1. Τι σημαίνει αντίθεση;
Ο γιγαντιαίος πλανήτης Δίας φτάνει σε αντίθεση στις 19 Αυγούστου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο πλανήτης την ημερομηνία αυτή θα περνάει από το σημείο της τροχιάς του που βρίσκεται εγγύτερα προς τη Γη και το ηλιακό φως θα φωτίζει ολόκληρο τον πλανητικό δίσκο. Παρ’ όλο που ο Δίας είναι πάντοτε λαμπρός, οι μέρες κοντά στην ημερομηνία που λαμβάνει χώρα η αντίθεση είναι οι καταλληλότερες για να παρατηρήσει κανείς τον πλανήτη αυτό, καθώς θα φαίνεται μεγαλύτερος και λαμπρότερος και θα βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Η συγκεκριμένη βραδιά (19/08) προσφέρεται, φυσικά, εκτός από οπτική παρατήρηση, και για φωτογράφιση του Δία και των μεγαλύτερων δορυφόρων του.
Ο πλανήτης θα είναι ορατός στα νοτιοανατολικά, στην περιοχή μεταξύ των αστερισμών του Υδροχόου και του Αιγόκερω με φαινόμενο μέγεθος -2.9. Προτιμήστε να μην παρατηρήσετε αμέσως μετά την ανατολή του, αλλά αργότερα, ώστε να βρίσκεται ψηλότερα και ο ουρανός να είναι πιο σκοτεινός.
2. Τι θα δω;
- Γαλιλαϊκοί Δορυφόροι
Σε τροχιά γύρω από τον Δία βρίσκονται 79 φεγγάρια, με τα μεγαλύτερα από αυτά να είναι ορατά από τη Γη, ακόμα και με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Ο λόγος για τους δορυφόρους που ανακάλυψε ο Γαλιλαίος το 1610, οι οποίοι με σειρά αυξανόμενης απόστασης από τον Δία είναι οι: Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδης, Καλλιστώ.
- Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα
Πρόκειται για τεραστίων διαστάσεων κυκλώνα που διαρκεί περισσότερο από 300 χρόνια. Ο εμβληματικός αυτός κυκλώνας φαίνεται να συρρικνώνεται με αργό ρυθμό. Η σε βάθος έκτασή του φτάνει τα 320 km, είναι δηλαδή, 50 έως 100 φορές μεγαλύτερη από το βάθος των ωκεανών της Γης. Μάλιστα, στις 22:37 της Τετάρτης 18/08 και στις 04:24 της Παρασκευής 20/08 οι παρατηρητές θα έχουν την ευκαιρία να δουν τη Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία καθώς περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου.
- Ατμόσφαιρα του Δία
Η ατμόσφαιρα του Δία χαρακτηρίζεται από πολύχρωμες φωτεινές ζώνες που είναι ορατές από τη Γη ακόμα και με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια και των οποίων η ύπαρξη οφείλεται σε ισχυρούς ανέμους. Οι ζώνες αυτές φτάνουν ως τα βάθη της ατμόσφαιρας του γιγαντιαίου πλανήτη, ενώ το σχήμα και το χρώμα τους μεταβάλλεται σε χρονικά διαστήματα της τάξης των μερικών μηνών.
3. Κάθε πότε είναι σε αντίθεση ο Δίας;
Ο Δίας βρίσκεται σε αντίθεση κάθε περίπου 13 μήνες. Ως αποτέλεσμα, το φαινόμενο λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο ένα μήνα αργότερα. Το 2019 αντίθεση σημειώθηκε στις 10 Ιουνίου. Πέρσι, 2020, στις 14 Ιουλίου, ενώ φέτος, στις 19 Αυγούστου. Ένα χρόνο μετά, το 2022, ο Δίας θα είναι σε αντίθεση στις 26 Σεπτεμβρίου.
4. Ποιοι άλλοι πλανήτες μπορούν να βρεθούν σε αντίθεση;
Λέμε ότι ένας πλανήτης είναι σε αντίθεση, όταν σε κάποιο σημείο της τροχιάς του βρεθεί στην ίδια ευθεία με τον Ήλιο και τη Γη, με τη Γη μάλιστα να βρίσκεται ανάμεσα στα άλλα δύο αντικείμενα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι κατώτεροι πλανήτες των οποίων οι τροχιές είναι εσώτερες της τροχιάς της Γης (Ερμής, Αφροδίτη) δεν μπορούν ποτέ να βρεθούν σε αντίθεση. Το φαινόμενο όμως, μπορεί να συμβεί για όλους τους ανώτερους (Άρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας). Όταν ένας πλανήτης είναι σε αντίθεση, ανατέλλει τη στιγμή που ο Ήλιος δύει. Αντίστοιχα, τη στιγμή που δύει, ο Ήλιος ανατέλλει.
5. Άλλοι στόχοι παρατήρησης;
Το ίδιο βράδυ, στις 19 Αυγούστου, μην χάσετε την ευκαιρία να θαυμάσετε την Αφροδίτη, η οποία δύει γύρω στις 21:30, την ώρα που ο Δίας ανατέλλει. Για να δείτε ταυτόχρονα τους δύο λαμπρούς πλανήτες, θα πρέπει ο ορίζοντας να είναι ανοιχτός στην τοποθεσία παρατήρησης, δηλαδή να μην εμποδίζουν τη θέαση κτήρια κ.α. Μόλις τρεις μέρες μετά την εντυπωσιακή εμφάνιση του Δία στον ουράνιο θόλο, στις 22 Αυγούστου στον ουρανό θα κυριαρχεί η Πανσέληνος του Αυγούστου.
Επισκεφθείτε το ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ και επιλέξτε ανάμεσα σε μια τεράστια ποικιλία τηλεσκοπίων, κιαλιών και αστρονομικού εξοπλισμού αυτά που σας ταιριάζουν, κάνοντας κλικ εδώ.
