Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, απο 2-5 έως και 8-5

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,

από 2-5 έως 8-5
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία, ένας τεράστιος αντικυκλώνας με σχήμα οβάλ που παρατηρείται εδώ και τουλάχιστον 300 χρόνια, είναι το κύριο από τα πολλά χαρακτηριστικά που βλέπουμε στο γίγαντα των πλανητών. Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μία ώρα πριν και μία ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Δευτέρα, 2 Μαΐου

Monday_chart

Δύο γνωστοί γαλαξίες φαίνονται με ένα ζευγάρι καλά κιάλια κοντά στη λαβή του σχηματισμού της «κατσαρόλας»: ο Μ51 και ο Μ101.

Πιάστε τα κιάλια σας απόψε και κοιτάξτε τον λαμπρό Βασιλίσκο, στον αστερισμό που βρίσκεται τώρα ο Δίας, τον Λέοντα. Πολλοί γνωρίζουν ότι το αστέρι αυτό αντιπροσωπεύει την καρδιά του λιονταριού, αλλά λίγοι συνειδητοποιούν ότι είναι επίσης ένα διπλό αστέρι, που τα μέλη του διαχωρίζονται με κιάλια. Ο Βασιλίσκος Β (Regulus Β), αστέρας 8ου μεγέθους, εμφανίζεται ως ένα σημείο φωτός σχεδόν 3΄ μακριά από τον 1ου μεγέθους κύριο αστέρα (Α).

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:34 πμ της Τρίτης.  

 

Τρίτη, 3 Μαΐου

Περίπου 30 λεπτά μετά ανατολή του Άρη ο Κρόνος εμφανίζεται πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα. Παρά το γεγονός ότι ο πλανήτης με τους δακτυλίους ωχριά σε σύγκριση με τον γείτονά του, το κίτρινο χρώμα του αντιπαραβάλλεται ωραία με την απόχρωση του κόκκινου πλανήτη. Προσθέστε την κατακόκκινη λάμψη γύρω από το γειτονικό Αντάρη, 1ου μεγέθους στον Σκορπιό, και έχετε ένα πολύχρωμο τρίο από  φωτεινά αντικείμενα στον ουρανό από αργά το βράδυ και μέχρι τις πρωινές ώρες. Όπως μπορείτε να μαντέψετε, η εγγύτητα του Κρόνου με τον Άρη σημαίνει ότι επίσης θα φθάσει σε αντίθεση σύντομα, και συγκεκριμένα σε έναν μήνα από σήμερα.

Tuesday_chart

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:25 μμ.

 

Τετάρτη, 4 Μαΐου

Η βροχή διαττόντων Υδροχοΐδες φτάνει στη κορύφωσή της νωρίς τα ξημερώματα της Πέμπτης. Συχνά αυτή είναι η καλύτερη βροχή του χρόνου για το νότιο ημισφαίριο. Από το βόρειο ημισφαίριο φαίνονται λιγότερα μετέωρα. Ο ουρανός δεν θα έχει φως από τη Σελήνη.

Wednesday_chartΚοιτάζοντας στον ανατολικό ουρανό, περίπου στις 4 πμ, τα αστέρια του καλοκαιριού είναι ήδη πολύ ψηλά και ο αστερισμός του Υδροχόου είναι ακόμα χαμηλά.

Πέμπτη, 5 Μαΐου

Το φωτεινό αστέρι χαμηλά στη δύση μόλις βραδιάσει είναι ο Προκύων του Μικρού Κυνός. Το αστέρι αυτό είναι γνωστό στους περισσότερους ερασιτέχνες αστρονόμους, αλλά είναι δύσκολο να αναγνωριστεί χωρίς τους γνωστούς αστερισμούς του Ωρίωνα και του Μεγάλου Κυνός (με τον Σείριο) να φαίνονται στον ουρανό αυτήν την ώρα. Παρομοίως, η Αίγα, το λαμπρό αστέρι χαμηλά στον βορειοδυτικό ουρανό, είναι ένα άλλο μέλος από την όμορφη  συλλογή με τέτοια λαμπρά και χαρακτηριστικά αντικείμενα του χειμερινού ουρανού.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στη 1:04 μετά τα μεσάνυχτα.

