Ορνιθολογική: 10 πουλιά του χειμώνα
1. Κοκκινολαίμης
Με χαρακτηριστικό πορτοκαλοκόκκινο χρώμα στο πρόσωπο και το στήθος και τολμηρό ταμπεραμέντο ο “Καλόγιαννος” δεν περνά απαρατήρητος.
Τον χειμώνα μπορούμε να τον δούμε πιο εύκολα, αφού πολλοί Κοκκινολαίμηδες έρχονται για να ξεχειμωνιάσουν στους κήπους των χωριών και των πόλεων, όπου αντηχεί παντού το χαρακτηριστικό τους κάλεσμα, σαν χάντρες που πέφτουν σε κομπολόι.
Κελαηδά όλο τον χρόνο, υπερασπίζοντας σθεναρά τις επικράτειές του από εισβολείς και διεκδικητές, αλλά τον χειμώνα κελαηδά και το θηλυκό που επιθυμεί κι αυτό να έχει μια δική του επικράτεια!
2. Αιγίθαλος
Ό,τι πιο κοντινό έχουμε σε φτερωτή χιονόμπαλα!
Ξεχωριστός, γλυκύτατος, με κυματιστό πέταγμα και λάτρης των μικρών και υπερδραστήριων κοπαδιών, ο Αιγίθαλος είναι ένα από τα μικρότερα πουλιά της χώρας μας.
Χαρακτηριστικό του η μακριά ουρά (γι’ αυτό είναι γνωστός και ως Μακρυνούρης), χωρίς την οποία θα ήταν μόλις 6 εκ.!
Η μικροσκοπική αυτή χνουδόμπαλα συναντάται σε δάση αλλά συχνά και σε πάρκα αστικών περιοχών.
Τις κρύες νύχτες του χειμώνα, μαζεύεται όλη η οικογένεια και κοιμούνται κολλητά ο ένας δίπλα στον άλλον για να κρατηθούν ζεστοί.
3. Χρυσοβασιλίσκος
Ο λεπτεπίλεπτος Χρυσοβασιλίσκος είναι το μικρότερο είδος πουλιού της χώρας μας. Μοιάζει πολύ με τον συγγενικό του Πυρροβασιλίσκο με τον οποίο μοιράζονται τη χαρακτηριστική πυρρόξανθη λωρίδα στο κεφάλι.
Αγαπημένος του βιότοπος είναι τα δάση ελάτης και πεύκης των μεγάλων υψομέτρων, αλλά τον χειμώνα κατεβαίνει χαμηλότερα, ακόμα και μέσα στα πάρκα των πόλεων, ενώ καταφθάνουν στη χώρα μας και Χρυσοβασιλίσκοι από πιο βόρειες περιοχές.
Αν και ζυγίζει μόλις 5 γρ., δηλαδή όσο ένα κέρμα των 20 λεπτών, αυτό το στρογγυλωπό μικροπούλι φροντίζει να κάνει αισθητή την παρουσία του με το χαριτωμένο όσο και χαρακτηριστικό «σι-σι-σι» της φωνής του: https://xeno-canto.org/species/Regulus-regulus
4. Αγριόκυκνος
Με απαράμιλλη κομψότητα και φέρνοντας εικόνες από τοπία του Βορρά, οι Αγριόκυκνοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον χειμώνα την τούνδρα για να φτάσουν μέχρι τους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας.
Παραδίδουν μαθήματα ομορφιάς και μεγαλοπρέπειας, όχι όμως και φωνής μιας και το κάλεσμά τους μοιάζει με… τρομπόνι!
Αποτελούν υπόδειγμα συζυγικού βίου καθώς ζευγαρώνουν εφ’ όρου ζωής.
Στους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας, με πλέον αγαπημένο τους το Δέλτα του Έβρου, συχνάζουν με τα άλλα δύο είδη κύκνων που απαντούν στη χώρα μας, τον Βουβόκυκνο και τον Νανόκυκνο.
5. Χιονοτσίχλονο
Ένα τσιχλόνι του χιονιού!
Σπάνιος χειμερινός επισκέπτης στη χώρα μας, το Χιονοτσίχλονο συχνάζει στην αλπική ζώνη της Βόρειας Ελλάδας αλλά και σε ανοιχτούς παραλιακούς βιότοπους (με αγαπημένους του αυτούς της περιοχής του Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα).
Κοινώς… ένα μικροπούλι που είναι των άκρων!
Φωλιάζει στον Αρκτικό Κύκλο, από τη Σκανδιναβία έως την Αλάσκα, τον Καναδά και τη Γροιλανδία και μεταναστεύει νότια τον χειμώνα, φτάνοντας μέχρι τη Μεσόγειο.
Αν επισκεφθείτε κάποιο από τα χιονοδρομικά κέντρα της Βόρειας Ελλάδας, όπως αυτά στο Καϊμακτσαλάν ή στο Φαλακρό… έχετε τον νου σας.
