20 Μαρτίου 2015: Έκλειψη Ηλίου ορατή και από την Ελλάδα
Τι είναι η έκλειψη;
Σε λιγότερο από ένα μήνα, η Ευρώπη θα έχει τη τύχη να θαυμάσει ένα απόκοσμης ομορφιάς και μεγάλης σπανιότητας φαινόμενο! Όταν η Σελήνη ευθυγραμμίζεται τέλεια με τον Ήλιο και τη Γη, διασχίζοντας τη νοητή ευθεία που ενώνει τα δύο ουράνια σώματα, τότε συμβαίνει το φαινόμενο της έκλειψης Ηλίου. Οι παρατηρητές των περιοχών της γης που διασχίζει η σκιά της σελήνης (umbra) παρατηρούν μια ολική έκλειψη ηλίου, ενώ οι παρατηρητές που βρίσκονται στην παρασκιά (penumbra) παρατηρούν μια μερική έκλειψη ηλίου. Η διαφορά τους έγκειται στο ποσοστό κάλυψης του Ηλιακού δίσκου. Στην περίπτωση της ολικής έκλειψης υπάρχει πλήρης επικάλυψή του, ενώ στη περίπτωση της μερικής ο ηλιακός δίσκος καλύπτεται μερικώς, σε ποσοστό που εξαρτάται από την απόσταση της περιοχής από το “μονοπάτι της σκιάς”.
Στο μεγαλύτερο ποσοστό της Ευρώπης η έκλειψη του Μαρτίου θα είναι ορατή ως μερική. Το μέγεθος (Eclipse Magnitude) κατά τη διάρκεια του μεγίστου, στη χώρα μας θα είναι περίπου 50% για τη βόρεια και 35% για τη νότια Ελλάδα (40% στην Αθήνα, 34% στην Κρήτη), μικρά σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη αλλά χωρίς το γεγονός αυτό να μειώνει στο ελάχιστον την αξία παρατήρησης του φαινομένου, λαμβάνοντας υπόψην μας, ότι η επόμενη έκλειψη Ηλίου που θα είναι ορατή από την Ελλάδα θα γίνει στις 21 Ιουνίου 2020!
Ποσοστά κάλυψης του ηλιακού δίσκου (Obscuration)
Η έκλειψη στη Θεσσαλονίκη:
Τρεις είναι οι κύριες στιγμές που χαρακτηρίζουν μια μερική έκλειψη Ηλίου. Η πρώτη επαφή, το μέγιστο της έκλειψης και η τελευταία επαφή. Η πρώτη επαφή ορίζει την αρχή της έκλειψης και είναι ακριβώς η στιγμή την οποία ο σεληνιακός δίσκος αρχίζει να καλύπτει τον ηλιακό. Για τη Θεσσαλονίκη η πρώτη επαφή θα γίνει στις 10:39 (ώρα Ελλάδος: UTC+2). Περίπου μία ώρα μετά (11.46) η καλύψη θα είναι μέγιστη, και γύρω στη μία το μεσημέρι θα ολοκληρωθεί το φαινόμενο με την τελευταία επαφή. Αυτοί οι χρόνοι είναι υπολογισμένοι για τη Θεσσαλονίκη. Οι αντίστοιχοι χρόνοι για άλλες πόλεις της Ελλάδας διαφέρουν ελάχιστα (ανάλογα με την απόσταση τους από τη Θεσσαλονίκη). Για παράδειγμα το μέγιστο της έκλειψης στην Αθήνα λαμβάνει χώρα στις 11.43 αντί για 11.46 (στη Θεσσαλονίκη). Δείτε εδώ τους ακριβείς χρόνους και τα χαρακτηριστικά της έκλειψης για όποια περιοχή σας ενδιαφέρει.
Σε κάθε περίπτωση το πρωί εκείνης της Παρασκευής κάτι θαυμαστό θα συμβεί για περίπου τρεις ώρες στον ουρανό, κάτι σπάνιο που σίγουρα αξίζει την προσοχή σας!
ΠΡΟΣΟΧΗ!
Η παρατήρηση της έκλειψης ΔΕΝ πρέπει να γίνεται χρησιμοποιώντας συμβατικά γυαλιά ηλίου, καπνισμένα γυαλιά, και άλλα αυτοσχέδια μέσα. Ο κίνδυνος μόνιμης βλάβης στην όραση είναι υπαρκτός! Διαβάστε εδώ τον οδηγό ασφαλούς παρατήρησης. Παρατηρείστε την έκλειψη με ειδικά γυαλιά έκλειψης
ή χρησιμοποιώντας το ειδικό ηλιακό φίλτρο Baader astrosolar
για να ντύσετε το τηλεσκόπιο ή τα κυάλια σας (οδηγός κατασκευής).
Ποτέ μη στρέφετε οπτικά όργανα (χωρίς ειδικό φίλτρο) προς τον ήλιο!
Τηλέμαχος Μ. Αθανασιάδης, Φυσικός
Πηγές:
http://www.timeanddate.com/
http://www.mreclipse.com
http://www.moonglowtech.com/