Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 1-7 έως και 7-7

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 1-7 έως και 7-7
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 1 Ιουλίου

Χαμηλά στα βόρειο-βορειοανατολικά νωρίς το βράδυ, το όρθιο σχήμα W της Κασσιόπης αρχίζει σιγά-σιγά να γέρνει και να ανεβαίνει προς τα πάνω.

Σήμερα το πρωί είναι η καλύτερη ευκαιρία για να δείτε την Αφροδίτη αυτή την εβδομάδα. Χρησιμοποιήστε ως οδηγό τη φθίνουσα ημισέληνο, η οποία βρίσκεται 5° ψηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά 30 λεπτά πριν από την ανατολή του Ήλιου. Η Αφροδίτη είναι στο ίδιο οπτικό πεδίο ενός ζευγαριού κιαλιών, κάτω και αριστερά. Παρά το φαινόμενο μέγεθος της στο -3,9, ο πλανήτης μόλις που εμφανίζεται μέσα στο έντονο φως του λυκαυγούς. Ίσως να μπορέσετε να παρακολουθήσετε την Αφροδίτη για μερικές ακόμη ημέρες. Όμως θα χαθεί από τον ουρανό προς το τέλος της εβδομάδας.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:12 μμ.

 

Τρίτη, 2 Ιουλίου

Νέα Σελήνη στις 10:18 μμ. Ολική έκλειψη του Ήλιου για τμήματα του Νοτίου Ειρηνικού, της βόρειας Χιλής και κεντρικής Αργεντινής. Μερική έκλειψη για το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Αμερικής και τμήματα της Κεντρικής Αμερικής. Περισσότερες λεπτομέρειες εδώ.

Σήμερα η ευθυγράμμιση μεταξύ της Σελήνης και του Ήλιου είναι τέλεια και οι άνθρωποι στις σωστές τοποθεσίες μπορούν να δουν μια ηλιακή έκλειψη. Παρατηρητές σε όλη τη Νότια Αμερική και τον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό θα δουν τη Σελήνη να «δαγκώνει»  ένα κομμάτι του Ήλιου. Αλλά οι άνθρωποι κατά μήκος ενός στενού μονοπατιού που τρέχει από τη χιλιανή ακτή κοντά στη La Serena μέχρι τα νότια προάστια του Μπουένος Άιρες θα γίνουν μάρτυρες μιας ολικής έκλειψης, στην οποία η Σελήνη κρύβει εντελώς τον δίσκο του Ήλιου. Οι άνθρωποι που παρακολουθούν τις μερικές φάσεις της έκλειψης πρέπει να χρησιμοποιούν ασφαλή ηλιακά φίλτρα. Όμως δεν χρειάζεται καμία προστασία των ματιών κατά τη διάρκεια της ολικότητας.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:59 πμ της Τετάρτης.    

 

Τετάρτη, 3 Ιουλίου

Καθώς η Σελήνη επιστρέφει στο βραδινό ουρανό ως λεπτή ημισέληνος, περνάει  κοντά από τον Ερμή και τον Άρη, που σχηματίζουν μία γραμμή με τα αστέρια των Διδύμων. Αύριο βράδυ η Σελήνη βρίσκεται ψηλότερα, κοντά στο σμήνος της Κυψέλης, στον Καρκίνο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:50 μμ.   

 

Πέμπτη, 4 Ιουλίου

Αν σκεφτήκατε ποτέ ότι η απόσταση του Ήλιου από τη Γη ελέγχει τη διακύμανση της θερμοκρασίας εδώ στη Γη, σήμερα ίσως να πειστείτε για το αντίθετο. Απόψε ο πλανήτης μας φθάνει στο πιο απομακρυσμένο σημείο του από τον Ήλιο κατά τη διάρκεια του 2019. Σε αυτό το αποκαλούμενο «αφήλιο», τα δύο σώματα απέχουν 152,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα, περίπου 5 εκατομμύρια χιλιόμετρα περισσότερο από ό,τι ήταν στο περιήλιο, στις αρχές Ιανουαρίου. Οι υψηλές θερμοκρασίες του Βόρειου Ημισφαιρίου αυτή την εποχή του χρόνου προκύπτουν επειδή ο ήλιος ανεβαίνει ψηλά στον ουρανό και οι ακτίνες του προσπίπτουν στο έδαφος υπό γωνία που είναι πιο κοντά στη καθετότητα. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα ο Ήλιος ακολουθεί χαμηλή πορεία στον ουρανό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:37 πμ της Παρασκευής.  

 

Παρασκευή, 5 Ιουλίου

Όταν αρχίζει να βραδιάζει, ο Βασιλίσκος φαίνεται 2° ή 3° μακριά από την ημισέληνο.

Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, 363.726 χιλιόμετρα μακριά από εμάς.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:28 μετά τα μεσάνυχτα.  

