Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 2-9 έως 8-9, 2024

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 2-9 έως και 8-9 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 2 Σεπτεμβρίου

Με την απουσία της Σελήνης, η σημερινή ημέρα προσφέρει μια τέλεια ευκαιρία να αναζητήσετε το ζωδιακό φως. Τώρα, ορατό στον πρωινό ουρανό πριν από την ανατολή του ηλίου, θα εμφανιστεί ως μια απαλή, κωνική λάμψη που βγαίνει από τον ανατολικό ορίζοντα κατά μήκος της εκλειπτικής (το επίπεδο του ηλιακού συστήματος, κατά μήκος του οποίου βρίσκονται οι πλανήτες). Ψάξτε για την ευρεία βάση που ξεκινά από τον Λέοντα και στη συνέχεια στενεύει καθώς περνά μέσα από τον Καρκίνο και τους Διδύμους.

Αυτή η απαλή λάμψη προέρχεται από το φως του ήλιου που λάμπει από τη σκόνη και τα συντρίμμια που αφήνουν οι κομήτες καθώς ταξιδεύουν μέσα στο εσωτερικό ηλιακό σύστημα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα συντρίμμια εγκαθίστανται στο επίπεδο της εκλειπτικής, γι’ αυτό βλέπουμε τη συγκεντρωμένη λάμψη εκεί. Ιδανικά, θα θέλατε να είστε σε μια τοποθεσία χωρίς τεχνητά φώτα και με καθαρό ανατολικό ορίζοντα.

Για να βρείτε ευκολότερα την εκλειπτική, αναζητήστε τους πλανήτες στον πρωινό ουρανό. Ο Ερμής είναι χαμηλότερα στον ορίζοντα στον Λέοντα καθώς ανεβαίνει, ενώ ο Άρης και ο Δίας είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά στον Ταύρο. Σχεδιάστε μια φανταστική γραμμή που συνδέει αυτούς τους πλανήτες – αυτή είναι η εκλειπτική, εκεί όπου μπορείτε να περιμένετε να εμφανιστεί το ζωδιακό φως.

Νέα Σελήνη στις 4:36 πμ. της Τρίτης.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:56 πμ. της Τρίτης.

 

Τρίτη,  3 Σεπτεμβρίου

Ο ερχομός του Σεπτεμβρίου σημαίνει επίσης ότι ο Σκορπιός, ο κυρίαρχος αστερισμός του νότιου ουρανού κατά τη διάρκεια του Ιουλίου, γέρνει τώρα και «ξαπλώνει» στα νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ.

Ο δακτυλιοειδής πλανήτης Κρόνος φτάνει σε αντίθεση την επόμενη εβδομάδα, καθιστώντας τον ορατό σχεδόν όλη τη νύχτα. Μπορείτε να τον βρείτε, λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, να ανατέλλει στα ανατολικά στον αστερισμό του Υδροχόου και να επισκιάζει όλα τα αστέρια γύρω του. Τώρα είναι η καλύτερη στιγμή για να παρατηρήσετε τον πλανήτη. Μεγεθύνετε με ένα τηλεσκόπιο και θα δείτε ότι ο μεγάλος δίσκος του εκτείνεται στα 19″, με τους δακτυλίους να φτάνουν περίπου τα 43″. Έχουν κλίση μόλις 3,6° ως προς το οπτικό μας πεδίο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:47 πμ. της Τετάρτης.

 

Τετάρτη, 4 Σεπτεμβρίου

Ο Ερμής φτάνει σήμερα σε μέγιστη δυτική αποχή, 18° από τον Ήλιο. Κάνει την καλύτερη του εμφάνιση για το έτος για τους παρατηρητές του βόρειου ημισφαιρίου νωρίς το πρωί. Όπως και νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, θα τον βρείτε στον ουρανό πριν από την αυγή. Ο μικροσκοπικός πλανήτης λάμπει τώρα με μέγεθος -0,2 και ο δίσκος του είναι 42% φωτισμένος, αν και έχει μειωθεί ελαφρώς σε φαινόμενο μέγεθος που φτάνει στα 7″.

Το φωτεινό αστέρι Βασιλίσκος (Regulus), η καρδιά του Λέοντα, «κυνηγά» τον Ερμή στον πρωινό ουρανό. Δείτε αν μπορείτε να εντοπίσετε αυτό το αστέρι, το οποίο βγαίνει πάνω από τον ορίζοντα γύρω στις 5:30 πμ., κάτω αριστερά του Ερμή. Με μέγεθος 1,4, ο Regulus είναι σχετικά φωτεινός. Συγκρίνετε τον, για τον πόσο χρόνο  παραμένει ορατός με γυμνό μάτι, με άλλα αστέρια όπως ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης (μέγεθος 1,6 και 1,2, αντίστοιχα) στους Διδύμους, ο Μπετελγκέζ και ο Ρίγκελ (μέγεθος 0,5 και 0,2, αντίστοιχα) στον Ωρίωνα και με μέγεθος -1,4 ο Σείριος στον Μέγα Κύνα, τώρα στα νοτιοανατολικά.

Πέμπτη, 5 Σεπτεμβρίου

Ξεκινώντας περίπου 15 ή 20 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα, κοιτάξτε πολύ χαμηλά λίγο αριστερά από τα δυτικά για την Αφροδίτη και την λεπτή ημισέληνο, όπως φαίνεται παρακάτω. Απέχουν περίπου 4° το σούρουπο. Ένα ζευγάρι κιάλια θα σας βοηθήσει να τα εντοπίσετε μέσα στο έντονο λυκόφως. Δύουν πριν τελειώσει το λυκόφως. Μπορείτε να δείτε και την λάμψη του Στάχυ στα αριστερά τους;

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:26 πμ. της Παρασκευής.

 

Παρασκευή, 6 Σεπτεμβρίου

Η Σελήνη περνάει 0,5° νότια του Στάχυ. Μερικοί παρατηρητές θα δουν τον δορυφόρο μας να καλύπτει το αστέρι. Η απόκρυψη θα είναι ορατή από τη δυτική-κεντρική Αφρική, τις βορειοανατολικές ΗΠΑ και τον ανατολικό Καναδά. (Λεπτομέρειες: webpage for the event ). Το μέγεθος της Αφροδίτης είναι -3,9.

 

Σάββατο, 7 Σεπτεμβρίου

Προεπισκόπηση του χειμερινού ουρανού: Βγείτε έξω πριν από το πρώτο φως της αυγής αυτή την εβδομάδα και θα δείτε το έναστρο πανόραμα έτσι όπως θα εμφανίζεται τις νύχτες γύρω από την Πρωτοχρονιά. Ο Ωρίων ανεβαίνει στα νοτιοανατολικά, με τον Αλντεμπαράν και στη συνέχεια τις Πλειάδες ψηλά από πάνω του. Ο Σείριος λάμπει πολύ κάτω από τον Ωρίωνα. Οι Δίδυμοι βρίσκονται στα ανατολικά.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:04 πμ. της Κυριακής.

 

Κυριακή, 8 Σεπτεμβρίου

Καθώς το καλοκαίρι πλησιάζει στο τέλος του, ο Βέγας γίνεται το αστέρι στο ζενίθ γύρω στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος (για αστροπαρατηρητές στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Και ο Αρκτούρος, με μηδενικό μέγεθος, έχοντας την ίδια λαμπρότητα, λάμπει σχετικά χαμηλά στα δυτικά.

Το ζεύγος των γαλαξιών πάνω αριστερά της φωτογραφίας είναι ο NGC 6769 και ο NGC 6770, οι οποίοι είναι σπειροειδείς γαλαξίες περίπου 180-190 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά στον αστερισμό του Pavo (Ταώς), με 11^ο μέγεθος. Κάτω δεξιά έχουμε έναν άλλο σπειροειδή γαλαξία που ονομάζεται NGC 6771 και βρίσκεται λίγο πιο μακριά, περίπου 200 εκατομμύρια έτη φωτός, 12^ου μεγέθους. Αυτή η εικόνα δείχνει άφθονη σκόνη και αστρογέννηση στο αλληλοεπιδρών ζεύγος. Πιθανώς, λόγω του ότι είναι αντικείμενα του νότιου ουρανού υπάρχουν σχετικά λίγες παρατηρήσεις αυτής της τριπλέτας, είτε από αστροφωτογράφους είτε από οπτικούς παρατηρητές. Φωτογράφος : Adam Block 

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ερμής αρχίζει να φαίνεται αρκετά καλά στο λυκαυγές. Θα γίνει φωτεινότερος αυτή την εβδομάδα. Κοιτάξτε χαμηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά 50 με 60 λεπτά πριν την ανατολή. Στις 7 Σεπτεμβρίου έχει μέγεθος -0,7.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,8) γίνεται πιο εύκολο να παρατηρηθεί αυτή την εβδομάδα, χαμηλά, 20- 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα στα δυτικά-βορειοδυτικά. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια.

Ο Άρης και ο Δίας (μέγεθος +0,7, και -2,3, αντίστοιχα, στον Ταύρο) είναι αρκετά ψηλά στον ανατολικό ουρανό πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλουν πριν τις 1 πμ., με τον Άρη να ακολουθεί τον Δία, μισή ώρα αργότερα.

Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, νότια από τον κυκλικό σχηματισμό των Ιχθύων) ανατέλλει μετά το τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Λάμπει ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την αυγή. Το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου είναι πάνω και στα αριστερά του. Ο Κρόνος θα βρεθεί σε αντίθεσή τη νύχτα της 7ης Σεπτεμβρίου. Είναι ήδη σχεδόν απέναντι από τον Ήλιο, όπως φαίνεται από τον ουρανό της Γης.

Ο Ουρανός, μέγεθος 5,7, στον δυτικό Ταύρο, είναι 20° δυτικά του Δία τις πρώτες πρωινές ώρες. Είναι ακόμα πολύ χαμηλά για να παρατηρηθεί ένας τέτοιος αμυδρός πλανήτης. Όμως, με ένα ζευγάρι κιάλια προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.

Ο Ποσειδώνας, μέγεθος 7,8, στους Ιχθύες, βρίσκεται 12° ανατολικά του Κρόνου πριν αρχίσει το λυκαυγές. Ο δίσκος του είναι μόνο 2,3 δευτερόλεπτα του τόξου, ελάχιστα μεγαλύτερος από αυτόν που θα δείξει ένα αστέρι!