6. Αλκυόνη
Γνωστή ως το “μπλε βέλος” των υγροτόπων, η Αλκυόνη μπορεί να “φωτίσει” ακόμα και την πιο μουντή μέρα με τα εκπληκτικά γαλαζοπράσινα χρώματά της!
Συναντάται στις άκρες υγροτόπων και σε παραθαλάσσιες περιοχές όπου συνήθως κάθεται σε κλαδιά ή βράχους και βουτά κατακόρυφα με αστραπιαία ταχύτητα για να πιάσει μικρά ψάρια, μαλάκια και καρκινοειδή.
Αν και μόνιμος κάτοικος της Ελλάδας, είναι ευκολότερο να τη δει κανείς κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν επισκέπτονται τη χώρα μας για να ξεχειμωνιάσουν Αλκυόνες που γεννήθηκαν βορειότερα.
7. Κεδρότσιχλα
Αλίμονο σε όποιον τολμήσει να την πειράξει! Όταν οι Κεδρότσιχλες νιώσουν ότι απειλούνται μπορεί να συσπειρωθούν πολλές μαζί και στην κυριολεξία να βομβαρδίσουν με κουτσουλιές τον εισβολέα!
Ευρέως εξαπλωμένη στη βόρεια Ευρώπη, στη χώρα μας είναι πιο κοινή τον χειμώνα, όταν πολλές Κεδρότσιχλες έρχονται στα μέρη μας αναζητώντας ένα ηπιότερο κλίμα και νόστιμους καρπούς που αποτελούν τη βασική τους τροφή.
Όπως όλες οι τσίχλες, κινείται στο έδαφος… χοροπηδώντας! Ξεχωρίζει όμως εύκολα από τις υπόλοιπες που απαντούν στην Ελλάδα μιας και είναι η μοναδική με γκρι “μπαλώματα”.
Άλλο ιδιαίτερο στοιχείο της Κεδρότσιχλας είναι η χαρακτηριστική φωνή της που μοιάζει με αυτή της Καρακάξας:
https://www.xeno-canto.org/species/Turdus-pilaris
8. Νανόχηνα
Φέρνοντας εικόνες από παραμύθια του Βορρά, οι Νανόχηνες διανύουν κάθε χρόνο χιλιάδες χιλιόμετρα από τον Αρκτικό Κύκλο ως τη Μεσόγειο για να περάσουν τον χειμώνα στα υγρολίβαδα των υγροτόπων της Βόρειας Ελλάδας.
30 ζευγάρια, το σύνολο σχεδόν του Φιννοσκανδικού πληθυσμού του πιο απειλούμενου υδρόβιου πουλιού της Ευρώπης, παραμένουν στη Λίμνη Κερκίνη και το Δέλτα του Έβρου για 5 περίπου μήνες, καθιστώντας τη χώρα μας την πιο σημαντική για την επιβίωσή τους!
Μάθε περισσότερα για τη Νανόχηνα στο:
https://www.ornithologiki.gr/…/prostatevom…/123-nanoxina
9. Πύρρουλας
Ένα από τα πιο όμορφα πουλιά του δάσους, ο Πύρρουλας είναι ένα μικρόπουλο ντροπαλό και μοναχικό που προτιμά να παραμένει κρυμμένο ανάμεσα στα πυκνά φυλλώματα των δασών της Πίνδου και της Ροδόπης.
Η εντυπωσιακή αυτή σπίζα είναι ένα από τα πιο μονογαμικά είδη πουλιών και συνήθως συναντάται σε ζεύγη, τόσο τον χειμώνα όσο και κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
Το αρσενικό και το θηλυκό του ζευγαριού σφυρίζουν συνεχώς μεταξύ τους -ένα χαμηλό “πχιου πχιου”- για να παραμένουν κοντά σε πυκνά δάση ή θαμνώνες.
10. Χιονοκότσυφας
Ένας Κότσυφας με λευκό μπάλωμα στο στήθος!
Με ιδιαίτερη προτίμηση στα μεγάλα υψόμετρα, σπάνια θα τον συναντήσουμε στα πεδινά, σε αντίθεση με τον κοινό συγγενή του και γείτονά μας.
Αν και πιο ντροπαλός, θα τον δούμε να κάθεται συχνά σε εκτεθειμένες θέσεις. Τρέφεται κυρίως με έντομα και σκουλήκια, ενώ τον χειμώνα περιορίζει τη δίαιτά του στους καρπούς που είναι ευκολότερο να βρεθούν.
Το λευκό σημάδι στο στήθος επιδεικνύεται συχνά από το αρσενικό για να εντυπωσιάσει τα θηλυκά ή να αποθαρρύνει κάποιον ανταγωνιστή του!
Σε αντίθεση με άλλα μέλη της οικογένειάς του (Τσίχλες) που κλωσά μόνο το θηλυκό, αναλαμβάνουν τόσο την επώαση όσο και την ανατροφή των νεοσσών και οι δύο γονείς.