 

Παρασκευή, 6 Μαΐου

Νέα Σελήνη στις 10:31 μμ.

Απόψε ο Άρης περνάει 1,2° βόρεια από το 7ου μεγέθους σφαιρωτό σμήνος Μ80. Με ένα ζευγάρι κιάλια ή με ένα τηλεσκόπιο με χαμηλή μεγέθυνση θα δείτε μια πολύ όμορφη εικόνα!

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:55 μμ. 

 

Σάββατο, 7 Μαΐου

Το όνομα της Ντενέμπολα σημαίνει «η ουρά του λιονταριού». Γενικά, το πρώτο συνθετικό της λέξης αυτής, δηλαδή το «Ντενέμπ», υπάρχει σε αρκετά ονόματα αστεριών και αναφέρεται στην ουρά κάποιου ζώου. Η Ντενέμπολα μαζί με τον Στάχυ και τον Αρκτούρο (35 μοίρες στα αριστερά της Ντενέμπολα) σχηματίζουν ένα μεγάλο ισόπλευρο τρίγωνο που μερικές φορές αναφέρεται ως «το ανοιξιάτικο τρίγωνο».

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:42 πμ της Κυριακής.   

 

Κυριακή, 8 Μαΐου

Sunday_chartΛιγότερο από 1 ώρα μετά τη δύση του Ήλιου, στον δυτικό ουρανό, η Σελήνη βρίσκεται στις Υάδες, λίγο πιο πάνω από τον Αλντεμπαράν.

 

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη νωρίς το βράδυ, στις 10:34 μμ.   

 

 

Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomers Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.”  Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”

 

Μ42 Ο αστερισμός του Ωρίωνα φαίνεται όλο και χαμηλότερα στον νοτιοδυτικό ουρανό. Σύντομα θα χαθεί από τον βραδινό ουρανό, μέχρις ότου εμφανιστεί και πάλι στα τέλη Αυγούστου, από την ανατολή. Ο Σάκης Πέτσας φωτογράφησε το περίφημο νεφέλωμα του Ωρίωνα (Μ42) την τελευταία νύχτα του περασμένου έτους (2015), όταν ο ομώνυμος αστερισμός δέσποζε στον ουρανό της νύχτας.

 

Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής  και η Αφροδίτη έχουν χαθεί στη λάμψη του Ήλιου.

Ο  Άρης (μέγεθος -1,5 στα πόδια του Οφιούχου πάνω από τον Σκορπιό), ανατέλλει λίγο πριν τις 10 μμ και λάμπει με χρώμα κίτρινο-πορτοκαλί στο νότο, στα δεξιά του Κρόνου. Με τηλεσκόπιο η φαινόμενη διάμετρος του είναι 17 δευτερόλεπτα της μοίρας, αρκετή για να αποκαλυφθούν λεπτομέρειες στην επιφάνειά του με τη χρήση ενός μεσαίου μεγέθους τηλεσκοπίου. Ο πλανήτης θα τριπλασιαστεί σε λαμπρότητα και θα έχει διάμετρο 18,6 δευτερόλεπτα της μοίρας στις 21-22 Μαΐου, όταν θα βρεθεί σε αντίθεση, στην πιο κοντινή προσέγγιση του στη Γη. Στην επόμενή του αντίθεση, τον Ιούλιο του 2018, ο Άρης θα φτάσει τα 24,3 δευτερόλεπτα της μοίρας, πολύ κοντά στη μέγιστη γωνιώδη διάμετρο που μπορεί να μας εμφανίσει!

Ο Δίας (μέγεθος -2,2, στον νότιο Λέοντα) λάμπει ψηλά στα νοτιοανατολικά στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος και μεσουρανεί στις 10 μμ.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,2, ανάμεσα στα πόδια του Οφιούχου πάνω από τον Σκορπιό) ανατέλλει περίπου μισή ώρα μετά τον Άρη ή 8 μοίρες στα αριστερά του. Οι δύο πλανήτες, μαζί με τον αμυδρότερό τους Αντάρη, 5 μοίρες κάτω απ’ αυτούς, σχηματίζουν ένα τρίγωνο.  

Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας είναι πολύ χαμηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά τα ξημερώματα.  

 

Επιστροφή στην κορυφή κουμπί