι ανεπανάληπτο.

«Είναι ένα πραγματικά πολύ εντυπωσιακό φαινόμενο και υπήρξε μια ευτυχής σύμπτωση για να εμφανιστεί. Το Βόρειο Σέλας δεν γίνεται συχνά ορατό σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, όπως της Ελλάδας. Για να συμβεί αυτό υπήρξε μια ισχυρή μαγνητική καταιγίδα στο διάστημα, η οποία μάλιστα έφτασε στο μέγιστο της έντασής της βραδινές ώρες, έτσι ώστε να είναι ορατή. Γιατί εάν είχε συμβεί μέρα δεν θα τη βλέπαμε. Πραγματικά σύμφωνα με τις μετρήσεις η κορύφωσή της συνέβη γύρω στις 10 μ.μ. ώρα Ελλάδας, οπότε στη συνέχεια έγινε ορατή και σε περιοχές της χώρας μας», εξηγεί στην «Κ» ο Ιωάννης Δαγκλής, πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος και καθηγητής Διαστημικής Φυσικής στο ΕΚΠΑ. «Η μαγνητική καταιγίδα ήταν όντως μεγάλη και γι’ αυτό εμφανίστηκε το Σέλας και σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη».

Πώς προκαλείται το χρώμα που «βάφει» τον ουρανό; «Οταν συμβαίνει μια διαστημική καταιγίδα ηλεκτρόνια εισέρχονται με μεγάλη ταχύτητα στην ατμόσφαιρα της Γης και προκαλούν διέγερση σε άτομα οξυγόνου και αζώτου. Αυτά βρίσκονται σε μια ασταθή κατάσταση. Για να επανέλθουν εκπέμπουν την περίσσεια ενέργειας με τη μορφή φωτονίων, άρα εκπέμπουν φως», εξηγεί με τον πιο απλό τρόπο ο κ. Δαγκλής.

Γιατί όμως στη Σκανδιναβία το Βόρειο Σέλας έχει πράσινο χρώμα, ενώ στην Ελλάδα το βλέπουμε κόκκινο; Οπως μας εξηγεί ο κ. Δαγκλής, «οι πιο συνηθισμένες αποχρώσεις είναι του πράσινου. Η ασταθής κατάσταση των ατόμων οξυγόνου και αζώτου κρατά μόνο 2-3 δευτερόλεπτα, ενώ σημαντικό μέρος της ενέργειας που απέκτησαν χάνεται λόγω συγκρούσεων με τα άλλα σωματίδια. Σε μεγαλύτερα ύψη της ατμόσφαιρας, όπου η σύστασή της είναι πιο αραιή, τα διεγερμένα άτομα μπορεί να κάνουν κι ενάμισι λεπτό μέχρι να εκπέμψουν την ενέργειά τους και αυτό οδηγεί σε κόκκινες αποχρώσεις. Από τις περιοχές με χαμηλότερο γεωγραφικό πλάτος βλέπουμε τα πιο ψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας, όπου εκδηλώνεται το φαινόμενο και γι’ αυτό βλέπουμε το κόκκινο χρώμα. Στη Σκανδιναβία, που εξελίσσεται από πάνω τους, βλέπουν το πράσινο».

Δεν είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται το Βόρειο Σέλας στην Ελλάδα. Η πιο γνωστή πρόσφατη καταγραφή έγινε τον Νοέμβριο του 2003 και μάλιστα από την Αττική, όπου το απαθανάτισε ο Αντώνης Αγιομαμίτης, που ειδικεύεται στη φωτογράφιση αστροφυσικών στόχων. «Είναι δύσκολο ακόμα και να δεις το Βόρειο Σέλας, όταν υπάρχει μεγάλη φωτορύπανση, όπως στον ουρανό της Αθήνας το βράδυ», σχολιάζει ο κ. Δαγκλής. Το 2000, ταξιδεύοντας με το αυτοκίνητο και όντας στην περιοχή των Τεμπών, ο καθηγητής Δαγκλής είδε στον ουράνιο θόλο τα φωτεινά σημάδια, που παραπέμπουν στο Βόρειο Σέλας. «Αν και ήμουν στον συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα, μου πήρε χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσω τι ακριβώς βλέπω», μας λέει. Το 2010 υπήρχε ακόμα μια καταγραφή για εμφάνιση του Βόρειου Σέλαος από την Αλεξανδρούπολη, αλλά θεωρείται μη επιβεβαιωμένη.

«Εχουμε δει αναφορές για Βόρειο Σέλας σε παλιές εφημερίδες στην Ελλάδα. Για παράδειγμα έχουμε στις αρχές του 20ού αιώνα, όπως και το 1931. Βεβαίως, υπήρχαν περιγραφές και όχι κατανόηση περί τίνος πρόκειται. Στην πραγματικότητα μόλις μετά το 1970 αποκτήσαμε μια ακριβή και λεπτομερή εξήγηση του μηχανισμού που οδηγεί στο Σέλας», σημειώνει ο καθηγητής Διαστημικής Φυσικής.

Στην αρχαιότητα αλλά και στα μετέπειτα χρόνια υπάρχουν καταγραφές ή έμμεσες αναφορές που παραπέμπουν σε εμφάνιση Βόρειου Σέλαος στην ευρύτερη περιοχή. Επειδή μάλιστα το κόκκινο χρώμα στον ουρανό θεωρούνταν συχνά κακός οιωνός σημειωνόταν η παρουσία του ή τροφοδοτούσε δοξασίες, θρησκευτικές ή άλλες. Σήμερα, μπορούμε να απολαμβάνουμε την ομορφιά του φαινομένου χωρίς φόβο.

Πηγή: Καθημερινή