Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 30-3 έως και 5-4 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 

 

Δευτέρα, 6 Απριλίου

Αν έχετε θέα προς τον ανατολικό ουρανό, καθώς αρχίζει να βραδιάζει, θα προσέξετε ένα λαμπρό κίτρινο-πορτοκαλί αστέρι να εμφανίζεται στα ανατολικά. Είναι ο Αρκτούρος, κεντρικό αστέρι του Βοώτη και σημείο αναφοράς του ανοιξιάτικου ουρανού. Ο έντονος  χρωματισμός του δηλώνει ότι πρέπει να είναι λίγο πιο ψυχρός από τον δικό μας κίτρινο ήλιο. Η επιφάνεια του Αρκτούρου έχει θερμοκρασία περίπου 3900 βαθμούς Κελσίου, ενώ ο Ήλιος μας περίπου 5500 βαθμούς Κελσίου.

Τρίτη, 7 Απριλίου

Πανσέληνος στις 5:37 πμ της Τετάρτης. Αυτή θα είναι μια σούπερ-πανσέληνος, δηλαδή, θα φαίνεται λίγο πιο μεγάλη απ’ ότι συνήθως. Το φεγγάρι ήταν σε περίγειο μια ημέρα πριν, σε απόσταση 356.905 χιλιομέτρων. Ο μέσος όρος της διαμέτρου της Πανσέληνου είναι 31 λεπτά της μοίρας, αλλά σήμερα, η διάμετρος θα είναι 33,5 λεπτά της μοίρας, περίπου 8% μεγαλύτερη απ’ ότι συνήθως.

Μέσα στο κέντρο της Παρθένου, βρείτε τον Αρκτούρο κοντά στην Σελήνη και στα αριστερά της, και τον Στάχυ πιο κοντά, κάτω και στα δεξιά της.

Τετάρτη, 8 Απριλίου

Ένα λαμπρό φεγγάρι εξακολουθεί να λάμπει όλη τη νύχτα, καθιστώντας δύσκολη την αναζήτηση στόχων από τον βαθύ ουρανό. Πριν το ξημέρωμα, προσπαθήστε να εντοπίσετε τα σμήνη M11 και NGC 6705. Το Μ11, αυτή η αραιά συγκέντρωση αστεριών, ανακαλύφθηκε το 1681 και είναι το πιο μακρινό ανοικτό σμήνος που μπορεί να δει κανείς με γυμνό μάτι από τον κατάλογο του Messier. Αναζητήστε το σήμερα το πρωί στο νότο, βορειοδυτικά του Δία, περίπου δύο φορές την απόσταση του λαμπρού πλανήτη από τον ορίζοντα. Οι παρατηρητές με κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο θα διακρίνουν ακόμη περισσότερα από τα σχεδόν 3.000 αστέρια του σμήνους.

Πέμπτη, 9 Απριλίου

Ο Κρόνος βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και τον Δία αυτό το πρωί. Μετά τις 5 πμ, ο Άρης είναι περίπου 13° πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα, ανατολικά από τον γνωστό σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη.

Παρασκευή, 10 Απριλίου

Μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, στις 9 μμ, η λαμπρή Αφροδίτη σχηματίζει ένα τρίγωνο με το σμήνος των Πλειάδων και τον πορτοκαλή Αλντεμπαράν, όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα. Ο Λαμπαδίας, όπως είναι το ελληνικό του όνομα, θεωρείται ότι είναι ένα πορτοκαλί αστέρι, αν και για πολλούς ανθρώπους το χρώμα δεν είναι άμεσα εμφανές. Θυμηθείτε ότι τα χρώματα των αστέρων αντιπροσωπεύουν θερμοκρασίες, κάτι που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Λαμπαδίας είναι ψυχρότερος από τον ήλιο μας. Η θερμοκρασία του (και το χρώμα του) είναι πιο κοντά στον Αρκτούρο του Βοώτη. Ο Λαμπαδίας είναι ένας υπερήλικας του αστρικού πληθυσμού. Έχει ήδη καταναλώσει όλο το υδρογόνο στο εσωτερικό του και τώρα μετατρέπει το ήλιο σε άνθρακα, που θα είναι στην επόμενη φάση η πηγή ενέργειας του.

