Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 30-6 έως 6-7, 2025

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 30-6 έως και 6-7 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 30 Ιουνίου

Ο Ουρανός βρίσκεται τώρα 5° βορειοανατολικά της Αφροδίτης στον ουρανό νωρίς το πρωί, περίπου σε οριζόντια γραμμή πάνω από τον ορίζοντα. Μια ώρα πριν από την ανατολή του ηλίου, οι δύο πλανήτες έχουν ύψος περίπου 16° στα ανατολικά, κάτω δεξιά από τις Πλειάδες. Εάν πρώτα κεντράρετε τη φωτεινή Αφροδίτη με ένα ζευγάρι κιάλια, μετακινήστε ελαφρά τα οπτικά σας για να την τοποθετήσετε στη δεξιά άκρη του οπτικού σας πεδίου. Ο μεγέθους 5,8 Ουρανός θα πρέπει  να βρίσκεται κοντά στο αριστερό άκρο του οπτικού πεδίου. Η Αφροδίτη θα συνεχίσει να κινείται και να πλησιάζει περαιτέρω τον Ουρανό σε λίγες ημέρες, φτάνοντας σε απόσταση 2° από τον παγωμένο γίγαντα.

Εν τω μεταξύ, στον βραδινό ουρανό, ο Ερμής πλησιάζει γρήγορα το Σμήνος της Κυψέλης. Ο μικρός πλανήτης βρίσκεται λιγότερο από 3° από το πλήθος των νεαρών αστεριών απόψε. Αν κοιτάξετε μέσα από ένα τηλεσκόπιο τον Ερμή απόψε, θα παρατηρήσετε ότι εξασθενεί γρήγορα, τώρα 46 τοις εκατό φωτισμένος και με μέγεθος 0,3.

Τρίτη,  1 Ιουλίου

Στον βραδινό ουρανό, ο Άρης έχει μετακινηθεί. Στέκεται 8° ανατολικά του Βασιλίσκου (Regulus) στον Λέοντα. Ο κόκκινος πλανήτης έχει ύψος 22° μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, προσφέροντας ακόμα αξιοπρεπή θέα – αλλά ο χρόνος μας είναι περιορισμένος. Ο Άρης οδεύει σε σύνοδο με τον Ήλιο στις αρχές του επόμενου έτους, οπότε η ορατότητά του θα μειωθεί στο υπόλοιπο του 2025.  Η Σελήνη βρίσκεται στον βραδινό ουρανό, πλησιάζοντας τη φάση του πρώτου τετάρτου, στην οποία φτάνει αύριο το βράδυ. Ο δορυφόρος μας έχει πλέον μετακινηθεί στην Παρθένο και θα βρεθεί περίπου 24° ανατολικά του Άρη.

Τετάρτη, 2 Ιουλίου

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 10:30 μμ.

Ορατή από νωρίς το απόγευμα, η Σελήνη κρέμεται σχεδόν 40° ψηλά στο νότο μετά το ηλιοβασίλεμα, τώρα περίπου 9,7 ° δυτικά του φωτεινού αστέρα Στάχυ στην Παρθένο.

 Στα δυτικά, μετά το ηλιοβασίλεμα, ο Ερμής επιτέλους συναντά το Σμήνος της Κυψέλης (M44). Έχει μέγεθος 0,4 και βρίσκεται σε φάση ημισελήνου, 43% φωτισμένος.

Το M44 καλύπτει μια περιοχή του ουρανού με ακτίνα λίγο μεγαλύτερη από τρεις πανσελήνους τοποθετημένες δίπλα-δίπλα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η Κυψέλη είναι σχετικά κοντά στη Γη, μόλις 600 έτη φωτός μακριά. Είναι μια υπέροχη θέα που μπορείτε να απολαύσετε μέσω οποιουδήποτε τηλεσκοπίου με χαμηλή μεγέθυνση, με κιάλια ή ακόμα και με γυμνό μάτι μόλις σκοτεινιάσει αρκετά ο ουρανός. Οι αστροφωτογράφοι σίγουρα θα θέλουν να καταγράψουν αυτή την όμορφη εικόνα.

Πέμπτη, 3 Ιουλίου

Η Αφροδίτη περνά 2° νότια του Ουρανού, με τους πλανήτες ορατούς στον ουρανό πριν από την αυγή.

Η ετήσια τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο είναι σχεδόν, αλλά όχι αρκετά, κυκλική. Ο πλανήτης μας φτάνει στο αφήλιο, το πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς μας από τον Ήλιο, σήμερα στις 11 μμ. Τότε, η Γη θα απέχει 152 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο.

Η Σελήνη βρίσκεται κάτω αριστερά από τον Στάχυ στα νοτιοδυτικά. Το αστέρι, το οποίο λάμπει με μέγεθος 1,0, είναι ένα απίστευτα θερμό, τεράστιο αστέρι περισσότερο από 10 φορές τη μάζα του Ήλιου μας, που λάμπει με ένα διαπεραστικό μπλε-λευκό φως που φαίνεται  υπέροχο μέσα από κιάλια ή οποιοδήποτε τηλεσκόπιο.

