Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 5-10 έως και 11-10 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

Δευτέρα, 5  Οκτωβρίου

Αυτή είναι η ακριβής ημερομηνία που ο Άρης είναι πιο κοντά στη Γη: 0,415 a.u ( 61,3 εκατομμύρια χιλιόμετρα ή 3,5 λεπτά φωτός). Δεν θα  περάσει τόσο κοντά από μας μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2035. Πόσο χρονών θα είστε τότε;

Σήμερα είναι η 97η επέτειος από τον προσδιορισμό που έκανε ο Edwin Hubble για τα μεταβλητά αστέρια τύπου Κηφείδων στο M31, καλύτερα γνωστό ως γαλαξία της Ανδρομέδας. Αυτά τα αστέρια επέτρεψαν μια ακριβή μέτρηση της απόστασης από το M31, αποδεικνύοντας ότι, σε 2,5 εκατομμύρια έτη φωτός, αυτό το αντικείμενο δεν βρίσκεται μέσα στον Γαλαξία, αλλά ότι είναι στην πραγματικότητα ένας άλλος διαφορετικός γαλαξίας.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:15 μετά τα μεσάνυχτα.

 

Τρίτη, 6 Οκτωβρίου

Στα ανατολικά, το λαμπρό φεγγάρι, σε φθίνουσα φάση, φωτίζει τον ουρανό στον Ταύρο. Ο δορυφόρος μας απέχει λίγο λιγότερο από 5 ° από το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού, τον Αλντεμπαράν, το οποίο θα πρέπει να είναι ορατό παρά το έντονο φως του. Ακριβώς κάτω από αυτούς, ο Ωρίων αρχίζει να ανεβαίνει. Το «σώμα του κυνηγού» θα περάσει πάνω από τον ορίζοντα μέχρι τα μεσάνυχτα για παρατηρητές στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:06 μμ.

 

Τετάρτη, 7 Οκτωβρίου

Οι Δρακοντίδες, η ετήσια βροχή διαττόντων, κορυφώνεται απόψε. Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες βροχές μετεώρων φαίνονται καλύτερα τις πρώτες πρωινές ώρες, αυτές θα φαίνονται καλύτερα αργά το βράδυ. Ο μητρικός κομήτης αυτής της ασθενούς βροχής είναι ο 21P / Giacobini-Zinner. Αυτά τα μετέωρα έκαναν μια πολύ καλή εμφάνιση το 1933, το 1946, και το 1988. Για αυτό και πήραν τον τίτλο «βροχή». Αν και οι προσδοκίες των παρατηρητών δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλες, ίσως να μπορέσετε να δείτε 10 ή περισσότερα μετέωρα ανά ώρα.  Ποτέ δεν ξέρετε!

Πέμπτη, 8 Οκτωβρίου

Απόψε είναι μια από τις τελευταίες ευκαιρίες για να δείτε τον Ερμή στον βραδινό ουρανό. 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα, ο μικροσκοπικός πλανήτης έχει ύψος μόλις 2 ° στα νοτιοδυτικά. Δύει 15 λεπτά αργότερα. Οδεύει σε κατώτερη σύνοδο με τον Ήλιο στις 25 Οκτωβρίου. Μετά, ο μικρότερος, ταχύτερος πλανήτης του ηλιακού συστήματος θα γίνει αντικείμενο του πρωινού ουρανού τον Νοέμβριο.

Ο Ερμής είναι τώρα μεγέθους 0,1, αρκετά φωτεινός και εύκολα να εντοπιστεί, ειδικά με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Ο δίσκος του, ο οποίος είναι λίγο λιγότερο από 50% φωτισμένος, είναι 8″.

Καθώς ο πλανήτης βυθίζεται κάτω από τον ορίζοντα, θα δείτε άλλα φωτεινά αστέρια να εμφανίζονται: ο Αντάρης και ο Αρκτούρος (με πορτοκαλί χρώμα, το λαμπρότερο αστέρι του Βοώτη). Κοιτάξτε πιο μακριά νότια και θα δείτε επίσης τον Δία (μέγεθος –2,4) και τον Κρόνο (μέγεθος 0,5) ανάμεσα στα αστέρια του Τοξότη. Ψηλά στον ουρανό,  το «θερινό τρίγωνο» εξακολουθεί να κυριαρχεί!

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:45 μμ.

 

Παρασκευή, 9 Οκτωβρίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 3:41 πμ. του Σαββάτου.

Επειδή ο δορυφόρος μας ανατέλλει τόσο αργά, απόψε έχετε την ευκαιρία να αναζητήσετε αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό που θα κρύβονταν από το φως του. Εάν είστε έμπειρος παρατηρητής, αξίζει  να αναζητήσετε πολλά από τα πλανητικά νεφελώματα στον Αετό: NGC 6804, NGC 6781, NGC 6741, NGC 6772 και NGC 6751. Κυμαίνονται από μέγεθος 11 έως 13. Θα χρειαστείτε μεγάλες εκθέσεις με φίλτρα Οξυγόνου-ΙΙΙ έτσι ώστε να φωτογραφίσετε αυτά τα εκπληκτικά όμορφα αστέρια που έχουν σβήσει! Ένα φίλτρο Oxygen-III μπορεί να σας βοηθήσει περαιτέρω στο να αναδείξει αυτή την απαλή λάμψη τους.

