Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, απο 7-12 έως και 13-12
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 7 Δεκεμβρίου
Απόκρυψη της Αφροδίτης από τη Σελήνη κατά τη διάρκεια της μέρας στη Βόρεια και Κεντρική Αμερική. Στην Ελλάδα, και τα δύο ουράνια σώματα θα έχουν δύσει πριν γίνει η απόκρυψη. Η Σελήνη είναι μια λεπτή ημισέληνος, περίπου 43° δυτικά του Ήλιου. Η Αφροδίτη θα χαθεί πίσω από τη Σελήνη για μια ώρα περίπου.
Όσο πιο βόρεια ζει κανείς, τόσο πιο ψηλά στον βόρειο ορίζοντα θα βρει τον Πολικό αστέρα, όταν αρχίζει να βραδιάζει. Για γεωγραφικό πλάτος περίπου 40° βόρεια, οι δείκτες της «κατσαρόλας» βρίσκονται ακριβώς κάτω από τον Πολικό.
Τρίτη, 8 Δεκεμβρίου
Ο Ήλιος δύει πιο νωρίς από κάθε άλλη μέρα του έτους (σε γεωγραφικό πλάτος 40° βόρεια).
Δύο από τα πιο γνωστά αντικείμενα του βαθέως ουρανού φαίνονται και με γυμνό μάτι: Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας και το διπλό σμήνος του Περσέα. Και τα δύο έχουν καταγραφεί ως 4ου μεγέθους, και σε αρκετά καλό ουρανό μπορείτε να τα δείτε χωρίς κιάλια ή τηλεσκόπιο. Απέχουν μεταξύ τους μόνο 22° και είναι ψηλά στα βορειοανατολικά αυτά τα βράδια. Φαίνονται κάπως διαφορετικά, πολύ πιο έντονα, όσο περισσότερο σκοτεινός είναι ο ουρανός σας. Δείτε και μόνοι σας.
Τετάρτη, 9 Δεκεμβρίου
Το αστέρι ι της Κασσιόπης (το αστέρι που συναντάμε όταν προεκτείνουμε την πιο αμυδρή πλευρά του σχηματισμού W) αποκαλύπτεται ως όμορφο τριπλό αστέρι, αν χρησιμοποιηθεί μεγέθυνση 100Χ, ακόμα και με μικρό τηλεσκόπιο.
Πέμπτη, 10 Δεκεμβρίου
Μετά τις 10 μμ ο λαμπρός Σείριος είναι αρκετά ψηλά στον ουρανό, σπινθηρίζοντας με λευκό-γαλάζιο χρώμα στα νοτιοανατολικά, κάτω από τον Ωρίωνα. Ο Σείριος, ο πορτοκαλής Μπετελγκέζ στον ώμο του Ωρίωνα και ο Προκύων στα αριστερά τους σχηματίζουν το λαμπρό Χειμερινό Τρίγωνο.
Παρασκευή, 11 Δεκεμβρίου
Μια εικόνα του συστήματος Γης-Σελήνης από την ιαπωνική διαστημοσυσκευή Hayabusa στις 26 Νοεμβρίου 2015. Το σκάφος, που είναι στο δρόμο του για να συναντηθεί με τον αστεροειδή Ryugu, πέρασε κοντά από τη Γη στις 3 Δεκεμβρίου. Θα εξετάσει τον αστεροειδή στα τέλη του 2018 και στη συνέχεια θα επιστρέψει ένα δείγμα από το έδαφός του στη Γη το 2020.
Σάββατο, 12 Δεκεμβρίου
Η βροχή διαττόντων Διδυμίδες έχει ήδη αρχίσει. Θα κορυφωθεί τα βράδια της Κυριακής και της Δευτέρας. Ο ουρανός θα είναι ασέληνος. Ο καλύτερος χρόνος παρατήρησης θα είναι αργά το βράδυ και μέχρι την αυγή. Ντυθείτε καλά, βρείτε ένα μέρος με ανοιχτό ουρανό και χωρίς ενοχλητικά φώτα, και κοιτάξτε ψηλά, στα αστέρια. Η καλύτερη κατεύθυνση για να κοιτάξετε είναι εκεί όπου ο ουρανός σας είναι πιο σκοτεινός. Δώστε στα μάτια σας τουλάχιστον 20 λεπτά για να προσαρμοστούν στο σκοτάδι. Πιθανόν να δείτε ένα μετέωρο το λεπτό, κατά μέσον όρο.
