Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 3-4 έως 9-4
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 3-4 έως και 9-4 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 3 Απριλίου
Νωρίς το βράδυ, ο Ωρίωνας είναι ακόμα πολύ ψηλά στα νοτιοδυτικά στον ανοιξιάτικο προσανατολισμό του: «βαδίζοντας» προς τα δεξιά, με τη ζώνη του οριζόντια. Η ζώνη δείχνει αριστερά προς τον Σείριο και δεξιά προς τον Αλντεμπαράν και, πιο πέρα, προς τις Πλειάδες.
Με τη Σελήνη να κυριαρχεί στον ανατολικό ουρανό, ας κοιτάξουμε δυτικά μετά το ηλιοβασίλεμα για ένα όμορφο αντικείμενο: M42, ευρέως γνωστό ως Νεφέλωμα του Ωρίωνα. Βρίσκεται στον Ωρίωνα, τον Κυνηγό, σχηματίζοντας το σπαθί που κρέμεται κάτω από το ανατολικότερο αστέρι της ζώνης του, τον Alnitak.
Το νεφέλωμα, 4ου μεγέθους είναι γενικά εύκολο να το δει κανείς με γυμνό μάτι σε έναν σκοτεινό ουρανό. Με τη Σελήνη παρούσα, θα χρειαστούμε κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο για να αναδείξουμε την ελαφριά λάμψη του. Το M42 είναι μια κοντινή σε εμάς περιοχή σχηματισμού αστεριών όπου πολλά νεαρά αστέρια λάμπουν έντονα, φωτίζοντας τα αέρια που είναι γύρω τους. Τα πιο σκούρα νήματα σκόνης εμποδίζουν το φως και προσδίδουν έτσι την ξεχωριστή εικόνα του.
Εντός των φωτεινών κεντρικών περιοχών του Μ42 βρίσκεται το θήτα (θ του Ωρίωνα), ένα σύστημα πολλαπλών αστέρων που περιλαμβάνει το σμήνος του «Τραπεζίου».
Τρίτη, 4 Απριλίου
Ο δακτυλιοειδής πλανήτης Κρόνος επανεμφανίζεται στον ουρανό. Ας περάσουμε στην παρατήρηση νωρίς το πρωί σήμερα, καθώς ο γίγαντας αερίου ανατέλλει γύρω στις 5 πμ. και βρίσκεται 10° πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα 30 λεπτά πριν από την ανατολή του ηλίου. Θα εμφανιστεί ως ένα αμυδρό αστέρι στον λαμπερό ουρανό. Με ένα τηλεσκόπιο, θα φανεί ο δίσκος του, πλάτους 16” και οι εκπληκτικοί δακτύλιοι του. Οι δακτύλιοι εκτείνονται λίγο πάνω από το διπλάσιο του πλάτους του ίδιου του πλανήτη. Τώρα έχουν κλίση μόλις 9° ως προς το οπτικό μας πεδίο. Θα συνεχίσουν να λεπταίνουν όλο το καλοκαίρι.
Το μεγαλύτερο και φωτεινότερο φεγγάρι του Κρόνου, ο Τιτάνας, βρίσκεται πολύ ανατολικά του πλανήτη σήμερα το πρωί, περίπου 2′ ανατολικά από το κέντρο του δίσκου του πλανήτη. Με μέγεθος 8,9, θα είναι δύσκολο να το εντοπίσετε στο ζωηρό λυκαυγές. Ο Τιτάνας θα είναι πιο εύκολο να εντοπιστεί αργότερα μέσα στο μήνα. Ο ίδιος ο Κρόνος θα συνεχίσει να ανατέλλει αρκετά λεπτά νωρίτερα κάθε μέρα, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορείτε να τον απολαμβάνετε σε έναν πιο σκοτεινό ουρανό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Θα συνεχίσει να βελτιώνεται στην εμφάνισή του μέσα στο καλοκαίρι, καθώς οδεύει προς την αντίθεσή του τον Αύγουστο.
Τετάρτη, 5 Απριλίου
Πανσέληνος στις 7:36 πμ. Της Πέμπτης. Νωρίς το βράδυ, αναζητήστε τον Στάχυ κάτω από την Σελήνη και τον φωτεινότερο Αρκτούρο. Σκεφτείτε επίσης να στρέψετε το βλέμμα σας στο αστέρι αυτό (α του Βοώτη), ένα πορτοκαλί-κόκκινο γιγάντιο αστέρι που λάμπει με μέγεθος -0,1 στο νότιο τμήμα του αστερισμού. Αυτό το ηλικιωμένο αστέρι είναι πολύ πιο φωτεινό αλλά και πιο ψυχρό από τον δικό μας Ήλιο, εξ ου και το χρώμα του.
Πέμπτη, 6 Απριλίου
Η Πανσέληνος κάνει ολόκληρο τον ουρανό φωτεινό και παραμένει πάνω από τον ορίζοντα από, περίπου τη δύση έως την ανατολή, επηρεάζοντας τη θέαση των ουρανίων αντικειμένων. Δυστυχώς, δεν είναι και η ιδανική στιγμή για να μελετήσουμε τον δορυφόρο μας, καθώς ο Ήλιος λάμπει απευθείας στη σεληνιακή επιφάνεια, εξαφανίζοντας τις σκιές και μειώνοντας τις λεπτομέρειες που θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε στην επιφάνειά της.
Η Σελήνη βρίσκεται στην Παρθένο απόψε, περίπου 5° ανατολικά του φωτεινού άστρου Στάχυ. Στα βόρεια του, μπορείτε να εντοπίσετε τον Αρκτούρο. Και ο Βασιλίσκος (Regulus), ο οποίος σηματοδοτεί την «καρδιά» του Λέοντα, βρίσκεται βορειοδυτικά της θέσης της Σελήνης. Μπορεί επίσης να είστε σε θέση να σχηματίσετε την Μεγάλη Άρκτο στο βορρά η οποία στέκεται στο τέλος της λαβής της για το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας. Άλλα ορατά φωτεινά αστέρια νωρίτερα το βράδυ περιλαμβάνουν την Αίγα στον Ηνίοχο, τον Αλντεμπαράν στον Ταύρο, τον Μπετελγκέζ και τον Ρίγκελ στον Ωρίωνα, και τον λαμπρότερο όλων, τον Σείριο στον Μέγα Κύνα.
Παρασκευή 7 Απριλίου
Τώρα ο Ερμής είναι σε εύκολη θέα στα τέλη του λυκόφωτος, πολύ κάτω και δεξιά της Αφροδίτης, όπως φαίνεται παρακάτω. Μόλις ο ουρανός γίνει αρκετά σκοτεινός, εντοπίστε τις Πλειάδες πάνω από την Αφροδίτη. Θα περάσει μόλις 2° από το σμήνος στις 10-11 Απριλίου.
Ο μικρότερος πλανήτης στο ηλιακό σύστημα, ο δίσκος του Ερμή εκτείνεται μόλις 7″ κατά μήκος. Εμφανίζεται ελαφρώς μεγαλύτερος από τον Άρη στον Ταύρο επειδή αυτή τη στιγμή βρίσκεται πιο κοντά στη Γη. Ο Ερμής βρίσκεται στον Κριό, περίπου πάνω από τον ορίζοντα μαζί με τον αστέρα Sheratan μεγέθους 2,6 (βήτα του αστερισμού) 6,7° στα δεξιά του (βορειοδυτικά). Πάνω από τον Sheratan στον ουρανό (βορειοανατολικά) βρίσκεται το λαμπρότερο αστέρι του Κριού, ο Χαμάλ, 2ου μεγέθους.
