Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 7-6 έως και 13-6
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 7-6 έως και 13-6 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 7 Ιουνίου
Η ημισέληνος περνά 2 ° νότια του Ουρανού. Το ζευγάρι βγαίνει στα ανατολικά περίπου μία ώρα πριν από την ανατολή, αν θέλετε να δοκιμάσετε την τύχη σας τότε. Θα απέχουν περίπου 3°, με το φεγγάρι να βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον Ουρανό, στον Κριό. Ο Ουρανός λάμπει με αμυδρό μέγεθος 5,9, το οποίο θα απαιτήσει τα κιάλια να τον εντοπίσετε στο λυκόφως. Με ένα ζευγάρι κιάλια με ευρύ οπτικό πεδίο, θα έχετε τη δυνατότητα να δείτε και τα δύο αντικείμενα ταυτόχρονα. Ο Ουρανός εκτείνεται σε απόσταση μόλις 3″ και εμφανίζεται ως ένα γκρίζο, επίπεδο “αστέρι “. Άλλες 11,5 ° πάνω από τον πλανήτη (σε σχέση με τον ορίζοντα) είναι ο Χαμάλ, το άλφα του Κριού, 2ου μεγέθους.
Η Σελήνη φτάνει σε απόγειο – το πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς του, σε σχήμα αυγού, γύρω από τη Γη, 406.227 χλμ. μακριά.
Τρίτη, 8 Ιουνίου
Μόλις 12 ημέρες πριν την έναρξη του καλοκαιριού, καθώς αρχίζει να βραδιάζει, κοιτάξτε πολύ χαμηλά στα βορειοδυτικά τη χειμερινή Αίγα, το λαμπρό αστέρι του Ηνίοχου. Όσο πιο βόρεια είστε, τόσο πιο ψηλά θα εμφανιστεί. Μπορεί να χρειαστείτε κιάλια.
Τι πρώτες πρωινές ώρες, μπορείτε να απολαύσετε τους γιγάντιους πλανήτες Δία και Κρόνο, που ανατέλλουν περίπου στις 1 πμ. και ανεβαίνουν ψηλότερα στα νοτιοανατολικά λίγες ώρες πριν από την ανατολή. Ο Κρόνος, που βρίσκεται στον Αιγόκερω, έχει μέγεθος 0,4 και βρίσκεται κοντά στο 4ου μεγέθους Θήτα (θ) του Αιγόκερω. Μεγεθύνοντας την εικόνα του πλανήτη μέσα από ένα τηλεσκόπιο θα έχετε μια εκπληκτική θέα του συστήματος των δακτυλίων του, το οποίο εκτείνεται περίπου στα 40″. Κοντά στον δίσκο του βρίσκονται πολλά από τα φεγγάρια του, συμπεριλαμβανομένου του Τιτάνα, το πιο φωτεινό (με μέγεθος περίπου 9) στα νοτιοανατολικά του πλανήτη, και οι 10ου μεγέθους δορυφόροι Διώνη, Ρέα και Τηθύς, που όλοι συγκεντρώνονται κοντά στους δακτυλίους.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:03 πμ. της Τετάρτης.
Τετάρτη, 9 Ιουνίου
Ο αστεροειδής 4 Vesta (Εστία) περνάει από ένα δημοφιλές τρίο γαλαξιών που είναι γνωστό ως Leo Triplet (τριάδα του Λέοντα), στον ομώνυμο αστερισμό. Αυτές οι τρεις σπειροειδείς γαλαξίες, M65, M66 και NGC 3628, βρίσκονται μεταξύ θ και ι του Λέοντα και απόψε, η μεγέθους 7,5 Vesta βρίσκεται περίπου 35′ στα νοτιοδυτικά τους.
Μπορείτε να εντοπίσετε εύκολα τον αστεροειδή πλάτους 480 km με τα περισσότερα κιάλια. Το M66 είναι ορατό με κιάλια 10×50. Τα πιο αμυδρά στοιχεία της τριάδας είναι πιο δύσκολα, απαιτούν τουλάχιστον 15×50 κιάλια ή μικρό τηλεσκόπιο. Οποιοδήποτε όργανο ή μεγέθυνση που μπορεί να χωρέσει λίγο περισσότερο από μια Πανσέληνο (που εκτείνεται περίπου στα 30′ του τόξου) στο οπτικό πεδίο του θα σας δείξει την εικόνα αυτών των αντικειμένων.
Ο αστεροειδής θα παραμείνει στη γειτονιά των γαλαξιών λίγες μέρες ακόμα, οπότε μπορείτε να επιστρέψετε για να δοκιμάσετε ξανά και την υπόλοιπη εβδομάδα.
Πέμπτη, 10 Ιουνίου
Νέα Σελήνη στις 1:54 μμ.
Όμως, λίγο περισσότερο από δύο ώρες πριν, σηματοδοτεί την έναρξη μιας δακτυλιοειδούς ηλιακής έκλειψης, η οποία ξεκινά για πρώτη φορά όταν η παρασκιά του φεγγαριού ( ή πιο εξωτερική σκιά) πέφτει πάνω από τη Γη στις 11:12 πμ. Μια δακτυλιοειδής ηλιακή έκλειψη συμβαίνει όταν η Σελήνη καλύπτει τον Ήλιο από την προοπτική της Γης. Επειδή η τροχιά της Σελήνης δεν είναι απόλυτα κυκλική, το φαινόμενο μέγεθος της Σελήνης σε σχέση με τον Ήλιο αλλάζει ανάλογα με το πού βρίσκεται ο δορυφόρος μας στην τροχιά του. Κατά τη διάρκεια μιας δακτυλιοειδούς έκλειψης, ένας λεπτός δακτύλιος του ηλιακού δίσκου εξακολουθεί να είναι ορατός ακόμη και κατά τη διάρκεια της ολικότητας.
