Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, απο 7/9 έως και 13/9
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 7 Σεπτεμβρίου
Ο Ποσειδώνας έφτασε σε αντίθεση την τελευταία βραδιά του Αυγούστου, αλλά η φωτεινότητά του στις αρχές Σεπτεμβρίου ελάχιστα έχει μειωθεί. Αυτή την εβδομάδα βρίσκεται 20 μοίρες πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα, όταν βραδιάζει. Ανεβαίνει ψηλότερα στο νότο λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Ο Ποσειδώνας λάμπει με μέγεθος 7,8, αρκετά λαμπρός για να εντοπιστεί με κιάλια, εάν ξέρετε πού να κοιτάξετε. Αρκεί να βρείτε το αστέρι 4ου μεγέθους λάμδα (λ) του Υδροχόου. Αυτή την εβδομάδα ο Ποσειδώνας εμφανίζεται λιγότερο από 4° δυτικά-νοτιοδυτικά αυτού του αστεριού. Στο τηλεσκόπιο ο Ποσειδώνας φαίνεται σαν μπλε-γκρι δίσκος με διάμετρο 2,4″.
Αυτή η εικόνα από ερασιτέχνη αστρονόμο αποτυπώνει και το πιο λαμπρό φεγγάρι του πλανήτη, τον Τρίτωνα, πάνω αριστερά. Του Ron Warner.
Τρίτη, 8 Σεπτεμβρίου
Ξημερώματα Τετάρτης, η Αφροδίτη και ο Άρης βρίσκονται κάτω από την ημισέληνο στον ανατολικό ουρανό.
Αν και δεν είναι ακόμα φθινόπωρο, μπορείτε να υποδεχτείτε ήδη τον Φομαλχώ, έναν φθινοπωρινό αστέρα 1ου μεγέθους, χαμηλά στα νοτιοανατολικά, στα μέσα της νύχτας. Λάμπει στον νότο γύρω στα μεσάνυχτα ή στη 1 π.μ.
Τετάρτη, 9 Σεπτεμβρίου
Ξημερώματα Πέμπτης, η Αφροδίτη βρίσκεται λίγο περισσότερο από 2 μοίρες πιο κάτω από τη Σελήνη.
Παρά το γεγονός ότι ο Σεπτέμβριος είναι συνήθως ένας μήνας με χαμηλό αριθμό μετεώρων, η Διεθνής Οργάνωση Μετεώρων (ΙΜΟ) έχει εντοπίσει μια νέα βροχή μετεώρων που ονομάζεται έψιλον Περσείδες. Η βροχή αυτή έγινε ιδιαίτερα έντονη από τον αστερισμό του Περσέα τόσο το 2008 όσο και το 2013. Όσον αφορά το 2015, η βροχή κορυφώνεται αυτό το βράδυ και αύριο το πρωί, όταν ο Περσέας θα είναι ψηλά στον ουρανό.
Πέμπτη, 10 Σεπτεμβρίου
Αυτά τα βράδια, ψηλά στον βορειοανατολικό ουρανό βρίσκεται η Κασσιόπη. Τα πέντε κύρια αστέρια σχηματίζουν το γράμμα W. Ψηλά στην ανατολή είναι το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου, που φαίνεται να ισορροπεί στη μία του γωνία.
Παρασκευή, 11 Σεπτεμβρίου
Ο βόρειος αστερισμός του Κηφέα στέκεται ψηλότερα από το αστέρι του βορρά, αφότου τελειώνει το λυκόφως. Ο κύριος σχηματισμός αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από αστέρια 3ου μεγέθους. Ενώ στη μυθολογία αντιπροσωπεύει τον βασιλιά της Αιθιοπίας, το σχήμα του παραπέμπει πολλους στη ζωγραφιά ενός σπιτιού από ένα παιδί. Η κορυφή της στέγης δείχνει προς τα κάτω, ακριβώς πάνω και στα δεξιά του Πολικού. Ο Κηφέας είναι συνοδός του (πιο γνωστού) αστερισμού της Κασσιόπης, της βασίλισσας της Αιθιοπίας.
