Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα από 27/10/2014 έως και 2/11/2014
Δευτέρα, 27 Οκτωβρίου
Βρείτε τον Άρη πάνω και αριστερά της σελήνης. Η θέση της σελήνης αλλάζει από νύχτα σε νύχτα. Κοιτάξτε μια ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Ο κόκκινος πλανήτης έχει και έναν άλλο συνοδό, το όμορφο νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας (Μ8), 1° βόρεια του πλανήτη.
- Απόψε, βρείτε το χρόνο να δείτε τον γαλαξία της Ανδρομέδας. Βρίσκεται περίπου 1 μοίρα δυτικά του ν της Ανδρομέδας. Ήταν γνωστός από το 905 π.χ. και αναφέρονταν ως το «μικρό σύννεφο».Σε απόσταση 2,2 περίπου έτη φωτός από το ηλιακό μας σύστημα, αυτό το διαστελλόμενο μέλος της Τοπικής μας Ομάδας Γαλαξιών έχει κατευχαριστήσει τους παρατηρητές κάθε ηλικίας. Δεν έχει σημασία αν τον βλέπετε μόνο με τα μάτια σας, ένα ζευγάρι κιάλια ή ένα μεγάλο τηλεσκόπιο. Ο Μ31 ακόμα παραμένει ένας από τους πιο θεαματικούς γαλαξίες του έναστρου ουρανού.
Τρίτη, 28 Οκτωβρίου
- Προχωρώντας κάτω από τον Ωρίονα δεσπόζει με την λάμψη του ο Σείριος, πιο λαμπρός από όλα τα αστέρια του ουρανού. Ο Μπετελγκέζ και ο Προκύων σχηματίζουν μαζί του το περίφημο τρίγωνο του χειμώνα που θα κυριαρχεί στον ουρανό τους επόμενους μήνες και φυσικά θα ανατέλλει όλο και πιο νωρίς. Ακριβώς κάτω από τον Σείριο είναι το ανοιχτό σμήνος Μ41.
- Σίγουρα δεν θα δυσκολευτείτε να αναγνωρίσετε την Κασσιόπη με μια γρήγορη ματιά. Μπορείτε όμως να εντοπίσετε με κιάλια το αστρικό σμήνος NGC 7789 λίγο έξω από την δυτική πλευρά του αστερισμού;
Τετάρτη, 29 Οκτωβρίου
- Λάμποντας με μέγεθος -2.0, ο Δίας ξεχωρίζει ανάμεσα στα αστέρια με φόντο τον δυτικό Λέοντα από τη στιγμή που ανατέλλει, περίπου στις 1 π.μ., μέχρι και το λυκαυγές. Αυτή την εβδομάδα, ο Δίας βρίσκεται στα μισά της απόστασης από το ζενίθ στο νοτιοανατολικό ουρανό καθώς αρχίζει το πρωινό λυκόφως. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον 36 “διαμέτρου δίσκο του γίγαντα πλανήτη και τουλάχιστον δύο παράλληλες σκοτεινές ζώνες στην ατμόσφαιρά του.
Πέμπτη, 30 Οκτωβρίου
- Πρώτο τέταρτο της σελήνης στις 4:49 π.μ. της Παρασκευής. Καθώς πέφτει το σκοτάδι σε όλο το Βόρειο Ημισφαίριο σήμερα το βράδυ, οι παρατηρητές θα βρουν το μισοφωτισμένο φεγγάρι νότια και σχεδόν στα μισά της απόστασης από τον ορίζοντα προς το ζενίθ. Ο δορυφόρος μας βρίσκεται ανάμεσα στα αστέρια με φόντο τον βόρειο Αιγόκερο. Το συνεχώς μεταβαλλόμενο πρόσωπο της Σελήνης προσφέρει ενδιαφέροντα στοιχεία παρατήρησης σε κάθε φάση της, για κάθε ερασιτέχνη αστρονόμο.
Παρασκευή, 31 Οκτωβρίου
- Το τέταρτο της σελήνης λάμπει στο νότο. Είναι μεταξύ του Αλτάιρ, πολύ ψηλά πάνω και στα δεξιά του και του Φομαλχώ, κάτω και στα αριστερά του.
- Ο Ουρανός έφτασε σε αντίθεση στις αρχές του τρέχοντος μήνα, και παραμένει ένας δελεαστικός στόχος. Ο εξωτερικός πλανήτης εμφανίζεται στο νοτιοανατολικό ουρανό στα μέσα της νύχτας και σκαρφαλώνει ψηλότερα στα νότια γύρω στις 11 μ.μ. Με μέγεθος 5,7, ο πλανήτης βρίσκεται στους νότιους Ιχθείς, 3° νότια του 4ου μεγέθους αστέρα δέλτα (δ) των Ιχθύων. Αν και ο Ουρανός λάμπει αρκετά έντονα για να τον δείτε με γυμνό μάτι κάτω από ένα σκοτεινό ουρανό, ένα ζευγάρι κιάλια κάνει το έργο αυτό πολύ πιο εύκολο. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει το μπλε-πράσινο δίσκο του πλανήτη, ο οποίος εκτείνεται στα 3,7 “.
