Τί θα συνέβαινε στο ανθρώπινο σώμα αν βρισκόταν εκτεθειμένο στο διάστημα;

Φανταστείτε ότι είστε ένας αστροναύτης που εξερευνά το φαινομενικά απέραντο διάστημα και με κάποιο τρόπο, ξαφνικά, βρίσκεστε απροστάτευτοι εκτός της στολής σας. Τι θα συνέβαινε στην περίπτωση αυτή στο σώμα σας;

Καταρχάς, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με όσα παρουσιάζονται στις σχετικές ταινίες του Hollywood -όπου οι αστροναύτες χωρίς κράνη και στολές παγώνουν ακαριαία ή ακόμα και εκρήγνυνται μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα- η όποια επίδραση στο σώμα και τον οργανισμό των αστροναυτών θα εμφανιζόταν μετά από μερικά λεπτά. Προφανώς, στο αφιλόξενο περιβάλλον του διαστήματος ένας αστροναύτης χωρίς στολή δεν θα επιβίωνε και σύντομα τα υγρά του σώματός του θα… έβραζαν, ενώ η μύτη και το στόμα του θα πάγωναν.

Σε αντίθεση με τη Γη, εφόσον το διάστημα είναι κενό εκεί δεν υπάρχει αέρας και συνεπώς, δεν υπάρχει και η πίεση που θα ασκούσαν τα μόρια του αέρα. Η ατμοσφαιρική πίεση είναι αυτή που καθορίζει τη θερμοκρασία βρασμού στην οποία ένα υγρό βράζει και εξατμίζεται. Εάν η ατμοσφαιρική πίεση είναι μεγάλη γύρω από ένα υγρό, όπως συμβαίνει στο ύψος της θάλασσας, τότε είναι πιο δύσκολο να σχηματιστούν φυσαλίδες αερίου οι οποίες θα διαφύγουν ανερχόμενες στην επιφάνεια του υγρού. Όμως, στο διάστημα η πίεση απουσιάζει και έτσι, η θερμοκρασία βρασμού των υγρών είναι σημαντικά πιο χαμηλή.

Εάν σκεφτεί κανείς ότι το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από τουλάχιστον 60% νερό, η απουσία πίεσης είναι σοβαρό πρόβλημα για έναν αστροναύτη. Το νερό που υπάρχει στο ανθρώπινο σώμα κάτω από τέτοιες συνθήκες θα έβραζε και θα μετατρεπόταν πολύ σύντομα από υγρό σε αέριο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ιστοί του ανθρώπινου σώματος που περιέχουν νερό, θα άρχιζαν να διαστέλλονται.

Ακόμα, το κενό του διαστήματος θα «τραβούσε» τον αέρα από τους πνεύμονες του αστροναύτη, προκαλώντας ασφυξία. Ο συνεχής βρασμός του νερού που υπάρχει στο σώμα και η εξάτμισή του θα προκαλούσε απώλεια θερμικής ενέργειας από το σώμα. Μάλιστα, οι περιοχές της μύτης και του στόματος -όπου η εξάτμιση είναι πιο έντονη- θα πάγωναν με ταχύτατο ρυθμό συγκριτικά με το υπόλοιπο σώμα.

Στην κατάσταση της έκθεσης στο «κενό του διαστήματος» έχουν βρεθεί στο παρελθόν αστροναύτες, οι οποίοι μάλιστα επέζησαν. Το 1966 ο μηχανικός αεροδιαστημικής της NASA Jim LeBlanc συμμετείχε στις δοκιμές διαστημικών στολών οι οποίες λάμβαναν χώρα σε έναν τεράστιο θάλαμο κενού. Κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια των δοκιμών αποσυνδέθηκε κατά λάθος ο σωλήνας που τροφοδοτούσε με αέρα/πίεση την στολή. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του μηχανικού, χαρακτηριστικά θυμάται πώς λίγο πριν λιποθυμήσει ένιωσε το σάλιο του να εξατμίζεται και να  μετατρέπεται σε φυσαλίδες.

Ο σχηματισμός φυσαλίδων αερίου στα σωματικά υγρά, γνωστός ως εβελισμός ή νόσος εξ αποσυμπίεσης παρατηρείται επίσης και σε δύτες όταν από μεγάλο βάθος μέσα στη θάλασσα -όπου η πίεση είναι υψηλή- βγουν στην επιφάνεια της θάλασσας -όπου η πίεση είναι συγκριτικά χαμηλότερη- σε σύντομο χρόνο.

Τα αποτελέσματα έρευνας που εξέτασε εκθέσεις ανθρώπων και ζώων στο κενό δημοσιεύθηκαν το 2013 στο περιοδικό Aerospace Medicine and Human Performance, όπου διαπιστώθηκε ότι μέσα σε μόλις 10 δευτερόλεπτα χάνονται οι αισθήσεις. Στη συνέχεια, μερικοί από τους συμμετέχοντες έχασαν τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης και του εντερικού τους συστήματος, ενώ το πρήξιμο στους μύες τους εμπόδιζε τη ροή αίματος προς την καρδιά και τον εγκέφαλο.

Σε κάθε περίπτωση που βρεθεί ένας οργανισμός εκτεθειμένος στο κενό του διαστήματος χωρίς καμία προστασία, δεν θα επιβιώσει παρά μόνο για 2 λεπτά το πολύ.

Με πληροφορίες από livescience.com