Σάββατο, 12 Σεπτεμβρίου
Καθώς το φεγγάρι ολοένα και μεγαλώνει, η καλύτερη ώρα για παρατήρηση σε σκοτεινό ουρανό είναι πριν από το λυκαυγές. Τα λαμπρά χειμερινά αστέρια του Ωρίωνα και των γειτονικών αστερισμών δείχνουν τη γοητεία τους στα νοτιοανατολικά. Ο Γαλαξίας μας απλώνεται από τα νοτιοανατολικά προς τα βορειοδυτικά περνώντας και από το ζενίθ, ενώ ο θαυμαστός γαλαξίας της Ανδρομέδας βρίσκεται ψηλά στα δυτικά.
Κυριακή, 13 Σεπτεμβρίου
Νέα Σελήνη στις 9:43 π.μ.
Στη φάση αυτή η Σελήνη διασχίζει τον ουρανό μαζί με τον Ήλιο και έτσι παραμένει κρυμμένη στο έντονο φως του αστεριού μας. Όμως, αν ζείτε στη σωστή περιοχή, σήμερα μπορείτε να παρακολουθήσετε το φεγγάρι να περνά μπροστά από τον Ήλιο και να προκαλεί μια μερική έκλειψη Ηλίου. Παρατηρητές στη Νότια Αφρική, στη νότια Μαδαγασκάρη, και σε τμήματα του Ινδικού Ωκεανού και της Ανταρκτικής θα έχουν τη δυνατότητα να δουν την έκλειψη αυτή. Τα καλύτερα σημεία στη στεριά είναι γύρω από το Cape Town, Νότια Αφρική, όπου το γεγονός ξεκινά λίγο πριν από την ανατολή του Ηλίου και κορυφώνεται στις 5:43 UT. Η Σελήνη καλύπτει το 30 τοις εκατό της επιφάνειας του Ήλιου.
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
«Γαλακτώδης Ζώνη από τον Ελικώνα», φωτογραφία του Εμμανουήλ Μαλακόπουλου, νικητή του Διαγωνισμού Φωτογραφίας 2015 του Πλανηταρίου Θεσσαλονίκης.
Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής (με μέγεθος +0,1) είναι πολύ χαμηλά στα δυτικά στο βραδινό λυκόφως. Προσπαθήστε να τον βρείτε λίγο μετά τη δύση του Ήλιου με ένα ζευγάρι κιάλια. Μη τον μπερδέψετε με τον λαμπρό Στάχυ, που βρίσκεται στα αριστερά του και λίγο ψηλότερα.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,7) ανεβαίνει όλο και ψηλότερα στον πρωινό ουρανό από μέρα σε μέρα. Κοιτάξτε στον ανατολικό ορίζοντα, μία ώρα πριν την ανατολή του Ήλιου.
Ο Άρης (αμυδρός, με μέγεθος +1,8), σχεδόν 400 φορές πιο αμυδρός από την Αφροδίτη, φαίνεται χαμηλά στο λυκαυγές, πριν ανατείλει η Αφροδίτη. Οι δύο πλανήτες απέχουν 10° αυτή την εβδομάδα. Κοιτάξτε χαμηλά, 30 με 45 λεπτά πριν από την ανατολή του Ήλιου, λίγο πάνω από τον ανατολικό-βορειοανατολικό ορίζοντα. Χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια. Ο Πολυδεύκης μοιάζει ως προς το χρώμα με τον Άρη και βρίσκεται πάνω από τον πλανήτη, ενώ ο Προκύων είναι στα δεξιά του.
Ο Δίας είναι μέσα στη λάμψη του Ήλιου. Δεν θα αργήσει να εμφανιστεί στον πρωινό ουρανό.
Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5, στον Ζυγό, πάνω και δεξιά από την κεφαλή του Σκορπιού) μεσουρανεί στο βραδινό λυκόφως. Κάτω και στα αριστερά του, σε απόσταση 12°, είναι ο Αντάρης.
Ο Ουρανός (μέγεθος +5,7, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος +7,8, στον Υδροχόο) είναι στα ανατολικά και στα νοτιοανατολικά πριν τα μεσάνυχτα. Εδώ θα βρείτε αναλυτικούς χάρτες για τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