Σάββατο, 8 Απριλίου
Ψάξτε για το «μοναχικό άστρο» στο τέλος του σούρουπου. Το αστέρι, τυπικά γνωστό ως Αλφάρντ, είναι το φωτεινότερο αντικείμενο στον νότιο ουρανό. Ανήκει στον αστερισμό της Ύδρας, το «θαλάσσιο φίδι». Για να επιβεβαιώσετε ότι έχετε εντοπίσει το αστέρι 2ου μεγέθους, παρατηρήστε ότι βρίσκεται 40 μοίρες πάνω και στα αριστερά του Σείριου και 23 μοίρες κάτω και δεξιά του Βασιλίσκου.
Κυριακή, 9 Απριλίου
Η Σελήνη, σε φθίνουσα φάση, ανατέλλει γύρω στα μεσάνυχτα απόψε, συνοδευόμενη από τον πορτοκαλί Αντάρη.
Ο οικείος σχηματισμός της «κατσαρόλας» της Μεγάλης Άρκτου είναι ψηλά στα βορειοανατολικά τα βράδια του Απριλίου. Ο Μιζάρ λάμπει με 2ο μέγεθος, περίπου έξι φορές πιο φωτεινός από τον 4ου μεγέθους συνοδό του, τον Αλκόρ. Αν και αυτά τα δύο αστέρια δεν σχετίζονται μεταξύ τους, αποτελούν μια ωραία θέα με κιάλια.
Ο Γαλαξίας πάνω από το Στελάρι
“Αστρικό τοπίο πάνω από το Στελάρι Λιαπάδων με τον Γαλαξία να λάμπει πάνω από το άγριο τοπίο και την παραλία με τους εντόνους κυματισμούς”, περιγράφει ο φωτογράφος αυτής της όμορφης εικόνας, ο Βασίλης Μεταλληνός. Διαβάστε περισσότερα..
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής ανεβαίνει όλο και ψηλότερα μετά το ηλιοβασίλεμα, πάνω από τον δυτικό ορίζοντα, αρκετά χαμηλότερα και στα δεξιά της Αφροδίτης. Χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια. Φτάνει σε μέγεθος -0,4 στις 7 Απριλίου.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0, από τον Κριό στον Ταύρο) είναι το λαμπρό «Βραδινό Αστέρι» που φαίνεται στα δυτικά νωρίς και κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Δύει δύο ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη δείχνει έναν μικρό δίσκο (14 δευτερόλεπτα της μοίρας, 76% φωτισμένος).
Ο Άρης συνεχίζει να χάνει σε λαμπρότητα. Με μέγεθος +1,1 βρίσκεται 25° κάτω από τον Αλντεμπαράν ( μέγεθος + 0,9) στον Ταύρο. Έχει φαινόμενη διάμετρο μόνο 6” αυτή την εβδομάδα. Βρίσκεται ψηλά στο νότο πριν τα μεσάνυχτα, περίπου το ίδιο λαμπρός με τον Αλντεμπαράν. Μαζί με τον Μπετελγκέζ σχηματίζουν ένα Πορτοκαλί Τρίγωνο (Άρης-Μπετελγκέζ-Αλντεμπαράν).
Ο Δίας είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο.
Ο Κρόνος, με μέγεθος +1,0 στον Υδροχόο, αρχίζει να φαίνεται πριν την ανατολή του Ήλιου. Δοκιμάστε να τον εντοπίσετε με ένα ζευγάρι κιάλια, περίπου 40 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου, αρκετά μακριά από τον Αλτάιρ.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,8 στο Κριό, γίνεται πιο δύσκολο να εντοπιστεί στα δυτικά, κάτω από την Αφροδίτη. Χρειάζεται ένα τηλεσκόπιο ή ένα ζευγάρι κιάλια για να παρατηρηθεί.
Ο Ποσειδώνας, μέγεθος 8,0, είναι ακόμα κρυμμένος στην ανατολή του Ήλιου.
