Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 6-3 έως 12-3
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 6-3 έως και 12-3 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 6 Μαρτίου
Η Σελήνη είναι γεμάτη απόψε και αύριο το βράδυ. (Πανσέληνος ακριβώς στις 2:40 μμ. της Τρίτης). Το φεγγάρι σχηματίζει ένα μακρύ ισοσκελές τρίγωνο με τον Βασιλίσκο (Regulus) και το γ του Λέοντα.
Τρίτη, 7 Μαρτίου
Απόψε ο δορυφόρος μας ανατέλλει αμέσως μετά τη δύση του Ήλιου.
Θέλετε να εντοπίσετε τον Σείριο Β, τον διάσημο λευκό νάνο; Φέτος ο Σείριος Α και ο Β βρίσκονται στην μεγαλύτερη φαινομενική τους απόσταση στην 50ετή τροχιά τους: 11,3 δευτερόλεπτα του τόξου. Θα παραμείνουν ουσιαστικά σε αυτήν την απόσταση για τα επόμενα χρόνια πριν αρχίσουν να κλείνουν ξανά. Θα χρειαστείτε τουλάχιστον ένα τηλεσκόπιο 8 έως 12 ιντσών, μια νύχτα με καλό seeing και τον Σείριο να στέκεται στο ψηλότερο σημείο του κοντά στον μεσημβρινό (νωρίς το βράδυ).
Ο Σείριος Β φαίνεται πάνω και στα αριστερά. (Φωτογραφία: Gabriela και Fabio Carvalho, 2017).
Αυτό το αστέρι βρίσκεται τώρα ανατολικά-βορειοανατολικά του Σείριου Α και είναι 10 μεγέθη αμυδρότερος.
Όσο πιο νότια είστε τόσο το καλύτερο, γιατί ο Σείριος θα είναι ψηλότερα όταν θα διασχίζει τον μεσημβρινό. Μην ανησυχείτε για το φως του φεγγαριού. Η λάμψη του Σειρίου Α είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στον διαχωρισμό του συνοδού του.
Τετάρτη, 8 Μαρτίου
Νωρίς το βράδυ, η φθίνουσα Σελήνη ανατέλλει στα ανατολικά κοντά στο γ της Παρθένου την Τετάρτη 8 Μαρτίου και κοντά στον Στάχυ την Πέμπτη.
Περίπου μια εβδομάδα μετά τη σύνοδό τους, δείτε την Αφροδίτη και τον Δία στον βραδινό ουρανό. Λίγο μετά τη δύση του ηλίου, οι δύο πλανήτες «κρέμονται» ο ένας πάνω στον άλλο στα δυτικά. Η λαμπρή Αφροδίτη (μέγεθος -4,0) είναι ψηλότερα, σχεδόν 25° πάνω από τον ορίζοντα. Ακριβώς κάτω από αυτήν είναι ο μεγέθους -2,1 Δίας, περίπου 17° ψηλά. Οι πλανήτες απέχουν τώρα σχεδόν 7°, πολύ μακριά από τη κοντινή τους σύνοδο, λιγότερο από 1 μοίρα την περασμένη εβδομάδα.
Πέμπτη, 9 Μαρτίου
Αστρικά σμήνη στην Πρύμνη (Puppis). Καλά τοποθετημένα για τους παρατηρητές και στα δύο ημισφαίρια, τα όμορφα σμήνη M46, M47, και NGC2423 αποτελούν ωραίους στόχους σε μια δροσερή νύχτα του Μαρτίου. Μπορείτε να δείτε και τα τρία σμήνη με κιάλια 7Χ50, με τον ερευνητή ενός τηλεσκοπίου ή με ένα τηλεσκόπιο ευρέως πεδίου με χαμηλή μεγέθυνση. Η ανάλυση του κάθε σμήνους ξεχωριστά αποκαλύπτει εκατοντάδες λαμπερά άστρα. Το M46 περιέχει και ένα πλανητικό νεφέλωμα, το NGC 2438, το οποίο μπορείτε να δείτε με 100x ή περισσότερο με τη βοήθεια ενός φίλτρου UHC ή deep-sky filter.
Παρασκευή 10 Μαρτίου
Η Αφροδίτη θα συνεχίσει να ανεβαίνει ψηλότερα στο λυκόφως μέχρι και τον Μάιο, αλλά ο Δίας θα βυθιστεί χαμηλά στον ορίζοντα πριν από τα τέλη Μαρτίου.
Ο κομήτης C/2022 E3 (ZTF) μπορεί να μην είναι πλέον στην επικαιρότητα αφού γίνεται αμυδρότερος, αλλά δεν έχει χαθεί εντελώς. Βρίσκεται σχετικά ψηλά πάνω από τον ορίζοντα νωρίς το βράδυ (ο ZTF έχει καταγραφεί πρόσφατα με 8ο μέγεθος).
