Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 6-6 έως και 12-6

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 6-6 έως και 12-6 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 6 Ιουνίου

Η Αφροδίτη δεσπόζει στον πρωινό ουρανό τον Ιούνιο, λάμποντας έντονα πρώτα στον Κριό, όπου θα την βρείτε σήμερα το πρωί, και στη συνέχεια στον Ταύρο, αργότερα μέσα στο μήνα. Με μέγεθος -3,9, δεν μπορείτε να μην εντοπίσετε τον πλανήτη στον πρωινό ουρανό. Βρίσκεται κάτω (νοτιοανατολικά) του Χαμάλ και του Σερατάν, των δύο φωτεινότερων αστέρων στον Κριό.

Η Σελήνη σχηματίζει ένα ακόμη ισοσκελές τρίγωνο με τον γ του Λέοντα και τον Βασιλίσκο.

 

Τρίτη,  7 Ιουνίου

Σήμερα είναι μια από τις πρώτες μέρες που μπορείτε να δείτε τον Ερμή καθώς απομακρύνεται από τον Ήλιο. Ο μικρότερος πλανήτης του ηλιακού συστήματος υψώνεται στα ανατολικά σήμερα το πρωί λίγο πριν τις 5 πμ. Τώρα είναι αμυδρός, με μέγεθος 1,5, οπότε θα χρειαστείτε κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο για τον εντοπισμό του. Για να βρείτε τον Ερμή, κοιτάξτε περίπου 15,3° ανατολικά της Αφροδίτης, η οποία θα πρέπει  εύκολα να ξεχωρίζει, ακόμη και στο φως του λυκαυγούς. Προσοχή! Ψάξτε για τον πλανήτη αρκετά λεπτά πριν από την ανατολή του Ηλίου. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε κιάλια ή τηλεσκόπιο όταν ο Ήλιος πλησιάζει ή είναι πάνω από τον ορίζοντα, καθώς οι πιθανότητες είναι υψηλές ότι θα μπορούσατε να βάλετε κατά λάθος το άστρο μας στους φακούς σας και να προκαλέσετε ανεπανόρθωτη, σοβαρή βλάβη στα μάτια σας.

Μην ανησυχείτε αν δυσκολεύεστε να τον βρείτε. Η εμφάνιση του Ερμή θα βελτιωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα καθώς γίνεται λαμπρότερος και ανατέλλει ελαφρώς νωρίτερα από μέρα σε μέρα.

Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 5:59 μμ.

 

Τετάρτη, 8 Ιουνίου

Ο αστερισμός του Ηρακλή βρίσκεται σε ιδανική θέση τα βράδια του Ιουνίου. Γεμάτος με αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό, ο Ηρακλής φιλοξενεί ένα από τα πιο διάσημα σφαιρωτά σμήνη του ουρανού: το M13, που ονομάζεται επίσης το « Σφαιρωτό Σμήνος του Ηρακλή». Αυτή η «σφαίρα» μεγέθους 5,8 βρίσκεται 2,5° νότια του η του Ηρακλή, περίπου το ένα τρίτο της διαδρομής κατά μήκος μιας γραμμής που σχεδιάζεται μεταξύ αυτού του αστεριού και του ζήτα. Καλύπτοντας περίπου 24′ στον ουρανό, μπορείτε να εντοπίσετε το M13 χωρίς οπτική βοήθεια, σε μια καλή νύχτα. (Απόψε ίσως μπορεί να είναι μια πρόκληση εξαιτίας της λαμπρής Σελήνης στην Παρθένο.)

Από το Μ13, κάντε ένα σύντομο άλμα σε ένα δεύτερο στόχο: τον σπειροειδή γαλαξία NGC 6207. Βρίσκεται 0,5° βορειοανατολικά του M13. Μπορείτε να βάλετε και τα δύο αντικείμενα στο ίδιο οπτικό πεδίο με χαμηλή μεγέθυνση. Ο NGC 6207 είναι μεγέθους 11,6 και αρκετά συμπαγής σε σύγκριση με τον M13, καλύπτοντας μόνο 3′. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι βρίσκεται περίπου 30 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.

Πέμπτη, 9 Ιουνίου  

Το 1912, η Ενριέττα Σ. Λίβιτ ανακάλυψε μια σύνδεση μεταξύ της περιόδου ενός αστέρα τύπου Κηφείδη και της εγγενούς φωτεινότητας του. Είναι αυτός ο σύνδεσμος επέτρεψε σε αστρονόμους όπως ο Hubble να τον χρησιμοποιήσουν ως δείκτες απόστασης. Σήμερα, αυτός ο σύνδεσμος ονομάζεται σχέση περιόδου-φωτεινότητας ή νόμος Leavitt.

Το 1923, ο Edwin Hubble ανακάλυψε ένα μεταβλητό αστέρι στο γαλαξία της Ανδρομέδας (M31) που τελικά του επέτρεψε να υπολογίσει την απόστασή του, αποδεικνύοντας ότι το αντικείμενο δεν ήταν μέσα στον γαλαξία μας αλλά πολύ πιο πέρα από αυτόν. Αυτό το αστέρι ανήκει σε ένα  συγκεκριμένο τύπο μεταβλητών αστέρων που ονομάζεται Κηφείδες. Είναι το δέλτα του Κηφέα και μπορεί εύκολα να παρατηρηθεί απόψε.

