Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 30-8 έως και 5-9
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 30-8 έως και 5-9 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 30 Αυγούστου
Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 10:15 πμ.
Το τελευταίο τέταρτο μπορεί επίσης να μας δείξει την κατεύθυνση της τροχιακής κίνησης της Γης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, η θέση της Σελήνης στην τροχιά της γύρω από τη Γη είναι ακριβώς σύμφωνη με την ακριβή κατεύθυνση που η Γη κινείται στο διάστημα καθώς περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο. Κοιτώντας ψηλά το φεγγάρι του Τελευταίου Τετάρτου, βλέπουμε τον χώρο που θα καταλάβει η ίδια η Γη περίπου τρεισήμισι ώρες αργότερα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:29 μμ.
Τρίτη, 31 Αυγούστου
Ο Άρης, ο Ερμής και η Αφροδίτη στέκονται σε μια σειρά πίσω από τον Ήλιο όταν δύει σήμερα το βράδυ. Ο αμυδρός Άρης πιθανότατα θα χαθεί από τα μάτια μας πολύ γρήγορα για να μπορούμε να τον εντοπίσουμε εύκολα, αλλά ο φωτεινότερος Ερμής (μέγεθος 0) βρίσκεται σε ύψος 3,5° στα δυτικά 30 λεπτά μετά τη δύση του Ήλιου. Πολύ πιο εύκολο να εντοπιστεί είναι η μεγέθους -4 Αφροδίτη, 16° ανατολικά-νοτιοανατολικά του Ερμή και λιγότερο από 6° μακριά από τον Στάχυ, το λαμπρότερο αστέρι της Παρθένου. Δείτε πόσο καιρό χρειάζεται για να εμφανιστεί αυτό το λαμπρό αστέρι μέσα στον ουρανό του λυκόφωτος, πάνω αριστερά της Αφροδίτης. Την επόμενη εβδομάδα, η Αφροδίτη θα πλησιάσει και στη συνέχεια θα περάσει από αυτό το αστέρι, κινούμενη πιο ανατολικά κατά μήκος της εκλειπτικής.
Για όσους έχουν καθαρή θέα στον ορίζοντα, ας στρέψουν το τηλεσκόπιο τους στον Ερμή όταν θα έχει εξαφανιστεί τελείως ο Ήλιος. Ο πλανήτης φωτίζεται κατά 74% και το φωτισμένο τμήμα του εκτείνεται μόλις στα 6”. Η Αφροδίτη είναι σχεδόν τρεις φορές αυτού του μεγέθους και είναι φωτισμένη κατά 73%.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:16 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 1 Σεπτεμβρίου
Ο Κηφέας είναι ένας αειφανής αστερισμός, που σημαίνει ότι φαίνεται στον ουρανό τον περισσότερο ή όλο τον χρόνο για παρατηρητές στο Βόρειο Ημισφαίριο. Μετά το ηλιοβασίλεμα απόψε, αναζητήστε τον αστερισμό σε σχήμα σπιτιού ψηλά στα βόρεια, πάνω από τον όρθιο, σε σχήμα W σχηματισμό στην Κασσιόπη. Το δέλτα του Κηφέα απέχει περίπου 2,5° ανατολικά του 3ου μεγέθους ζ του Κηφέα, το οποίο σηματοδοτεί την κάτω αριστερή γωνία του «σπιτιού» του αστερισμού (όταν απεικονίζεται όρθια). Απόψε, περίπου μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, το δέλτα θα εμφανιστεί ακριβώς κάτω από τη ζήτα.
Χρειάζονται μόνο μία ή δύο εβδομάδες για να παρατηρήσετε την αλλαγή φωτεινότητας του δ του Κηφέα. Το αστέρι μετατοπίζεται από το μέγεθος 3,6 σε 4,3 και πίσω στο 3,6 σε λίγο περισσότερο από 5 ημέρες. Επισκεφτείτε ξανά αυτό το αστέρι με την πάροδο του χρόνου και συγκρίνετε το με τα αστέρια γύρω του. Με λίγη εξοικείωση, ίσως να μπορείτε να αναγνωρίσετε τις τακτικές αλλαγές του.
Το δέλτα του Κηφέα βρίσκεται περίπου 890 έτη φωτός μακριά και δεν είναι ο πλησιέστερος Κηφείδης στον πλανήτη μας. Αυτός ο τίτλος πηγαίνει σε ένα άλλο διάσημο αστέρι: Το αστέρι του βορρά, τον Πολικό στην Μικρή Άρκτο, σε απόσταση λίγο κάτω από 446 έτη φωτός.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:07 μετά τα μεσάνυχτα.