Σάββατο, 1 Νοεμβρίου
- Αυτό το βράδυ, στο σούρουπο, αναζητήστε το Φομαλχώ σχεδόν ‘ευθεία κάτω από το φεγγάρι. Ο Βέγαςείναι το πιο λαμπρό αστέρι πολύ ψηλά στα δυτικά-βορειοδυτικά. Η Αίγα, όμοια σε φωτεινότητα, ανατέλλει από τα βορειοανατολικά.
- Ο Ερμής είναι τώρα στη μέση της καλύτερής του πρωινής εμφάνισης για το 2014. Ο πλανήτης φτάνει σε μέγιστη αποχή σήμερα, 19° δυτικά του ήλιου και 9° ψηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά, 45 λεπτά πριν την ανατολή του ηλίου. Ο εσωτερικός πλανήτης λάμπει με μέγεθος -0,6, αρκετά φωτεινός για να τον δείτε καθαρά με γυμνό μάτι. Με κιάλια θα μπορέσετε να τον εντοπίσετε στη λάμψη του λυκαυγούς. Με τηλεσκόπιο, ο 7 ” διαμέτρου δίσκος του Ερμή εμφανίζεται λίγο περισσότερο από μισοφωτισμένος.
Κυριακή, 2 Νοεμβρίου
- Νοέμβριος είναι όταν ο Φομαλχώ, το αστέρι του φθινοπώρου, διέρχεται (τέμνει) τον ουράνιο μεσημβρινό νωρίς το βράδυ, λάμποντας έτσι στο ψηλότερό του σημείο. Για να βρείτε τον Φομαλχώ, ακολουθήστε τη δυτική (δεξιά) πλευρά του μεγάλου τετραγώνου του Πήγασου αρκετά κάτω στον ουρανό.
- Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, το κοντινότερο σημείο στην τροχιά της γύρω από τη Γη, στις 2:30 μ.μ., 367.879 χιλιόμετρα μακριά από εμάς.
- Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
- Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως οTerence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.“
Ο ήλιος με την κηλίδα AR2192 σε Hα. Ο Ανδρέας Παπαλάμπρου, ο φωτογράφος αυτής της πολύ όμορφης εικόνας του ήλιου σημειώνει: «Δύο ώρες παραμόνευα για αυτά τα 10 λεπτά κενό στα σύννεφα. Λίγη παρατήρηση και λίγη φωτογράφιση, ένας ήλιος απίθανος σήμερα!». Στοιχεία φωτογράφησης: τηλεσκόπιο Lunt LS60THa πάνω σε στήριξη Skywatcher NEQ6, με την κάμερα ASI 120MM στις 25 Οκτωβρίου από το παρατηρητήριο του Ανδρέα στην Πάτρα.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
-
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
- Αυτή την εβδομάδα, η τεράστια ηλιακή κηλίδα AR2192 θα περιστρέφεται κοντά στο κέντρο του ηλιακού δίσκου. Οι ηλιακές εκλάμψεις στο εσωτερικό της είναι τόσο δυνατές που μπορούν να επηρεάσουν την ακτινοβολία που φτάνει στη Γη. Δείτε σχεδόν ζωντανές εικόνες του ήλιου εδώ:http://sdo.gsfc.nasa.gov/data/
- Ο Ερμής κάνει την καλύτερη πρωινή του εμφάνιση για το 2014 για τους παρατηρητές του ουρανού στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Θα φτάσει σε μέγεθος -0,6 αυτή την εβδομάδα. Κρέμεται χαμηλά πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα στα μέσα της αυγής. Θα φαίνεται καλύτερα περίπου 60 με 45 λεπτά πριν την ανατολή του ηλίου. Μη συγχέετε τον Ερμή με τον Αρκτούρο. Ο πλανήτης τρεμοσβήνει πολύ περισσότερο μακριά στα αριστερά του στα ανατολικά-βορειοανατολικά.
- Η Αφροδίτη βρίσκεται κρυμμένη στο φως του ήλιου.
- Ο Άρης (μέγεθος +0,9) παραμένει χαμηλά στα νοτιοδυτικά το σούρουπο.
- Ο Δίας (με μέγεθος -2, στα σύνορα μεταξύ Καρκίνου και Λέοντα) ανατέλλει περίπου στις 12:30 π.μ. και λάμπει ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν το λυκαυγές. Πιο κάτω και στα αριστερά του είναι ο Βασιλίσκος.
- Ο Κρόνος βυθίζεται χαμηλά στον ορίζοντα στο βραδινό λυκόφως, πολύ μακριά και στα δεξιά του Άρη. Θα χρειαστείτε κιάλια για να τον εντοπίσετε.
- Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά και νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ. Για τις ακριβείς θέσεις των δυο μακρινών πλανητών συμβουλευτείτε τους χάρτες: http://d366w3m5tf0813.cloudfront.net/wp-content/uploads/WEB_Uranus_Neptune_2014.pdf
Ακολουθήστε Μας
