ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Το νεφέλωμα Μάτι της Κλεοπάτρας φωτογράφισε το Hubble

Ο βαθύς ουρανός χαρακτηρίζεται από ποικιλία αντικειμένων: ανοικτά και σφαιρωτά αστρικά σμήνη, νεφελώματα αστρικού σχηματισμού, πλανητικά νεφελώματα, διαφόρων τύπων μακρινοί γαλαξίες και άλλα.

Σχετικά με τα πλανητικά νεφελώματα: Όταν ένας αστέρας που ζυγίζει 1-6 φορές όσο ο Ήλιος εξαντλήσει τα ενεργειακά του αποθέματα και φτάσει στο τέλος της ζωής του, αρχίζει να χάνει τα υλικά που τον αποτελούν στέλνοντάς τα στο διάστημα με τη μορφή αστρικού ανέμου. Η διαδικασία αυτή διαρκεί χιλιάδες χρόνια και κατά τη διάρκειά της τα αποβαλλόμενα εξώτερα στρώματα του αστέρα ιονίζονται από την ακτινοβολία του αστρικού πυρήνα. Σχηματίζουν έτσι σφαιρική δομή που ακτινοβολεί και παρατηρείται ως πλανητικό νεφέλωμα. Στο κέντρο του πλανητικού νεφελώματος εντοπίζεται το υπόλειμμα του αστέρα που πλέον έχει τη μορφή θερμού λευκού νάνου. Μέχρι σήμερα, έχουν εντοπιστεί περίπου 1800 πλανητικά νεφελώματα στην δική μας περιοχή του Γαλαξία.

Ένα τέτοιο αντικείμενο βαθέος ουρανού φωτογράφισε πρόσφατα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble συνεχίζοντας το έργο του που ξεκίνησε το 1990 και έχει συμπληρώσει αισίως 30 και πλέον χρόνια λειτουργίας. Ο λόγος για το πλανητικό νεφέλωμα NGC 1535, γνωστό και ως «Μάτι της Κλεοπάτρας». Το νεφέλωμα αυτό ανακαλύφθηκε το 1785 από τον William Herschel και εντοπίζεται σε απόσταση περίπου 6000 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ηριδανού. Η νέα φωτογραφία που τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble αυτή τη φορά αποτύπωσε καθαρά το κεντρικό αντικείμενο του νεφελώματος.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα πλανητικά νεφελώματα δεν σχετίζονται με τους πλανήτες. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε ιστορικά από τους πρώτους παρατηρητές των αντικειμένων αυτών και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και σήμερα, παρ’ όλο που θα ήταν πιο δόκιμος ο όρος «αστρικό νεφέλωμα».

Image credit: NASA, ESA, and H. Bond and R. Ciardullo (Pennsylvania State University), et. al.; Processing: Gladys Kober (NASA/Catholic University of America)
Επιστροφή στην κορυφή κουμπί