Πέμπτη, 2 Σεπτεμβρίου
Αργά αυτά τα βράδια καθώς πλησιάζει το φθινόπωρο, ο Fomalhaut, το φθινοπωρινό αστέρι, κάνει την εμφάνισή του πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα. Ο χρόνος της ανατολής του θα εξαρτηθεί από το πού ζείτε. Περίπου στις 10 ή 11 μμ. δεν θα έχετε πρόβλημα να το εντοπίσετε χαμηλά στα νοτιοανατολικά. Απλά βρείτε μια ανοιχτή θέα προς αυτήν την κατεύθυνση. Φέτος ο Fomalhaut είναι πιο εύκολο να εντοπιστεί: Κοιτάξτε κάτω από τον Δία και λίγο αριστερά.
Ο ερχομός του Σεπτεμβρίου σημαίνει ότι ο Σκορπιός, ο υπερήφανος αστερισμός του νότιου ουρανού τον Ιούλιο, γέρνει και βρίσκεται χαμηλά στα νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ, ετοιμάζεται να «κοιμηθεί» και να απομακρυνθεί για αυτή την εποχή.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:54 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 3 Σεπτεμβρίου
Η Σελήνη εμφανίζεται στον πρωινό ουρανό στην ανατολή, σήμερα τα ξημερώματα. Τις επόμενες δύο ημέρες θα φαίνεται πιο χαμηλά στον ορίζοντα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:46 πμ. του Σαββάτου.
Σάββατο, 4 Σεπτεμβρίου
Κοιτάξτε προσεκτικά την Αφροδίτη χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά στο τέλος του λυκόφωτος. Απόψε ο Στάχυς, μόλις 1/100 της λαμπρότητάς της, λάμπει 2° μακριά. Αύριο θα έχουν απόσταση 1,6°.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:37 μμ.
Κυριακή, 5 Σεπτεμβρίου
Ο βόρειος αστερισμός του Κηφέα στέκεται ψηλότερα από το αστέρι του βορρά, αφότου τελειώνει το λυκόφως. Ο κύριος σχηματισμός αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από αστέρια 3ου μεγέθους. Ενώ στη μυθολογία αντιπροσωπεύει το βασιλιά της Αιθιοπίας, το σχήμα του παραπέμπει συχνά στη ζωγραφιά ενός σπιτιού από ένα παιδί. Βλέποντας στο Βορρά, η κορυφή της στέγης δείχνει προς τα κάτω, ακριβώς πάνω και στα δεξιά του Πολικού. Ο Κηφέας είναι συνοδός στον πιο γνωστό αστερισμό της Κασσιόπης, της βασίλισσας της Αιθιοπίας.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:24 πμ. της Δευτέρας.
Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
Ο φωτογράφος του νεφελώματος, Σάκης Γκόγκος, περιγράφει την φωτογραφία του: «Το περιβόητο Μ16. Το “νεφέλωμα του Aετού” που το όνομά το οφείλει στο σχήμα του που μοιάζει με αετό με ανοιχτά φτερά σε απόσταση 7000 έτη φωτός, στον αστερισμό του Όφεως. Το κέντρο του νεφελώματος απεικονίζει πυλώνες δημιουργίας και σκόνης μέσα στο νεφέλωμα όπου ήταν μια από τις γνωστότερες φωτογραφίες που τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. H φωτογραφία είναι από την Κοζάνη, τραβηγμένη με ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο 4 ιντσών».
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής (μέγεθος 0) χάνεται μέσα στο φως του ηλιοβασιλέματος. Θα τον εντοπίσετε με δυσκολία, με ένα ζευγάρι κιάλια, πάνω από τον δυτικό ορίζοντα και περίπου 16° κάτω και δεξιά της Αφροδίτης.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0) λάμπει χαμηλά στα δυτικά στο σούρουπο. Δύει πριν βραδιάσει.
Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,3 στον Αιγόκερω) και ο λαμπρότερος Δίας (μέγεθος -2,9, στον Υδροχόο) λάμπουν στα ανατολικά-νοτιοανατολικά νωρίς το βράδυ. Ο Κρόνος είναι μόνος του, με σταθερή κίτρινη λάμψη. Περίπου στις 11 μμ. με 12 μμ. οι δύο πλανήτες θα βρεθούν στο ίδιο ύψος. Μεσουρανούν πριν τις 1 πμ. Ο Κρόνος ήταν σε αντίθεση την 1η Αυγούστου, ενώ ο Δίας στις 19.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον Κριό) βρίσκεται ψηλά στα νότιο-ανατολικά μετά τα μεσάνυχτα.
Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,8, στα σύνορα Υδροχόου-Ιχθύων) είναι ψηλά στο νότο πριν αρχίσει η αυγή.