Κυριακή, 13 Δεκεμβρίου
Δεν είναι χειμώνας ακόμα, αλλά ήδη η κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου αρχίζει τη μακρά ετήσια άνοδό της στον βραδινό ουρανό, με τη βάση της να αναδύεται από τα γυμνά κλαδιά των δέντρων στα βόρεια – βορειοανατολικά. Θα βρεθεί ψηλότερα, όταν θα πλησιάζουμε στα θερμά βράδια του Μαΐου και του Ιουνίου.
Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer’s Guide: “Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια.” Χωρίς αυτά, “ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος.”
Ο κομήτης Catalina είναι έτοιμος να κάνει την καλύτερή του εμφάνιση στον ουρανό της Γης. Η γιγαντιαία χιονόμπαλα από το εξωτερικό ηλιακό σύστημα, επισήμως γνωστή ως C / 2013 US10 (Catalina), ήταν σε περιήλιο τον περασμένο μήνα και τώρα πηγαίνει για τη στενότερη προσέγγιση της στη Γη, που θα γίνει τον Ιανουάριο. Με τη λάμψη του φεγγαριού να απουσιάζει από τον βραδινό ουρανό, οι παρατηρητές στο βόρειο ημισφαίριο της Γης θα έχουν την καλύτερη θέαση αυτού του νέου κομήτη. Ο κομήτης δεν θα τους απογοητεύσει! Αν και δεν είναι τόσο λαμπρός, σύμφωνα με τις πρώτες προβλέψεις ο κομήτης δείχνει ότι έχει σκόνη (κάτω αριστερά) και μια ουρά ιόντων(επάνω δεξιά), με αποτέλεσμα να είναι ένα εντυπωσιακό αντικείμενο για κιάλια και φωτογραφικές μηχανές. Αυτή η φωτογραφία ελήφθη την περασμένη εβδομάδα από τις Κανάριες Νήσους, στα ανοικτά της βορειοδυτικής ακτής της Αφρικής, από τον Fritz Helmut Hemmerich. Οι λάτρεις του ουρανού σε όλο τον κόσμο σίγουρα θα πρέπει να παρακολουθούν τον κομήτη κατά τους προσεχείς μήνες, έτσι ώστε να δουν και να καταγράψουν την εξέλιξή του.
Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία έχει πολύ έντονο χρώμα τώρα, καθιστώντας ευκολότερη την θέασή της με ένα τηλεσκόπιο από ό,τι ήταν κατά το παρελθόν. Αλλά, σίγουρα συρρικνώνεται σε πλάτος κατά τη διάρκεια των δεκαετιών. Ο Christopher Go έβγαλε αυτή τη φωτογραφία στις 29 Νοεμβρίου. Σημειώστε τα μικρά λευκά σημεία στη Νότια ζώνη και στη μέση της Βόρειας Ισημερινής Ζώνης.
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως του Ήλιου, όμως πρόκειται να κάνει μια καλή εμφάνιση αργότερα τον Δεκέμβριο.
Η Αφροδίτη, ο Άρης, και ο Δίας συνεχίζουν την παρουσία τους στον ανατολικό ουρανό πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Όμως αρχίζουν να απομακρύνονται ο ένας από τον άλλον. Η Αφροδίτη είναι η πιο λαμπρή, με μέγεθος -4,2, αλλά βρίσκεται και πιο χαμηλά από τους τρεις. Ο Δίας είναι -2, ενώ ο Άρης, ανάμεσά τους (πιο κοντά στην Αφροδίτη) είναι πολύ πιο αμυδρός, με μέγεθος +1,5. Η Αφροδίτη χαμηλώνει σε ύψος, ο Δίας και ο Άρης ανεβαίνουν ψηλότερα.
Ο Κρόνος βρίσκεται στο φως της ανατολής του Ήλιου.
Ο Ουρανός (μέγεθος +5,8, στους Ιχθύες) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος +7,9, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νότια νωρίς το βράδυ. Εδώ θα βρείτε αναλυτικούς χάρτες για τις θέσεις του Ουρανού και του Ποσειδώνα.