Επειδή κάποιο τμήμα του Ήλιου θα είναι πάντα ορατό, ακόμη και κατά τη διάρκεια της μέγιστης έκλειψης, όποιος παρατηρεί την έκλειψη πρέπει να χρησιμοποιεί ειδικά ηλιακά φίλτρα. (Αυτή δεν είναι μια ολική έκλειψη Ηλίου). Μην επιχειρήσετε να παρατηρήσετε οποιοδήποτε τμήμα αυτής της έκλειψης χωρίς φίλτρο!
Αυτή η πρωινή έκλειψη θα είναι ορατή μόνο στο στενό μονοπάτι που βρίσκονται στον Καναδά, τη Γροιλανδία και τη Ρωσία. Το μεσαίο σημείο της έκλειψης θα διαρκέσει σχεδόν 4 λεπτά και θα συμβεί ενώ ο Ήλιος βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου. Η λαμπρή Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) μπορεί να είναι ορατή σε κοντινή απόσταση, αν και θα βρίσκεται αρκετά χαμηλά στον ορίζοντα. Στην Ελλάδα το φαινόμενο δεν θα είναι ορατό, όπως φαίνεται παρακάτω. (Πηγή: https://www.timeanddate.com/countdown/eclipse?iso=20210610).
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:41πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 11 Ιουνίου
Η λαμπρή Αφροδίτη και η λεπτή ημισέληνος σχηματίζουν ένα ζευγάρι χαμηλά στα δυτικά-βορειοδυτικά όπως φαίνεται παρακάτω. Αύριο, η Σελήνη ανεβαίνει ψηλότερα από την Αφροδίτη. Κοιτάξτε 40 με 50 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 2:32πμ. του Σαββάτου.
Σάββατο, 12 Ιουνίου
Με κιάλια, ένα σφαιρωτό σμήνος μοιάζει με ένα αμυδρό, ελαφρώς θολό αστέρι. Το σφαιρωτό σμήνος M3 στον Βοώτη προσφέρει μια πολύ καλή ευκαιρία για να γίνει μια τέτοια σύγκριση. Βρίσκεται μόλις ½° από ένα αστέρι της ίδιας φωτεινότητας (6ου μεγέθους). Αρχίστε την αναζήτησή σας από τον Αρκτούρο.
Κυριακή, 13 Ιουνίου
Το σφαιρωτό σμήνος Μ4 είναι ένα από τα πιο κοντινά σε μας σφαιρωτά σμήνη (7.200 έτη φωτός) και βρίσκεται 1,3 μοίρες στα δυτικά του Αντάρη. Φαίνεται εύκολα με οποιοδήποτε οπτικό όργανο. Το M4 θα ήταν ένα από τα πιο θαυμάσια σφαιρωτά σμήνη στον ουρανό εάν δεν κρύβονταν από βαριά σύννεφα σκοτεινής ενδοαστρικής ύλης. Αυτή η ενδοαστρική απορρόφηση κοκκινίζει επίσης το χρώμα του φωτός από το σμήνος και του δίνει μια ελαφρώς πορτοκαλιά ή καφετιά εμφάνιση στις έγχρωμες εικόνες.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:11 πμ. της Δευτέρας.
Μοιάζει σαν ένα μυστηριώδη «καλαμάρι»… το εικονιζόμενο νεφέλωμα είναι πολύ αμυδρό, αλλά και πολύ μεγάλο σε έκταση στον ουρανό. Είναι ένα πλανητικό νεφέλωμα που καλύπτεται από ένα πέπλο αερίου που προέρχεται από ένα ετοιμοθάνατο άστρο όπως ο Ήλιος μας. Η φωτογραφία αυτή, του Μάνου Μαλακόπουλου, ήταν πριν λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Αστρονομική φωτογραφίας της ημέρας (EAPOD).
Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι σε κατώτερη σύνοδο με τον Ήλιο.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) λάμπει χαμηλά στα δυτικά-βορειοδυτικά στο σούρουπο.
Ο Άρης έχει μέγεθος +1,7 στο πάνω τμήμα των Διδύμων και λάμπει στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 4 δευτερόλεπτα του τόξου, πολύ μικρή για να φανερωθούν λεπτομέρειες πάνω στην επιφάνειά του.
Ο Δίας και ο Κρόνος (στον αμυδρό Υδροχόο και Αιγόκερω, αντίστοιχα) ανατέλλουν μετά τα μεσάνυχτα και φαίνονται αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν την ανατολή του Ήλιου. Ο Κρόνος είναι λίγο ψηλότερα αλλά είναι αμυδρότερος από τον Δία με μέγεθος + 0,5. Ο γιγαντιαίος πλανήτης λάμπει με μέγεθος -2,5, 18 μοίρες στα αριστερά του Κρόνου.
Ο Ουρανός κρύβεται στο φως της ανατολής του Ήλιου.
Ο Ποσειδώνας, 21° ανατολικά του Δία, βρίσκεται ακόμα χαμηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά όταν αρχίζει η αυγή.