Σάββατο, 10 Οκτωβρίου

Κοιτάξτε χαμηλά στα νοτιοανατολικά το σούρουπο για τον Φομαλχώ που ανατέλλει. Περνάει στο ψηλότερό του σημείο νότια περίπου στις 11 μμ.

Μια που είναι η εποχή που στο ζωικό κόσμο η αρκούδα ετοιμάζεται για την χειμέρια νάρκη της, το ίδιο περίπου συμβαίνει και στον βορειοδυτικό ουρανό. Η Μεγάλη Άρκτος χαμηλώνει ή ξεκουράζεται προσωρινά για τον χειμώνα που ακολουθεί. Πράγματι, χρειάζεται ανοιχτό ορίζοντα για να διακρίνουμε την κατσαρόλα της Άρκτου που φαίνεται να χάνεται στον ορίζοντα. Όμως, νωρίς τα ξημερώματα ανασηκώνεται δίνοντας μας μια γεύση από τον ουρανό της άνοιξης.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 11:24 μμ.

Κυριακή, 11 Οκτωβρίου

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:16 μμ.

Η ετήσια βροχή διαττόντων Ωριωνίδες έχει ήδη αρχίσει. Αν και η κορύφωση της βροχής απέχει δύο ακόμη εβδομάδες (τη νύχτα της 21^ης Οκτωβρίου), από τώρα θα είστε σε θέση να δείτε κάποιους διάττοντες τις πρώτες πρωινές ώρες αυτή την εβδομάδα που φαίνονται να προέρχονται από το βόρειο μέρος του αστερισμού του Ωρίωνα.

 

Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.

 

Το NGC 6888, γνωστό και ως Ημισεληνοειδές Νεφέλωμα (Crescent Nebula), έχει ένα κεντρικό άστρο, μεγάλης μάζας (τύπου Wolf–Rayet ) το οποίο θα καταστραφεί σε μια θεαματική έκρηξη υπερκαινοφανούς (supernova). Βρίσκεται στον αστερισμό του Κύκνου, σε μια πυκνή σε νεφελώματα περιοχή. Η φωτογραφία είναι του Ευθύμη Καρτέρη. Περισσότερες λεπτομέρειες για τη λήψη της φωτογραφίας αυτής θα δείτε εδώ:   http://astrothemis.gr/more/recent-images/224-ngc-6888-ha-oiii-lrgb-crescent-nebula.html

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι ακόμα πολύ χαμηλά, περίπου 15 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Ψάξτε τον με ένα ζευγάρι κιάλια μόλις πάνω από τον δυτικό-νοτιοδυτικό ορίζοντα.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,1, στον Λέοντα) βγαίνει πάνω από τον ανατολικό-βορειοανατολικό ουρανό στις 4 πμ. Ο πλανήτης είναι το λαμπρό «αστέρι» της αυγής αυτό το φθινόπωρο. Με τηλεσκόπιο φαίνεται κατά 73% φωτισμένη. Το φαινόμενο μέγεθός της μικραίνει και φτάνει τώρα στα 156 δευτερόλεπτα του τόξου.  Παρατηρήστε την πολύ κοντινή σύνοδο του πλανήτη με τον Βασιλίσκο στις 10 Οκτωβρίου.

Ο Άρης ανατέλλει τώρα στις 7:30 μμ, με μέγεθος -2,6 στους Ιχθείς. Το φαινόμενο μέγεθος του φτάνει στα 22,6 δευτερόλεπτα του τόξου, το μέγιστό του σε αυτήν του την αντίθεσή, στις 13 Οκτωβρίου. Προσπαθήστε να εντοπίσετε το λευκό Νότιο πόλο του και τις σκοτεινές περιοχές πάνω στην επιφάνειά του. Μπορείτε να δείτε τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας του Άρη που φαίνονται με τηλεσκόπιο, δίνοντας τις συντεταγμένες του τόπου παρατήρησης και την ώρα παρατήρησης με το λογισμικό Mars Profiler.

Ο Δίας και ο Κρόνος (μέγεθος -2,3, και +0,5, αντίστοιχα) φέγγουν ήδη στα νότια στο βραδινό λυκόφως. Απέχουν περίπου 7 ° ο ένας από τον άλλο. Θα βρεθούν στο ψηλότερό τους σημείο περίπου στις 8:30 μμ.

Ο Ουρανός (5,7, στον Κριό) είναι ψηλά στον ουρανό μετά τις 11 μμ.

Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) φαίνεται ψηλά στα νότια λίγο μετά τα μεσάνυχτα, 37° δυτικά από τον Άρη.