Σάββατο, 11 Απριλίου

Ο El Nath, στην άκρη του ενός από τα δύο κέρατα του Ταύρου, είναι ένα θερμό, λευκό-γαλάζιο αστέρι περίπου 130 έτη φωτός μακριά και το 25^ο πιο λαμπρό αστέρι του ουρανού. Τώρα ο El Nath είναι ένα θερμότερο, μεγαλύτερο και φωτεινότερο αστέρι από τον Ήλιό μας. Μέσα σε μερικά εκατομμύρια έτη θα διογκωθεί σε ένα ακόμα μεγαλύτερο, φωτεινότερο πορτοκαλί γιγαντιαίο αστέρι. Ο El Nath κάποτε ήταν μέσα στον αστερισμό του Ηνίοχου, ολοκληρώνοντας την μορφή του γνωστού σχηματισμού του Πενταγώνου. Υπό αυτήν τη μορφή, ήταν γνωστός ως γ του Ηνίοχου. Όμως, οι σχεδιαστές αστρονομικών χαρτών, αργότερα όρισαν ότι αυτό το αστέρι βρίσκεται στον Ταύρο, και έτσι έγινε το β του Ταύρου, μια ονομασία που διατηρεί και σήμερα. Η αλλαγή στην ονομασία λίγο ενοχλεί τους σύγχρονους αστρονόμους, οι οποίοι στηρίζονται περισσότερο στις ουράνιες συντεταγμένες απ’ ότι στους σχηματισμούς που θεωρούμε ως αστερισμούς.

Κυριακή, 12 Απριλίου

Στο σούρουπο, δείτε τον Στάχυ που στην Μυθολογία παριστάνει το στάχυ που κρατά στο χέρι της η Παρθένος. Κάθε χρόνο, γύρω στις 12-13 Απριλίου, όταν κοιτάζουμε προς τον Στάχυ, ουσιαστικά είναι σαν να κοιτάζουμε έξω από το ηλιακό μας σύστημα, προς την κατεύθυνση μακριά από τον Ήλιο. Ο Στάχυς είναι πάνω από τον ορίζοντα όλη τη νύχτα, ανατέλλει με το ηλιοβασίλεμα και φθάνει στο ψηλότερο σημείο του στον ουρανό, στον νότο, στα μέσα της νύχτας. Δύει περίπου με την ανατολή, στα δυτικά νοτιοδυτικά.

 

Μετά από αρκετό διάστημα ηρεμίας στον Ήλιο, ο Χάρης Καμπάνης φωτογράφησε μια ηλιακή έκλαμψη στις 14:00 UT, 31/3/2020. Το ύψος της είναι περίπου 38.000km, τριπλάσιο από τη διάμετρο της Γης

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι μέσα στην λάμψη της ανατολής του Ήλιου.

Η Αφροδίτη  (μέγεθος -4,6, στον Ταύρο, κοντά στις Πλειάδες) κυριαρχεί πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα, ως λαμπρός Αποσπερίτης, πριν και κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος. Κάνει μια μεγαλοπρεπή εμφάνιση αυτήν την άνοιξη. Η διάμετρος του πλανήτη είναι 27 δευτερόλεπτα της μοίρας.

Ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος (μεγέθη +0,7, -2,2, και +0,7, αντίστοιχα) βρίσκονται όλοι μαζί χαμηλά στα νοτιοανατολικά νωρίς το ξημέρωμα, πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Δίας είναι ο πιο λαμπρός από τους τρεις. Ο αμυδρότερος Άρης κινείται μακριά από τους άλλους δύο πλανήτες, προς τα ανατολικά, και έχει μόνο 6 δευτερόλεπτα της μοίρας φαινόμενη διάμετρο.

Ο Ουρανός (μέγεθος +5,8, στο νοτιοδυτικό Κριό) απομακρύνεται από την Αφροδίτη στον δυτικό ουρανό νωρίς το βράδυ.

Ο Ποσειδώνας είναι μέσα στο φως της λάμψης του Ήλιου.