Ο Στάχυς λάμπει κάτω αριστερά της Σελήνης απόψε. Το αστέρι αυτό σχηματίζει ένα σχεδόν τέλειο ισόπλευρο τρίγωνο με τον φωτεινότερο Αρκτούρο ψηλά από πάνω του και την Ντενέμπολα, η ουρά του Λέοντα, μακριά προς τα δεξιά του Στάχυ. Και οι τρεις πλευρές του τριγώνου έχουν μήκος περίπου 35° (35,3°, 35,1°, και 32,8°). Κάποιο αρθρογράφοι το ονομάζουν  το «Ανοιξιάτικο Τρίγωνο».

Παρασκευή, 10 Ιουνίου

Νωρίς το βράδυ, στο νοτιοανατολικό ουρανό, παρακολουθήστε την Σελήνη 6 μοίρες στα αριστερά του Στάχυ. Αύριο, την ίδια ώρα, θα την βρείτε χαμηλότερα στον αστερισμό του Ζυγού. Την Κυριακή, θα χαμηλώσει και άλλο, μέσα στον Σκορπιό.

Σάββατο, 11 Ιουνίου

Το σφαιρωτό σμήνος Μ4 είναι ένα το πιο κοντινό σε μας σφαιρωτά σμήνη (7.200 έτη φωτός) και βρίσκεται 1,3 μοίρες στα δυτικά του Αντάρη. Φαίνεται εύκολα με οποιοδήποτε οπτικό όργανο. Το M4 θα ήταν ένα από τα πιο θαυμάσια σφαιρωτά σμήνη στον ουρανό εάν δεν κρύβονταν από βαριά σύννεφα σκοτεινής ενδοαστρικής ύλης. Αυτή η ενδοαστρική απορρόφηση κοκκινίζει επίσης το χρώμα του φωτός από το σμήνος και του δίνει μια ελαφρώς πορτοκαλιά ή καφετιά απόχρωση, όπως εμφανίζεται χαρακτηριστικά στις έγχρωμες εικόνες.

Κυριακή, 12 Ιουνίου

Η Σελήνη είναι σχεδόν πλήρης. Η Πανσέληνος θα είναι αύριο στις 2:52 μμ.

Για τους ανθρώπους που ζουν κοντά στις 40° βορείου γεωγραφικού πλάτους πλησιάζουμε στην νωρίτερη ανατολή του έτους. Αν και η μεγαλύτερη μέρα του Βορείου ημισφαιρίου είναι στο θερινό ηλιοστάσιο 9 ημέρες από τώρα, η νωρίτερη ανατολή συμβαίνει αρκετές ημέρες πριν και το πιο αργό ηλιοβασίλεμα αρκετές ημέρες μετά. Οι συγκεκριμένες ημερομηνίες εξαρτώνται από το γεωγραφικό πλάτος σας. Γενικά, η νωρίτερη ανατολή του ηλίου εμφανίζεται πιο κοντά στο ηλιοστάσιο όσο πιο  βορειότερα ζει κανείς.

 Ο Christopher Go τράβηξε αυτή την εικόνα του Κρόνου στις 22 Απριλίου. Ο νότος είναι επάνω. Τα δαχτυλίδια του Κρόνου φέτος είναι λιγότερο κεκλιμένα ως προς τη γραμμή όρασης μας από ό, τι τα τελευταία χρόνια.

 

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

Ο Ερμής είναι κρυμμένος στο φως του Ήλιου.

Η Αφροδίτη (μέγεθος -4.0) ανατέλλει αμέσως μετά την αρχή του λυκαυγούς. Θα συνεχίζει να κάνει το ίδιο μέχρι και τον Αύγουστο. Βρίσκεται 40 μοίρες κάτω από τον Δία και 32 μοίρες από τον Άρη.

Ο Άρης και ο Δίας, πολύ διαφορετικοί σε μέγεθος, +0,6 και -2,2, αντίστοιχα, λάμπουν μαζί στα ανατολικά-νοτιοανατολικά, πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Βρέθηκαν σε μια πολύ κοντινή σύνοδο στις 29 Μαΐου. Τώρα, ο Άρης απομακρύνεται από τον λαμπρό πλανήτη από νύχτα σε νύχτα.

Ο Κρόνος, με φαινόμενο μέγεθος +0,7, βρίσκεται στον ανατολικό Αιγόκερω περίπου 40° πάνω και στα δεξιά του Δία. Το αστέρι 2° κάτω και δεξιά του Κρόνου είναι το δέλτα του Αιγόκερου, με μέγεθος 2,8.

Ο Ουρανός βρίσκεται μέσα στο φως του Ήλιου.

Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,9, βρίσκεται περίπου  10° πάνω δεξιά του Δία πριν την αρχή της αυγής.