 

Σάββατο, 6 Ιουλίου

Εάν έχετε ένα τηλεσκόπιο, ξέρετε πιθανώς για τον αστερισμό του Ηρακλή, που φθάνει στο ζενίθ στο μέσο της νύχτας, και για το λαμπρό σφαιρωτό σμήνος του Ηρακλή, το Μ13. Τι άλλα αντικείμενα του ουρανού θα μπορούσατε να εξερευνήσετε εδώ; Ο γαλαξίας NGC6181 (μέγεθος 11,9)  κοντά στο β του Ηρακλή   είναι ένας από τους πιο λαμπρούς γαλαξίες στην περιοχή αυτή. Επίσης, το λαμπρό πλανητικό νεφέλωμα NGC6210 μπορεί να εντοπιστεί με χαμηλή μεγέθυνση με ένα 4 ιντσών διοπτρικό τηλεσκόπιο. Με υψηλότερη μεγέθυνση το χρώμα του φαίνεται να είναι πρασινωπό ή γαλάζιο και αρχίζει να διακρίνεται το αστέρι 12ου μεγέθους στο κέντρο του. Φωτογραφίες μακράς έκθεσης αποκαλύπτουν ένα σχήμα που δίνει στο νεφέλωμα αυτό το υποκοριστικό:  νεφέλωμα της χελώνας (turtle nebula).

Φωτογραφία:  R. Rubin (NASA/Ames) et al., WFPC2HSTNASA

 

Κυριακή, 7 Ιουλίου

Ο Σκορπιός φθάνει τώρα στο ψηλότερο του σημείο κοντά στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Ο λαμπρός κοκκινωπός Αντάρης, η καρδιά του σκορπιού, διασχίζει τον νότο περίπου 1½ ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Αυτός είναι ένας από τους πιο αγαπημένους αστερισμούς για τους προχωρημένους ερασιτέχνες αστρονόμους, αλλά μπορεί εύκολα να αγνοηθεί από αρχάριους παρατηρητές στα μέσα γεωγραφικά πλάτη, όπου ο Σκορπιός παραμένει πάντα χαμηλά στον ουρανό. Οι παρατηρητές στο νότιο ημισφαίριο έχουν πλεονέκτημα, αφού ο σκορπιός αναρριχάται τόσο ψηλότερα όσο μειώνεται το γεωγραφικό πλάτος. Φθάνει στο ζενίθ στις 20 με 30 μοίρες  κάτω από τον ισημερινό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:07 πμ της Δευτέρας.  

 

Ο μεγάλος, φωτεινός και όμορφος, σπειροειδής γαλαξίας M83 βρίσκεται μόλις δώδεκα εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, κοντά στη νοτιοανατολική άκρη του πολύ μακρινού αστερισμού της Ύδρας. Πολλές κοκκινωπές περιοχές σχηματισμού αστεριών ξεχωρίζουν στους βραχίονες του. Περίπου 40.000 έτη φωτός μακριά, το M83 είναι μέλος μιας ομάδας γαλαξιών που περιλαμβάνει τον ενεργό γαλαξία Centaurus A. Στην πραγματικότητα, ο πυρήνας του ίδιου του M83 είναι πηγή ακτίνων Χ και παρουσιάζει υψηλή συγκέντρωση αστέρων νετρονίων και μαύρων οπών.  Τα δεδομένα της φωτογραφίας αυτής λήφθηκαν από το τηλεσκόπιο Subaru, την κάμερα Wide Field Imager του Ευρωπαϊκού Νότου Παρατηρητηρίου και το Αρχείο Κληρονομιάς του Hubble.

ΦωτογραφίαSubaru Telescope (NAOJ), Hubble Space Telescope,
European Southern Observatory – Επεξεργασία: Robert Gendler

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής και ο Άρης φαίνονται όλο και πιο δύσκολα στο βραδινό λυκόφως. Κοιτάξτε νωρίς στα δυτικά-βορειοδυτικά.

Η Αφροδίτη είναι πολύ χαμηλά στον ορίζοντα στο λυκαυγές και δεν εντοπίζεται εύκολα. Ψάξτε την μόλις πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα 20 με 30 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου. Κοιτάξτε με ένα ζευγάρι κιάλια .

Ο Δίας (μέγεθος -2,6, στο νότιο Οφιούχο), ήδη τα μεσάνυχτα βρίσκεται σε καλή θέση για παρατήρηση. Τότε φθάνει στο μέγιστό του ύψος. Ο δίσκος του έχει φαινόμενη διάμετρο 45″-46″. Πολλές αλλαγές συμβαίνουν στην περιοχή γύρω από τη Μεγάλη Ερυθρά κηλίδα.

Ο Δίας και ο Αντάρης σχηματίζουν ένα μεγάλο, σχεδόν ισοσκελές τρίγωνο, μαζί με το αστέρι δέλτα του Σκορπιού. Τα τελευταία 19 χρόνια, το αστέρι αυτό είναι ένα εκρηκτικό μεταβλητό, λίγο αμυδρότερο από τον Αντάρη.

Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,1, στον Τοξότη) λάμπει περίπου 30 μοίρες στα αριστερά του Δία πριν το λυκαυγές. Ανατέλλει πριν τις 10 μμ. Θα φτάσει σε αντίθεση στις 9 Ιουλίου.

Ο Ουρανός αρχίζει να φαίνεται χαμηλά στον πρωινό ουρανό.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9) είναι σε αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν τα χαράματα.

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί