Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 2-12 έως 8-12, 2024
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 2-12 έως και 8-12 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 2 Δεκεμβρίου
Δύο αμυδρά αντικείμενα με γυμνό μάτι: ο γαλαξίας της Ανδρομέδας (M31) και το διπλό σμήνος του Περσέα, δύο από τα πιο διάσημα αντικείμενα του βαθέως ουρανού. Και τα δύο καταγράφονται ως 4ου μεγέθους, και σε έναν μέτρια καλό ουρανό μπορείτε να δείτε το καθένα με γυμνό μάτι. Τα κιάλια τα κάνουν ευκολότερα στον εντοπισμό. Γνωρίζατε ότι απέχουν μόνο 22°; Είναι πολύ ψηλά στα ανατολικά νωρίς αυτά τα βράδια – στα δεξιά της Κασσιόπης και πιο κοντά κάτω από την Κασσιόπη, αντίστοιχα. Είναι σχεδόν πάνω στο ζενίθ αργά το βράδυ.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:03 πμ. της Τρίτης.
Τρίτη, 3 Δεκεμβρίου
Ο Δίας λάμπει έντονα στον αστερισμό του Ταύρου, ανατέλλει περίπου κατά το ηλιοβασίλεμα και παραμένει ορατός μέχρι την ανατολή του ηλίου. Ο πλανήτης πλησιάζει σε αντίθεση και κάνει την καλύτερη εμφάνισή του, ιδιαίτερα στο βόρειο ημισφαίριο. Ο γίγαντας αερίου, μεγέθους -2,8 ξεπερνά κατά πολύ το φωτεινότερο αστέρι του Ταύρου, μεγέθους 0,9, τον Αλντεμπαράν, το οποίο βρίσκεται πάνω δεξιά στον ουρανό στα ανατολικά. Μέσω ενός τηλεσκοπίου, ο τεράστιος δίσκος του Δία, πλάτους 48″, δείχνει εναλλασσόμενες σκοτεινές και φωτεινές ζώνες νεφών στα περισσότερα όργανα. Επίσης ορατοί είναι οι τέσσερις μεγαλύτεροι δορυφόροι του πλανήτη, τα φεγγάρια του Γαλιλαίου.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:54 μετά τα μεσάνυχτα.
Τετάρτη, 4 Δεκεμβρίου
Δείτε τη Σελήνη σε σύνοδο με την Αφροδίτη κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος και για περίπου μία ώρα μετά, όπως φαίνεται παρακάτω.
Είναι μια καλή ευκαιρία για φωτογράφηση. Μεγεθύνετε και καδράρετε τη Σελήνη και την Αφροδίτη με ένα ενδιαφέρον φόντο. Στηρίξτε το τηλέφωνό σας σε κάτι σταθερό ή τοποθετήστε την κάμερά σας σε τρίποδο, για να αποφύγετε κουνήματα κατά τη διάρκεια μιας σχετικά μεγάλης φωτογραφικής έκθεσης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:45 μμ.
Πέμπτη, 5 Δεκεμβρίου
Η βροχή διαττόντων Διδυμίδες είναι σε εξέλιξη αυτή την εβδομάδα. Αν και η κορύφωση της θα είναι μέρες αργότερα, το βράδυ της 13/14, θα πρέπει να είστε σε θέση δείτε κάποιες Διδυμίδες κατά τη διάρκεια της νύχτας. Για να ξεχωρίσετε ένα μετέωρο των Διδυμίδων από ένα τυχαίο σωματίδιο σκόνης που καίγεται μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης, σημειώστε την πορεία του μετέωρου προς τα πίσω. Το ακτινοβόλο σημείο θα πρέπει να φαίνεται ότι προέρχεται από τον αστερισμό των Διδύμων.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:32 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 6 Δεκεμβρίου
Οι περισσότεροι αστερισμοί έχουν μόνο ένα φωτεινό αστέρι, αλλά ο Ωρίωνας έχει δύο: τον Ρίγκελ και τον Μπετελγκέζ. Ο Ρίγκελ είναι στου Ωρίωνα το αριστερό πόδι. Ένας λευκός-γαλάζιος υπέρ-γίγαντας και ένα από τα πιο γνωστά φωτεινά αστέρια, είναι σχεδόν 800 έτη φωτός μακριά. Αν ήταν τόσο κοντά όσο ο Σείριος, το φωτεινότερο αστέρι ορατό στο μάτι (και μόνο 8,6 έτη φωτός μακριά), ο Ρίγκελ θα έλαμπε πιο έντονα στον ουρανό μας από τον λαμπρότερο πλανήτη, την Αφροδίτη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:23 μμ.
Σάββατο, 7 Δεκεμβρίου
Ο Δίας βρίσκεται σε αντίθεση.
Νωρίτερο ηλιοβασίλεμα του έτους (αν βρίσκεστε κοντά σε γεωγραφικό πλάτος 40° βόρεια).
Τη στιγμή του ηλιοστασίου και της μεγαλύτερης νύχτας στις 21 Δεκεμβρίου, ο Ήλιος θα δύει 3 λεπτά αργότερα από ότι τώρα.
Η πιο αργή ανατολή του ηλίου θα είναι στις 4 Ιανουαρίου. Αυτές οι μικρές αποκλίσεις προκύπτουν από την κλίση του άξονα της Γης και την ελλειπτικότητα της τροχιάς της Γης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:10 πμ. της Κυριακής.
Κυριακή, 8 Δεκεμβρίου
Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 5:28 μμ.
Ο Κρόνος λάμπει στα δεξιά της Σελήνης απόψε, όπως φαίνεται παρακάτω. Ο πλανήτης είναι σήμερα 3.900 φορές πιο μακριά. Η Σελήνη και ο Κρόνος είναι τα πλησιέστερα και πιο απομακρυσμένα αντικείμενα του ηλιακού συστήματος, αντίστοιχα, που είναι εύκολα ορατά με γυμνό μάτι.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:01 μετά τα μεσάνυχτα.
Σύννεφα πάγου πάνω από τον κόκκινο πλανήτη
Φωτογραφία: NASA, JPL-Caltech, Kevin M. Gill; Επεξεργασία: Rogelio Bernal Andreo
Αν μπορούσατε να σταθείτε στον Άρη, τι θα μπορούσατε να δείτε; Θα κοιτάζατε ένα τεράστιο πορτοκαλί τοπίο καλυμμένο με βράχια κάτω από έναν σκονισμένο πορτοκαλί ουρανό, με έναν μπλε χρωματισμένο ήλιο να δύει πάνω από τον ορίζοντα και περίεργα σύννεφα να αιωρούνται ψηλά πάνω από το κεφάλι σας. Αυτή ακριβώς ήταν η θέα που καταγράφηκε τον περασμένο Μάρτιο από τον τροχοφόρο εξερευνητή της NASA, Perseverance. Ο πορτοκαλί χρωματισμός προκαλείται από σκουριασμένο σίδηρο στο χώμα του Άρη. Η μπλε απόχρωση κοντά στον ήλιο που δύει προκαλείται από το μπλε φως που διασκορπίζεται από τον Ήλιο από την αιωρούμενη σκόνη. Τα ανοιχτόχρωμα σύννεφα στα δεξιά πιθανότατα αποτελούνται από πάγο νερού και εμφανίζονται ψηλά στην ατμόσφαιρα του Άρη. Τα σχήματα ορισμένων από αυτά τα σύννεφα είναι ασυνήθιστα για τη Γη και παραμένουν θέμα έρευνας.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής δεν είναι ορατός αφού βρίσκεται σε κατώτερη σύνοδο με τον Ήλιο.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,2) βρίσκεται στα νοτιοδυτικά. Βρίσκεται στα σύνορα Αιγόκερου-Τοξότη και φαίνεται ψηλότερα από εβδομάδα σε εβδομάδα. Δύει περίπου 1 ½ ώρα αφότου θα έχει βραδιάσει.
Ο Άρης (μέγεθος -0,6, στον Καρκίνο) ανατέλλει μετά τις 8:00 μμ. Φαίνεται καλύτερα όταν θα βρεθεί πολύ ψηλά στα νοτιοανατολικά, μία ώρα πριν την ανατολή Ηλίου. Είναι τώρα 50 μοίρες κάτω και στα ανατολικά του Δία. Με τηλεσκόπιο, η διάμετρος του δίσκου του είναι 12’’. (14,5’’ τον ερχόμενο Ιανουάριο, όταν θα είναι σε αντίθεση).
Ο Δίας (μέγεθος -2,8, στον Ταύρο), ανατέλλει μετά τις 6:00 μμ. και βρίσκεται ψηλά στο νότο μετά τις 11 μμ. Τώρα η διάμετρος του δίσκου του είναι 48’’ και θα παραμείνει τόση μέχρι και δύο εβδομάδες μετά την αντίθεσή του (Σάββατο 7 Δεκεμβρίου). Ο πλανήτης θα βρεθεί ανάμεσα στον Αλντεμπαράν και το βήτα του Ταύρου στις 10 Δεκεμβρίου.
Ο Κρόνος (μέγεθος +1,0, στον Υδροχόο), λάμπει ψηλά στο νότο νωρίς το βράδυ. Ο Φομαλχώ είναι κάτω και στα δεξιά του. Ο πλανήτης είναι τώρα 45° ανατολικά της Αφροδίτης κατά μήκος της εκλειπτικής. Θα βρεθούν σε σύνοδο στις 18 Ιανουαρίου, σε απόσταση 2,2°.
Ο Ουρανός, μέγεθος 5,6, είναι στα σύνορα Ταύρου-Κριού, 7° από τις Πλειάδες. Φαίνεται αρκετά καλά τις πρώτες πρωινές ώρες. Με ένα ζευγάρι κιάλια και έναν ακριβή αστροχάρτη προσπαθήστε να τον εντοπίσετε.
Ο Ποσειδώνας, μέγεθος 7,9, στους Ιχθύες, βρίσκεται 14° ανατολικά του Κρόνου πριν αρχίσει το λυκαυγές. Ο δίσκος του είναι μόνο 2,3 δευτερόλεπτα του τόξου, ελάχιστα μεγαλύτερος από αυτόν που θα δείξει ένα αστέρι!
