ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Ο Γαλαξίας σε μια Πισίνα Άμμου

Μια πισίνα άμμου είναι μια μικρογραφία του σύμπαντος για ένα παιδί, ένας κόσμος από κοιλάδες, κάστρα, κρυψώνες κι εξόδους διαφυγής. Σε ένα άλλο επίπεδο, μια πισίνα άμμου εξυπηρετεί ως μοντέλο του σύμπαντος. Υπάρχουν τόσοι περίπου κόκκοι άμμου σε μια τυπική πισίνα όσοι αστέρες στον Γαλαξία μας.

Όταν τους εξετάζουμε με το μικροσκόπιο, όλοι οι κόκκοι άμμου φαίνονται να έχουν κατά βάση την ίδια πυριτική σύσταση, ωστόσο διαφέρουν στη λεπτομέρεια ο ένας από τον άλλον. Έτσι είναι και με τα αστέρια. Είναι όλα κοσμικοί θερμοπυρηνικοί κλίβανοι, αλλά διαφέρουν σε μέγεθος, θερμοκρασία και λαμπρότητα. Ο Ήλιος μας είναι ένα από αυτά.

Ακριβώς όπως οι κόκκοι της άμμου συμπλέκονται στο μάτι σε μια λεία επιφάνεια, έτσι και τα αστέρια συγχωνεύονται σε ένα φωτεινό μέτωπο, που φαίνεται τα καλοκαίρια σαν γαλακτώδες μονοπάτι στον ουρανό, γνωστό ως Γαλαξίας. Μόνο τα κοντινότερα αστέρια, όσα είναι μέσα σε ακτίνα μερικών χιλιάδων ετών φωτός από τον Ήλιο, είναι ορατά ως μονάδες. Μια δακτυλήθρα άμμου από την πισίνα αναλογεί στα αστέρια που ξεχωρίζουν με γυμνό μάτι μια ασέληνη νύχτα.

Ωστόσο, η πισίνα της άμμου είναι μόνο ο δικός μας Γαλαξίας, κι αυτός είναι απλά ένας ανάμεσα σε δισεκατομμύρια. Για να αρχίσουμε όντως να προσεγγίζουμε μια αναπαράσταση του πραγματικού σύμπαντος, θα έπρεπε να αντιστοιχίσουμε μια πισίνα άμμου σε κάθε άνθρωπο πάνω στη Γη, αλλά ακόμη και τότε θα είχαμε έλλειμμα πολλά δισεκατομμύρια πισίνες. Και μόνο για να μετρήσει τις πισίνες – τους γαλαξίες στο γνωστό σύμπαν – με ρυθμό έναν ανά δευτερόλεπτο, 24 ώρες το 24ωρο, ένας άνθρωπος θα χρειαζόταν πολλούς αιώνες.

Συχνά με ρωτάνε αν η απεραντοσύνη του σύμπαντος με κάνει να νιώθω εντελώς ασήμαντος ή ακόμα και να μελαγχολώ, όταν είμαι έξω και παρατηρώ τα αστέρια. Τουναντίον, έχω μια βαθιά αίσθηση ηρεμίας κάτω από τον έναστρο νυχτερινό ουρανό. Δεν τον βλέπω ως ακατάληπτο μυστήριο, αλλά ως μια χώρα θαυμάτων για εξερεύνηση. Είναι αλήθεια ότι δεν κατανοούμε όλους τους περίπλοκους μηχανισμούς του σύμπαντος, ωστόσο γνωρίζουμε αρκετά ώστε να αντιληφθούμε τη θέση μας στο κοσμικό σχέδιο -τουλάχιστον από φυσική άποψη. Γι’ αυτόν και μόνον το λόγο, δεν είμαστε ασήμαντοι.

Η αστροπαρατήρηση είναι για μένα ένα εγκεφαλικό ταξίδι ανάμεσα στα αστέρια και τους γαλαξίες, μία μετάληψη της ομορφιάς και της απεραντοσύνης του σύμπαντος. Δεν με καταβάλλει – με γεμίζει ευφορία.

Τα συναισθήματα αυτά ενισχύονται κάθε φορά που στέκομαι κάτω από ένα πλούσιο στερέωμα και βλέπω την αυγάζουσα ραχοκοκαλιά του Γαλαξία να στεφανώνει τον ουρανό. Βυθίζομαι σε μια ξαπλώστρα και στρέφω τα κιάλια στα πλήθη των αστεριών στον Κύκνο και στον Τοξότη. Ο ωκεανός των αστέρων που φαίνονται με ένα ταπεινό ζευγάρι κιάλια δεν χάνει ποτέ την αίγλη του.

Η εκλιπούσα Καναδή αστρονόμος Helen Hogg το συνόψισε σε ένα δοκίμιο που έγραψε στη δεκαετία του 1970: «Πολλοί άνθρωποι τείνουν να αναβάλλουν την απόλαυση του έναστρου ουρανού, γιατί είναι πάντα διαθέσιμος, μα… άπαξ και τον γνωρίσεις, δεν χάνει ποτέ τη γοητεία του».


Απόσπασμα από το βιβλίο:

«NIGHTWATCH – Ένας Πρακτικός Οδηγός για να Δείτε το Σύμπαν»

Το πιο κοσµαγάπητο βιβλίο αστρονομίας, ανανεωμένο και συμπληρωμένο,

για να σας καλύπτει μέχρι το 2025!

εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, 4η έκδοση

Βρείτε το βιβλίο NightWatch εδώ.

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί