Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, απο 4-7 έως και 10-7
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,
από 4-7 έως 10-7
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία, ένας τεράστιος αντικυκλώνας με σχήμα οβάλ που παρατηρείται εδώ και τουλάχιστον 300 χρόνια, είναι το κύριο από τα πολλά χαρακτηριστικά που βλέπουμε στον γίγαντα των πλανητών. Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μία ώρα πριν και μία ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.
Δευτέρα, 4 Ιουλίου
Νέα Σελήνη στις 2:02 μμ.
Η Γη έχει φτάσει στο αφήλιο, στο πιο μακρινό της σημείο από τον Ήλιο για το έτος (3% ή 5 εκατομμύρια χιλιόμετρα περισσότερο από το περιήλιο του Ιανουαρίου).
Τρίτη, 5 Ιουλίου
Σήμερα είναι η πρώτη ημέρα του φθινοπώρου στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη. Η φθινοπωρινή ισημερία στον κόκκινο πλανήτη είναι περίπου στις 7 μμ, έτσι ο Ήλιος δύει πάνω από τον βόρειο πόλο για πρώτη φορά στο μέσο ενός αρειανού έτους (σχεδόν ένα γήινο έτος). Για παρατηρητές πάνω στη Γη, ο Άρης παραμένει ένα ωραίο θέαμα στον ουρανό αυτή την εβδομάδα. Με φαινόμενο μέγεθος -1,3 δεσπόζει στο νότιο-νοτιοδυτικό τμήμα του ουρανού νωρίς το βράδυ. Ο κόκκινος-πορτοκαλής δίσκος του πλανήτη έχει διάμετρο 16″. Η έκταση πάγου στον βόρειο πόλο του (πολικός σκούφος), τώρα που τελειώνει το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο, έχει συρρικνωθεί.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:47 μμ.
Τετάρτη, 6 Ιουλίου
Ο Ποσειδώνας ανατέλλει λίγο πριν τα μεσάνυχτα αυτή την εβδομάδα και φτάνει στις 40° πάνω από τον νότιο ορίζοντα στην αρχή του λυκαυγούς. Με μέγεθος 7,9, ο πλανήτης είναι στον Υδροχόο, περίπου 0,5° νοτιοανατολικά του 4ου μεγέθους λάμδα του Υδροχόου. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια για να εντοπίσετε τον Ποσειδώνα και ένα τηλεσκόπιο για να δείτε τον μπλε δίσκο του με φαινόμενη διάμετρο 2,3″.
Ο Ερμής περνάει πίσω από τον Ήλιο και παραμένει κρυμμένος μέσα στη λάμψη του πιο κοντινού μας άστρου. Θα μπορούμε να τον παρατηρήσουμε ξανά στο τέλος του μήνα, όταν θα επιστρέψει στον βραδινό ουρανό.
Πέμπτη, 7 Ιουλίου
Χαμηλά στα δυτικά, θα δείτε τη Σελήνη, περίπου 3,5 μοίρες κάτω από τον Βασιλίσκο, όπως φαίνεται παρακάτω. Τα επόμενα βράδια, η Σελήνη βρίσκεται όλο και ψηλότερα καθώς περνάει μέσα από τον Λέοντα και την Παρθένο.
Απόψε ο Πλούτωνας είναι σε αντίθεση. Ο πλανήτης βρίσκεται τώρα στον βορειοανατολικό Τοξότη, περίπου 0,3° δυτικά-νοτιοδυτικά από το 3ου μεγέθους αστέρι π του Τοξότη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:27 μμ.
Παρασκευή, 8 Ιουλίου
Εάν έχετε ένα τηλεσκόπιο, ξέρετε πιθανώς τον αστερισμό του Ηρακλή, που φθάνει στο ζενίθ στο μέσο της νύχτας, και το λαμπρό σφαιρωτό σμήνος του Ηρακλή, το Μ13. Ποια άλλα αντικείμενα του ουρανού θα μπορούσατε να εξερευνήσετε εδώ; Ο γαλαξίας NGC6181 (μέγεθος 11,9) κοντά στο β του Ηρακλή, είναι ένας από τους πιο λαμπρούς γαλαξίες στην περιοχή αυτή. Επίσης, το φωτεινό πλανητικό νεφέλωμα NGC6210 μπορεί να εντοπιστεί με χαμηλή μεγέθυνση, με ένα 4 ιντσών διοπτρικό τηλεσκόπιο. Με υψηλότερη μεγέθυνση το χρώμα του φαίνεται να είναι πρασινωπό ή γαλάζιο και αρχίζει να διακρίνεται το αστέρι 12ου μεγέθους στο κέντρο του. Φωτογραφίες μακράς έκθεσης αποκαλύπτουν ένα σχήμα που δίνει στο νεφέλωμα αυτό το υποκοριστικό: Νεφέλωμα της Χελώνας (Turtle Nebula).
Σάββατο, 9 Ιουλίου
Ο Δίας λάμπει στα δεξιά της Σελήνης, περίπου 4 μοίρες μακριά.
Ο γνωστός σχηματισμός της «κατσαρόλας» βρίσκεται ψηλά στα βορειοδυτικά όταν βραδιάζει.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη νωρίς το βράδυ, στις 12:06 μετά τα μεσάνυχτα.
Κυριακή, 10 Ιουλίου
Αυτή τη νύχτα μπορείτε να ψάξετε τον αστεροειδή Ίριδα 7 ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο. Το 10ου μεγέθους αντικείμενο βρίσκεται 0,5° νότια του 5ου μεγέθους αστέρα λάμδα του Ζυγού.
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
Ο Δίας, η Ιώ, και η σκιά της. Η φωτογραφία αυτή είναι του Damian Peach στις 16 Ιουνίου (22:27 UT). Η εικόνα είναι τόσο καθαρή που ξεχωρίζουν ακόμα και οι σκοτεινές πολικές περιοχές της Ιούς!
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο.
Η Αφροδίτη είναι ακόμα κρυμμένη στη λάμψη του Ήλιου μετά το ηλιοβασίλεμα.
Ο Άρης (μέγεθος -1,4, στον Ζυγό) παραμένει μεγάλος και λαμπρός με χρώμα κίτρινο-πορτοκαλί στο νότο, τόσο λαμπρός όσο και ο Σείριος. Η φαινόμενη διάμετρός του μειώνεται λίγο, στα 15 δευτερόλεπτα της μοίρας. Στην επόμενή του αντίθεση, τον Ιούλιο του 2018, ο Άρης θα φτάσει τα 24,3 δευτερόλεπτα της μοίρας, σχεδόν στη μέγιστη διάμετρό του!
Ο Δίας (μέγεθος -1,8, στον Λέοντα) λάμπει στα δυτικά στο βραδινό λυκόφως. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει στα 34 δευτερόλεπτα της μοίρας, σχεδόν το μικρότερο μέγεθος που φτάνει ποτέ.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,2 στο νότιο Οφιούχο) είναι το λαμπρότερο «άστρο» περίπου 18° στα ανατολικά (αριστερά) του Άρη. Κάτω και στα δεξιά του, στις 7° μακριά, είναι ο αμυδρότερος Αντάρης. Στο μέσο της απόστασης μεταξύ Κρόνου και Άρη είναι ο δέλτα του Σκορπιού.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθύες) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση στα νότιοανατολικά πριν αρχίσει το λυκαυγές.
Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) επίσης φαίνεται αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν το λυκαυγές.
