Παρατηρώντας τις μεταβολές της ελληνικής ακτογραμμής
Χάρη στο πλήθος των νησιών της και με την ακτογραμμή της να φτάνει τα 13.676 χιλιόμετρα, η Ελλάδα κατέχει την 1η θέση στην κατάταξη των χωρών με την μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο, και την 11η θέση στην αντίστοιχη παγκόσμια κατάταξη.
Πρόσφατα, πραγματοποιήθηκε σχετική μελέτη της ακτογραμμής της Ελλάδας στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Space for Shore του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν ερευνητές από 5 χώρες της Ευρώπης, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, μέσω της εταιρείας TERRA SPATIUM, η οποία εδρεύει στο Κορωπί της Αττικής.
Εξετάστηκαν εκατοντάδες δορυφορικές εικόνες, συμπεριλαμβανομένων και εικόνων που έλαβε o δορυφόρος Sentinel-2 του προγράμματος γεωσκόπησης Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εικόνες αυτές έχουν ληφθεί σε διάστημα 25 ετών: από το 1995 έως το 2020. Το συνολικό μήκος της ελληνικής ακτογραμμής που μελετήθηκε ξεπερνά τα 900 χιλιόμετρα και αφορά τις περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης και της Πελοποννήσου. Ενδιαφέρων τόπο για διερεύνηση, αποτέλεσε η Ζάκυνθος και συγκεκριμένα η περιοχή του Λαγανά, καθώς εκεί συχνά οικολόγοι παρακολουθούν την μετανάστευση των θαλάσσιων χελωνών και συνεπώς, είναι σημαντικό να καταγράφονται οι περιβαλλοντικές μεταβολές.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πόσο «εύθραυστη» είναι η ακτογραμμή της Ελλάδας, καθώς παρατηρήθηκε ότι σημειώνονται ταχύτατες αυξομειώσεις. Άλλες παράκτιες περιοχές τείνουν να επεκτείνονται προς τη θάλασσα, ενώ αντίθετα, άλλες τείνουν να συρρικνώνονται. Πιο συγκεκριμένα, για το διάστημα 1995-2020, το 40% της συνολικής ακτογραμμής που μελετήθηκε τείνει να αναπτύσσεται και να επεκτείνεται προς τη θάλασσα λόγω της προοδευτικής συσσώρευσης ιζημάτων.
Επίσης, σχεδόν το 10% των παράκτιων περιοχών που εξετάστηκαν παρουσιάζουν διάβρωση που ξεπερνά τα 3 μέτρα ανά έτος. Ακόμα εντονότερη είναι η διάβρωση στις περιοχές των δέλτα και των εκβολών των ποταμών και στα ακρωτήρια, φτάνοντας τα 30 μέτρα ανά έτος. Η διάβρωση στις εκβολές των ποταμών είναι ιδιαίτερη ανησυχητική, καθώς αυτό σημαίνει έλλειμμα ιζημάτων, κάτι το οποίο συνεπάγεται κρίσιμες και μακροχρόνιες συνέπειες για τις ακτές. Μάλιστα, εκτιμάται ότι κατά τα επόμενα χρόνια το φαινόμενο αυτό αναμένεται να οξυνθεί.
Η παρατήρηση των παράκτιων περιοχών από το διάστημα είναι το κλειδί για την παρακολούθηση των ιζημάτων και την κατανόηση της εξέλιξης των ακτών, διότι μπορεί να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες οι οποίες είναι απαραίτητες για την λήψη των κατάλληλων μέτρων προστασίας από τις εκάστοτε τοπικές αρχές.