Αφιερώστε λίγο χρόνο για να απολαύσετε τη Σελήνη υπό μεγέθυνση, κοιτάζοντας κατά μήκος της διαχωρίζουσας που οριοθετεί τη σεληνιακή νύχτα από την ημέρα.

Παρασκευή, 4 Ιουλίου

Ο Άρης και ο Βασιλίσκος (Regulus) συνεχίζουν να απομακρύνονται καθώς βυθίζονται χαμηλά στον δυτικό ουρανό στο λυκόφως αυτή την εβδομάδα. Μια γραμμή από τον Άρη μέσω του Regulus δείχνει προς τα κάτω τον αμυδρότερο Ερμή.

Ο Ερμής φτάνει στη μεγαλύτερη ανατολική αποχή του από τον Ήλιο, 26° από το αστέρι μας.

Σάββατο, 5 Ιουλίου

Εάν έχετε ένα τηλεσκόπιο, ξέρετε πιθανώς για τον αστερισμό του Ηρακλή που φθάνει στο ζενίθ στο μέσο της νύχτας και για το λαμπρό σφαιρωτό σμήνος του Ηρακλή, το Μ13. Τι άλλα αντικείμενα του ουρανού θα μπορούσατε να εξερευνήσετε εδώ; Ο γαλαξίας NGC6181 (μέγεθος 11,9)  κοντά στο β του Ηρακλή   είναι ένας από τους πιο λαμπρούς γαλαξίες στην περιοχή αυτή. Επίσης, το φωτεινό πλανητικό νεφέλωμα NGC6210 μπορεί να εντοπιστεί με χαμηλή μεγέθυνση με ένα 4 ιντσών διοπτρικό τηλεσκόπιο. Με υψηλότερη μεγέθυνση το χρώμα του φαίνεται να είναι πρασινωπό ή γαλάζιο και αρχίζει να διακρίνεται το αστέρι 12^ου μεγέθους στο κέντρο του. Φωτογραφίες μακράς έκθεσης αποκαλύπτουν ένα σχήμα που δίνει στο νεφέλωμα αυτό το υποκοριστικό:  νεφέλωμα της χελώνας (turtle nebula).

Κυριακή, 6 Ιουλίου

Κοιτάζοντας πολύ ψηλά στα ανατολικά, αφού βραδιάσει, φαίνεται ο αστερισμός της Λύρας με τον λαμπρό του Βέγα. Το ε, το ζ και το δ είναι όμορφα διπλά άστρα, με κιάλια ή με τηλεσκόπιο, το β είναι ένα εκλειπτικό μεταβλητό, το Δακτυλιοειδές νεφέλωμα (Μ57) βρίσκεται ανάμεσα στο β και το γ, και το αμυδρό Τ της Λύρας, είναι ένα αστέρι άνθρακα κοντά στον Βέγα, ένα από τα πιο ερυθρά αστέρια του ουρανού.

Αυτοί οι γαλαξίες είναι ο NGC 3511 στο κάτω μέρος και ο υπέροχος NGC 3513 πάνω δεξιά. Ακολουθώντας αυτόν τον σύνδεσμο θα δείτε μια μεγαλύτερη εικόνα που περιέχει και άλλους γαλαξίες στο φόντο. (Φωτογραφία: Adam Block) 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής φαίνεται χαμηλά πάνω από τον δυτικό ορίζοντα στην αρχή του βραδινού λυκόφωτος. Χάνει μεγάλο μέρος της λαμπρότητά του. Κοιτάξτε τον χάρτη της Παρασκευής, όταν ο Άρης δείχνει τον πλανήτη κάτω και στα δεξιά.

Η Αφροδίτη, με μέγεθος -4,2, ανατέλλει σχεδόν ανατολικά πριν από την αρχή της αυγής (περίπου μισή ώρα πριν από την ανατολή του ηλίου). Μόλις εμφανιστεί πάνω από τον ορίζοντα, μπορείτε εύκολα να την ακολουθήσετε μέχρι ο ουρανός να γίνει πολύ φωτεινός. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του πλανήτη φαίνεται σε φάση gibbous.

Ο Άρης απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τον Βασιλίσκο. Ο πλανήτης και το αστέρι απομακρύνονται τώρα το ένα από το άλλο. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι μικρή, μόλις 5’’.

Ο Κρόνος, πολύ πιο αμυδρός από την Αφροδίτη ( + 1,0), βρίσκεται ψηλότερα στο λυκαυγές, και κινείται μακριά και στα δεξιότερα απ’ αυτήν. Μετά τις 2 πμ. θα βρεθεί σε καλό ύψος για παρατήρηση.

 Ο Δίας είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο.

Ο Ουρανός βρίσκεται σε σύνοδο με τον Ήλιο.

Ο Ποσειδώνας βρίσκεται μέσα στο υπόβαθρο του Κρόνου, περίπου 1° στα αριστερά του.