Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 3-8 έως και 9-8 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

 

Δευτέρα, 3 Αυγούστου

Πανσέληνος στις 7 μμ. Η Σελήνη λάμπει χαμηλά στα νοτιοανατολικά στον αμυδρό αστερισμό του Αιγόκερου, κάτω και στα αριστερά του Κρόνου και του Δία. Πάνω από την Σελήνη βρίσκεται ο Αλτάιρ.

Ο ¨Άρης είναι σε περιήλιο, στην πιο κοντινή του απόσταση από τον Ήλιο κατά τη διάρκεια της τροχιάς του γύρω απ’ αυτόν που κρατάει 1,88 γήινα έτη (687 ημέρες). Αυτή η απόσταση, 206,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα)  είναι μικρότερη από τον μέσο όρο, πράγμα που συνεισφέρει λίγο στη λαμπρότητα του πλανήτη. Ο κόκκινος πλανήτης είναι σχεδόν 50° ψηλά στα νοτιοανατολικά. Έχει φαινόμενη λαμπρότητα -1,1 και φαινόμενη διάμετρο 15″. Κοντά σ’ αυτόν βρίσκονται ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας, αλλά με τη Σελήνη τόσο λαμπερή είναι δύσκολο να τους εντοπίσετε.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:55 πμ.  της Δευτέρας.

 

Τρίτη, 4 Αυγούστου

Το ακριβές σημείο του μέσου του καλοκαιριού είναι σήμερα στις 8:08 μμ. Βρισκόμαστε ανάμεσα στο θερινό ηλιοστάσιο και στη φθινοπωρινή ισημερία του Σεπτεμβρίου.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:46 μμ.

 

Τετάρτη, 5 Αυγούστου

Με μέγεθος 8, ο νάνος πλανήτης Δήμητρα βρίσκεται 4.5′ από το μεγέθους 3,6 αστέρι 88 του Υδροχόου απόψε. Το ζευγάρι θα είναι αρκετά ψηλά ώστε να παρατηρεί μια ώρα πριν από τα μεσάνυχτα, αλλά το λαμπρό φεγγάρι είναι κοντά θα εμποδίσει στην θέαση. Η Δήμητρα κινείται αρκετά γρήγορα ώστε η κίνησή της σε σχέση με τα αστέρια στο υπόβαθρο να γίνεται φανερή από την μία ώρα στην επόμενη ώρα.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:33 πμ. της Πέμπτης.

 

Πέμπτη, 6 Αυγούστου

Πηγαίνοντας 2,4 μοίρες βορειοανατολικά από τον δ του Σκορπιού, βλέπουμε το όμορφο ζεύγος ω1 και ω2 του Σκορπιού. Αν και φαίνονται εύκολα με το γυμνό μάτι (4^ο μέγεθος), με κιάλια αποκαλύπτεται το κοντράστ των χρωμάτων τους, μπλε και κίτρινο. Συνεχίζοντας βορειοανατολικά 1,7 μοίρα βρισκόμαστε στο περίφημο ν του Σκορπιού, ένα ξεχωριστό διπλό-διπλό αστέρι σαν το πολύ γνωστό ε της Λύρας. Με ένα τηλεσκόπιο που διαθέτει καλά οπτικά θα μπορέσουμε να ξεχωρίσουμε τους κύριους αστέρες και τους συνοδούς τους με χρώμα λευκό και γαλάζιο. Στην περιοχή αυτή της κεφαλής του Σκορπιού, άξια παρατήρησης είναι και τα σφαιρωτά σμήνη: Μ80, Μ4 και NGC6144.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 0:25 πμ. της Παρασκευής.

Παρασκευή, 7 Αυγούστου

Ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο, ένα σφαιρωτό σμήνος μοιάζει πολύ σαν ένας κομήτης, αφού είναι μικρός, αμυδρός, με ακαθόριστο σχήμα και φωτεινό πυρήνα. Ο τελικός κατάλογος που εξέδωσε ο Messier περιελάβανε 103 αντικείμενα, από τα οποία τα έξι ήταν μόνο από τον Οφιούχο: Μ9, Μ10, Μ12, Μ14, Μ19 και Μ62. Ο συνεργάτης του Messier, Pierre Mechain ανακάλυψε το Μ107 το 1782. Το 1947, η Καναδή αστρονόμος Helen Sawyer Hogg επίσημα πρόσθεσε το Μ107 στον κατάλογο του Messier ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σφαιρωτών σμηνών στον Οφιούχο σε επτά.

Η εποχή του καλοκαιριού είναι ιδανική για την παρατήρηση αυτών των εντυπωσιακών αντικειμένων. Από τα 150 συνολικά σφαιρωτά σμήνη του Γαλαξία μας, περίπου τα 125 φαίνονται από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη (όπου βρίσκεται και η Ελλάδα).

 

Σάββατο, 8 Αυγούστου

Το Άλφα και Βήτα του Αιγόκερου απέχουν 2,3° και χωράνε εύκολα στο ίδιο πεδίο με ένα ζευγάρι κιάλια ακόμα και με μεγέθυνση 15×. Και τα δυο είναι οπτικά διπλά άστρα. Το άλφα μπορεί να διαχωριστεί ακόμα και με γυμνό μάτι, αλλά το βήτα χρειάζεται κάποιο οπτικό μέσο. Ο πιο αμυδρός αστέρας του έχει μέγεθος 6.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:03 πμ. της Κυριακής.

 

Κυριακή, 9 Αυγούστου

Ο λαμπρός Βέγας περνάει σχεδόν από το ζενίθ στις 11 μμ.  και είναι ακριβώς στο ζενίθ αν παρατηρείτε από 39° γεωγραφικό πλάτος.

Ο μικρός αστερισμός της Ασπίδας, κοντά στην ουρά του Αετού, είναι αμυδρός με γυμνό μάτι αλλά είναι γεμάτος με πολύ πλούσια αστρικά πεδία του γαλαξία μας και αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:54 μμ.

 

Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Ο κομήτης συναντά το φαράγγι του Βίκου, πριν από δύο εβδομάδες. Τώρα ο κομήτης έγινε αμυδρότερος και φαίνεται με ένα ζευγάρι κιάλια. Η φωτογραφία αυτή, του Κωνσταντίνου Εμμανουηλίδη, δημοσιεύτηκε στις 3 Αυγούστου ως η «Αστρονομική φωτογραφία της ημέρας».

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής φαίνεται χαμηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά στο λυκαυγές. Κοιτάξτε μισή ώρα πριν την ανατολή. Έχει μέγεθος -1,3. Θα τον βρείτε περίπου 30° κάτω αριστερά της Αφροδίτης.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,5) είναι στον ανατολικό ουρανό, 1 ½ πριν την αρχή του λυκαυγούς. Βγαίνει πάνω από τον ανατολικό-βορειοανατολικό ορίζοντα. Ο πλανήτης θα είναι το λαμπρό «αστέρι» της αυγής αυτό το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Με τηλεσκόπιο, φαίνεται να χάνει σε φαινόμενη διάμετρο ( 25”), αν και η λαμπρότητά του είναι ακόμα μεγάλη.

Ο Άρης ανατέλλει τα μεσάνυχτα, με μέγεθος -1,2 στους Ιχθείς. Το φαινόμενο μέγεθος του αυξάνεται στα 15  δευτερόλεπτα του τόξου. Θα φτάσει στα 22,6” στις αρχές Οκτωβρίου.

Προσπαθήστε να εντοπίσετε το λευκό Νότιο πόλο του και τις σκοτεινές περιοχές πάνω στην επιφάνειά του. Μπορείτε να δείτε τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας του Άρη που φαίνονται με τηλεσκόπιο, δίνοντας τις συντεταγμένες του τόπου παρατήρησης και την ώρα παρατήρησης με το λογισμικό Mars Profiler.

Ο Δίας και ο Κρόνος (μέγεθος -2,7, και +0,2, αντίστοιχα) είναι λίγο μετά την αντίθεσή τους. Απέχουν περίπου 8° ο ένας από τον άλλο.

Ο Ουρανός (5,8, στον Κριό) είναι ψηλά στον ουρανό περίπου στις 3 πμ.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) φαίνεται ψηλά στα νότια πριν αρχίσει το λυκαυγές, 30° δυτικά από τον Άρη.