Μια ώρα μετά τη δύση του ηλίου σήμερα το βράδυ, ο ZTF έχει ύψος περίπου 40° στα νοτιοδυτικά, κοντά στο βορειοανατολικό άκρο του «ποταμού» Ηριδανού. Βρίσκεται σχεδόν ακριβώς στο μέσο της διαδρομής μεταξύ δύο αστέρων 4ου μεγέθους: μ του Ηριδανού στα ανατολικά και ν του Ηριδανού στα δυτικά. Ο σπειροειδής γαλαξίας NGC 1637, 11ου μεγέθους, βρίσκεται μόλις 10′ βορειοανατολικά του κομήτη απόψε. σήμερα. Αυτός ο όμορφος στόχος έχει ένα φωτεινότερο κέντρο και έναν πιο αχνό, πιο διάχυτο δίσκο.
Επιστρέψτε αύριο για να δείτε τον ZTF 0,5° νότια του NGC 1637. Από εκεί, ο κομήτης θα κατευθυνθεί νοτιοανατολικά, πλησιάζοντας το «Νεφέλωμα της Κεφαλής της Μάγισσας» (IC 2118) μέχρι το τέλος του μήνα. Αυτή θα είναι μια αστροφωτογραφία που δεν θα θέλετε να χάσετε!
Σάββατο, 11 Μαρτίου
Με την άνοιξη να πλησιάζει (στο βόρειο ημισφαίριο της Γης), ο Ωρίωνας αρχίζει να γέρνει κάτω προς τα νοτιοδυτικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, και η αποτελούμενη από τρία αστέρια ζώνη του γίνεται πιο οριζόντια. Η ζώνη σημαδεύει , προς τα αριστερά, τον λαμπρό λευκό Σείριο, και προς τα δεξιά, τον πορτοκαλί Aldebaran (Λαμπαδία). Το φωτεινό αστέρι πιο κοντά κάτω από τη ζώνη είναι ο Rigel.
Κυριακή, 12 Μαρτίου
Οι νύχτες του Μαρτίου προσφέρουν μια καλή ευκαιρία για να δείτε το ζωδιακό φως. Από το βόρειο ημισφαίριο, το τέλος του χειμώνα και νωρίς την άνοιξη είναι οι καλύτερες εποχές για να παρατηρήσετε αυτό το αμυδρό φως μετά το ηλιοβασίλεμα. Φαίνεται λίγο πιο αμυδρό από το γαλαξία μας, οπότε θα χρειαστείτε ένα καθαρό ουρανό χωρίς φεγγάρι και μια θέση παρατήρησης που να βρίσκεται μακριά από την πόλη. Με τη σελήνη τώρα κοντά στο τελευταίο τέταρτο και την επόμενη εβδομάδα σε χάση, είναι μια ευκαιρία για να το αναζητήσετε. Ψάξτε για μια λάμψη σε σχήμα κώνου, η οποία έχει ευρεία βάση και σκοπεύει σχεδόν κατ’ ευθείαν πάνω από το δυτικό ορίζοντα, όταν θα έχει χαθεί το λυκόφως.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο και χάνεται μέσα στη λάμψη του.
Η Αφροδίτη και ο Δίας, οι δύο φωτεινότεροι πλανήτες, λάμπουν στα δυτικά με μέγεθος -3,9 και -2,1, αντίστοιχα. Βρέθηκαν σε κοντινή σύνοδο την 1η Μαρτίου. Ο Δίας βρίσκεται τώρα χαμηλότερα από την Αφροδίτη. Στις 10 Μαρτίου η απόστασή τους θα φτάσει τις 10 μοίρες.
Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη δείχνει έναν μικρό δίσκο (12 ½ δευτερόλεπτα της μοίρας). Ο Δίας έχει δίσκο με πλάτος 34 δευτερόλεπτα της μοίρας. Η απόστασή του από τον Ήλιο είναι 7 φορές μεγαλύτερη απ’ αυτήν της Αφροδίτης.
Ο Άρης, με μέγεθος +0,5 βρίσκεται στον Ταύρο. Έχει φαινόμενη διάμετρο 8” αυτή την εβδομάδα. Βρίσκεται ψηλά στο νότο πριν τα μεσάνυχτα, ακόμα λαμπρότερος από τον Αλντεμπαράν (μέγεθος + 0,8, 14° κάτω από τον Άρη).
Ο Κρόνος έχει εξαφανιστεί στη λαμπρή λάμψη της ανατολής του Ήλιου.
Ο Ουρανός, με μέγεθος 5,8 στο Κριό, βρίσκεται στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Χρειάζεται ένα τηλεσκόπιο ή ένα ζευγάρι κιάλια για να παρατηρηθεί. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 3,6”.
Ο Ποσειδώνας είναι χαμένος στη λάμψη του ηλιοβασιλέματος.
